Onlangs bleek dat er een ernstig tekort is aan gespecialiseerde verpleegkundigen in Nederlandse hartcentra. Het gaat om zogenoemde ‘superverpleegkundigen’. Dit zijn verpleegkundigen die zich verder hebben gespecialiseerd in de zorg rondom het hart. Tot nu toe heeft het tekort geen problemen veroorzaakt bij spoedingrepen, maar mogelijk wel voor geplande electieve behandelingen.

Het tekort is onder meer ontstaan door personele tekorten op hartbewakingsafdelingen. Daardoor kunnen er minder bedden worden bezet en bepaalde ingrepen niet worden uitgevoerd. Dat kan de wachttijden langer maken. De uitstroom van verpleegkundig personeel neemt toe doordat er een doorstroming is naar specialistischere functies. Kennelijk slagen de ziekenhuizen er in onvoldoende mate in om nieuwe verpleegkundigen aan te trekken.

Hartpatiënten Nederland inventariseert maandelijks de wachttijden voor dotterbehandelingen en openhartoperaties binnen de hartchirurgische centra. Op pagina 29 vindt u het actuele overzicht. Het blijkt dat de wachttijden, op enkele uitzonderingen na, niet schrikbarend zijn. Het is normaal dat de wachtlijsten in vakantieperioden ietsje langer zijn. Dit komt doordat personeel op vakantie is en patiënten er zelf vaak voor kiezen om na de zomervakantie behandeld te worden. Behalve als het gaat om openhartoperaties in het AMC (Amsterdam), LUMC (Leiden) en UMC (Utrecht), zijn de wachttijden acceptabel. Anders hadden wij al lang aan de bel getrokken! Wij worden immers niet voor niets de ‘waakhond van cardiologisch Nederland’ genoemd.

Het belang van de patiënt staat altijd voorop bij ons. Mochten er daadwerkelijk problemen ontstaan door tekorten aan gespecialiseerde verpleegkundigen, dan vinden wij dat alles uit de kast moet worden gehaald om dit op te lossen. Diverse verenigingen, zoals de Nederlandse Vereniging voor Hart- en Vaatverpleegkundigen (NVHVV) en de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC), melden dat er meer geld nodig is om extra verplegers op te leiden en zo de uitstroom van hartverpleegkundigen te compenseren. Toch mag de patiënt hier nooit of te nimmer onder leiden. Nu vormen de personeelstekorten nog geen probleem voor de acute zorg, maar als ze niet worden opgelost, blijft dat op termijn natuurlijk niet uit.

Eind jaren 90 speelde eenzelfde soort problematiek. Wij bemiddelden toen om personeel vanuit Engeland over te laten komen naar Nederland. Een gespecialiseerd uitzendbureau zorgde voor hoog opgeleide verpleegkundigen die uitermate geschikt bleken te zijn. Het gebeurt nu regelmatig dat mensen die afkomstig zijn uit andere landen en in Nederland wonen, niet aan werk komen in hun vakgebied. Er wonen hier dus uitstekend medisch opgeleide buitenlandse mensen die ver onder hun opleidingsniveau werken. Dat is natuurlijk eeuwig zonde! Naar mijn mening moet hier goed naar gekeken worden om alle mogelijkheden te benutten.

Column door: Marly van Overveld

Inmiddels is het alweer oktober en heeft de herfst zijn intrede gedaan. Voor we het weten zijn we alweer bezig met de voorbereidingen voor de feestdagen! Toch kan het dan juist fijn zijn om er nog even tussenuit te gaan, zo op het einde van het jaar. Er zijn bijvoorbeeld nog enkele kamers beschikbaar voor de reis naar Dresden, waar we 23 oktober 7 dagen naartoe gaan. Dit belooft een mooie reis te worden!

In december hebben we ook dit jaar weer een 6-daagse kerstreis op het programma staan. Deze keer gaan we naar Thüringen. We overnachten in Gera, maar bezoeken ook steden zoals Erfurt, Chemnitz en Weimar. Tijdens deze reis geniet u gegarandeerd van een mooie kerstsfeer! Op pagina 8 leest u hier meer over. Vorig jaar was onze decemberreis volgeboekt, dus ik raad u aan om niet te lang te wachten met boeken.

Ook kunnen we weer terugkijken op een prachtige reis naar de Zuidkust van Engeland, Brighton, waar we onder meer hebben genoten van de indrukwekkende natuur. De reis naar Bibione (Italië) vorige maand was ook zeer geslaagd. Het was de eerste keer dat deze bestemming op het reisprogramma stond, maar zeker niet de laatste keer! Elke keer blijkt weer dat Italië een zeer aantrekkelijk vakantieland is en blijft. Het is in ieder geval een land, dat volgend jaar zeker niet zal ontbreken aan ons.

Column door: Marly van Overveld

Sinds 1880 is 14 juli een nationale feestdag in Frankrijk: ‘Quatorze Juillet’. Op deze dag wordt de bestorming van de Bastille-gevangenis in Parijs gevierd. Vaak wordt deze dag in grote steden, zoals Nice, afgesloten met een groots vuurwerk. Ik heb dit van eind jaren negentig tot het overlijden van mijn vrouw, ruim drie jaar geleden, jaarlijks tijdens onze vakanties aan de Côte d’Azur mogen meemaken. Na haar heengaan dacht ik telkens, terwijl ik de feestelijke beelden van alle festiviteiten in Frankrijk op televisie zag, met weemoed terug aan onze mooie dagen: ‘Quartorze Juillet’.

Tot afgelopen 14 juli toen ik plots de meest vreselijke beelden zag; het voelde alsof ik erbij stond. Ik ken bij wijze van spreken elke meter, elke zijstraat en elk gebouw van de Promenade des Anglais waar een gruweldaad plaatsvond. Op één vreselijke uitzondering na, heb ik heb alleen maar goede herinneringen aan Nice. Sterker nog; het trekt mij steeds weer aan. Het voelt als een thuis. Een paar weken na de vreselijke aanslag kon ik er gelukkig even naartoe. Ik was diep onder de indruk.

Op de promenade tref je tegenwoordig op enkele plaatsen nabij het ‘Negresco’ hotel alleszeggende kleine ‘altaartjes’ aan. Terwijl je die ziet, bekruipt je een bepaald gevoel. Een stukje verder, nabij Jardin Albert I, is op het trottoir aan de zeekant een groot ‘altaar’ ontstaan. Je hoeft er niet lang naar te kijken en je beseft en voelt wat voor een onmetelijke pijn hier heerst. Talloze knuffels, bloemen en kaarsen, maar ook bidprentjes, woorden van onbegrip en dankwoorden én woorden van liefde, woorden van hoop. Je kunt het niet bevatten. Als je de promenade oversteekt, loop je het park in en nadert een soort kiosk. Hier is het grote ‘altaar’ dat tijdelijk dienst doet als gedenkteken. Je treft hier een veelvoud van hetgeen ik net omschreef aan. En ook hier nergens een woord van haat: geschreven uitingen van onmacht, maar vol liefde. Maar je ziet en voelt de niet te verwoorden pijn overal.

In mijzelf vraag mij af hoe lang het zal duren voordat Nice deze ramp te boven komt. Er lopen nu nog  militairen met mitrailleurs in de aanslag, bewoners zijn bang. Je ziet aangeslagen mensen en getekende gezichten. Je merkt dat het opvallend rustig is overal. Het is heel merkwaardig. Ruim een maand na de aanslag is Nice, Nice niet meer.

Maar ik hoop en ik weet dat het weer goed gaat komen met Nice. Ik wens allen heel veel sterkte, moed en succes en liefde. Ik blijf er in ieder geval vol vertrouwen heengaan en hoop dat u ook volgend jaar weer met ons meegaat naar de, althans voor mij, mooiste streek van Europa. Je suis Nice!

Column door: Jan van Overveld

Kent u dat begrip, cognitieve dissonantie? Dat betekent dat mensen alleen dat willen weten wat ze willen weten. Klinkt een beetje vreemd, maar is het niet: wat ik niet wil weten, kom ik ook niet aan de weet. Ik kijk weg, lees iets niet, kijk niet naar een bepaald programma, kortom: ik wil alleen weten wat mijn beeld van mensen, mezelf en de wereld bevestigt, en dat tot in het oneindige.

Cognitieve dissonantie is daarmee een kwaal waaraan deze wereld te gronde lijkt te gaan. Groepen mensen kruipen via Facebook als het ware bij elkaar en roepen dezelfde dingen, waarbij ze elkaar proberen te overbieden, te overtroeven wie nu het hardst de waarheid zegt. De eigen waarheid wel te verstaan. Wat de anderen zeggen is gelogen of op zijn minst flauwekul en naïef. Kritiek is per definitie taboe.

Vroeger werd gedacht dat mensen het beste zo weinig mogelijk informatie kunnen krijgen. Dat is beter, dan bemoeien ze zich niet overal mee, en kan de machthebber ongestoord zijn gang gaan. Mensen die de wereld wilden veranderen dachten toen, dat als iedereen alles zou weten wat er gebeurde, deze kennis vanzelf zou leiden tot het verbeteren van de samenleving.

Helaas. Men rekende buiten de waard, in deze de typische eigenschappen van mensen om zich af te sluiten voor feiten en meningen die niet passen bij hun huidige leven, instelling, status quo. En zo lijkt de wereld intussen op de Bijbelse Toren van Babylon uit het Oude Testament, waarvan de bouw mislukte omdat de bouwers elkaar niet verstonden, niet naar elkaar luisterden, en iedereen alles beter dacht te weten.

Er zijn als gevolg van dit euvel natuurlijk ook belangengroepen ontstaan die willens en wetens steeds weer dezelfde misleidende informatie de wereld in sturen. Zo zal de farmaceutische industrie nooit zeggen: ach weet je, heel veel onderzoek wordt met staatsgeld door universiteiten gedaan. Een belangrijk deel van dat onderzoek hebben we helemaal niet zelf gedaan…

Neuh, in plaats daarvan zegt de industrie dat de ontwikkeling van nieuwe medicijnen erg veel research behoeft, dus peperduur is, en wordt doorberekend in de nieuwe gepatenteerde pil. En helaas, ook daar speelt die cognitieve dissonantie weer mee, artsen en patiënten laten zich misleiden.

Als je iets steeds weer herhaalt en steeds opnieuw zegt, ook al is het niet of maar half waar, en deze uitspraak wordt door steeds meer mensen (ook artsen!) herhaald, dan ís het zo. Waar is wat gezegd wordt. Ook al is het niet waar, feitelijk.

Voor Hartpatiënten Nederland is het daarom zaak de waarheid zoals die is boven water te krijgen. Dat is niet altijd eenvoudig, al was het maar omdat wat iedereen steeds weer herhaalt, daarom nog niet waar hoeft te zijn.

Column door: Henri Haenen

‘In den beginne was het Woord, en het Woord was bij God, en het Woord was God.’ Zo begint het evangelie van Johannes.

Johannes stelt het Woord (let op de hoofdletter) in feite gelijk aan God. Dat Woord kan geen woord geweest zijn in de huidige betekenis. De definitie van ‘woord’ is volgens de Dikke van Dale; ‘een groep van spraakklanken met een eigen betekenis’. Het moet dus een klank geweest zijn. Misschien wel hetzelfde als de ‘oerknal’. Hoe dan ook, dit ‘Woord’ dekt een zware lading. In mindere mate geldt dat eigenlijk voor alle woorden. Elk woord heeft een diepere betekenis. Er bestaan in feite geen loze woorden. Woorden zijn verbonden met emoties, zelfs een emotieloos uitgesproken woord roept een emotie bij de luisteraar op.

Op fysiek niveau is een woord een klank waar wij een betekenis aan hebben gegeven. Op subtiel niveau is de klank een trilling die als zodanig bij ons binnenkomt en invloed heeft op ons trillingsniveau. Woorden hebben dus invloed op ons denken, op onze emoties en op onze energie.

----

Bij jezuïeten denken we al snel aan eigenschappen als geleerd, sluw, en gestreng. Dat is het type van de stichter van die orde: Ignatius van Loyola. Er zijn echter wel degelijk jezuïeten met wie je kon lachen. Een van hen heeft een mooi bronzen standbeeld in zijn geboorteplaats Oisterwijk (Noord-Brabant): Adriaan Poirters, bijgenaamd de katholieke Cats. Het masker van de wereld afgetrokken is zijn bekendste werk. ‘Ieder huisje heeft zijn kruisje’ en ‘Hij heeft een aardje naar zijn vaartje’, zijn enige van de spreekwoordelijk geworden regels van Poirters.

Met wie je ook kon lachen, was pater Bernard van Meurs s.j. Hij werd in 1835 op 30 april geboren in Nijmegen en overleed exact 80 jaar later in Rotterdam. Daar was hij kapelaan, en eigenlijk is dat voor een jezuïet een wat onbeduidende carrière. Van Meurs was niettemin een van Neerlands bekendste geestelijken, wat hij vooral te danken had aan zijn literaire werk. Half Nederland kende hem van zijn bundels Kriekende kriekske, Pepermuntjes en Rijm en zang. Zijn proza is minder bekend gebleven maar staat nog steeds garant voor een gezellige avond. Het zijn niet al te lijvige verhandelingen onder titels als De luchtballon, De neus, Het niezen, De vroolijkheid en het lachen, De slaap, de droom en het slaapwandelen, en De bliksem bij de Grieken en de Romeinen. Behalve boekjes zijn dat ook allemaal lezingen waarmee je pater Van Meurs kon inhuren om een avondvullende spreekbeurt te verzorgen.

Het hart en de bloedsomloop is ook zo’n boekje-annex-spreekbeurt. Het verscheen in 1880,  twee jaar nadat Van Meurs ermee had opgetreden van Groningen tot Breda en van Zwolle tot Amsterdam. Vierentachtig pagina’s telt het, met achterin een uitklapvel met gravures van onder andere ‘Bloedlichaampjes 750 maal vergroot’, ‘Het hart uit de borstholte genomen’, en ‘De drieslippige klep in de rechter kamer’. Een avondje met pater Van Meurs was echter meer dan een anatomische les voor lekenbroeders. Van Meurs strooit gretig met dichtregels over het hart van Bilderdijk, Tollens, Shakespeare, en… Poirters. Hij gebruikte waarschijnlijk een ‘toverlantaarn’ met lichtbeelden, maar kon ook spannend vertellen over de vivisectie op een kikker. Het publiek zal gesidderd hebben bij zijn uitleg over een kloppend hart in een kikker die hersendood is.

Als ik al de stukjes die ik voor Hartbrug geschreven heb ooit nog eens bundel, dan geef ik ze als motto twee regels uit een sonnet van Van Meurs: ‘Een holle spier noemt U ons menselijk weten/ Maar wie vermag uw holte te doormeten?’

Tot kort voor zijn dood bleef hij schrijven. Luchtige gedichtjes, waarvan G. Jonckbloet in een in memoriam zei: ‘gedichtjes die uiting gaven aan het diepst gevoel van zijn tot het einde toe jeugdig en levenslustig hart.’

Column door: Ed Schilders

De tijd vliegt! Het is inmiddels alweer augustus en voor we het weten is het najaar. Het najaar is een zeer geschikte periode om nog eventjes te genieten van (hopelijk!) mooi najaarsweer. Dat kan tijdens een van onze najaarsreizen. Naast de bijna volgeboekte reizen naar Bibione (Italië) en Sauerland, organiseren we in oktober nog een 7-daagse reis naar de mooie stad Dresden. Als u hier interesse in heeft adviseer ik u om niet te lang te wachten. Voor u het weet is de reis volgeboekt!

We kijken niet alleen uit naar enkele mooie reizen in de komende maanden, maar we kijken ook terug op diverse zeer geslaagde reizen, zoals naar Toscane, het Wienerwald en Zuid-Tirol/de Dolomieten. De reizen werden beoordeeld met een gemiddelde van een 8,5 en daar zijn we trots op! Het is altijd weer fijn om te zien en te ervaren hoe mensen genieten.

Zo gingen de heer en mevrouw Timmer voor de eerste keer met ons mee op reis. Ze schrijven achteraf in een reisverslag: ‘Opvallend was de saamhorigheid onder de deelnemers, die onderweg elkaar soms letterlijk (onder)steunden.  Zeker is dat HartbrugReizen de voorwaarden heeft geschapen voor een geweldige reis, waarvan wij  nu nog nagenieten.’

Altijd weer leuk en fijn dat mensen die voor het eerst meegaan het zo positief ervaren. Daar doen we het voor!

Column door: Marly van Overveld

Soms maken zorgverleners er een potje van. En zelfs zo erg, dat ze uit hun ambt worden gezet. Dan is het natuurlijk niet de bedoeling dat ze daarna weer vrolijk aan de slag kunnen in een ander land. Sinds 18 januari 2016 komen ze daar niet meer zo gemakkelijk mee weg. Op die datum  is het waarschuwingsmechanisme in werking getreden, dat Europese lidstaten verplicht om beroepsverboden of beroepsbeperkende maatregelen aan elkaar te melden. Het gaat daarbij om artsen en tandartsen en andere geregistreerde zorgverleners.

Het doel van deze verplichting  is om meer transparantie te bieden aan patiënten, maar ook om meer openheid over tuchtrecht te geven. Patiënten en werkgevers kunnen in het BIG-register (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg is een Nederlandse, databank waarin een aantal officieel erkende gezondheidswerkers is geregistreerd) nagaan of aan een zorgverlener een maatregel is opgelegd.

Het waarschuwingsmechanisme is een initiatief van minister Edith Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Zij vindt dat het goed is voor de kwaliteit en veiligheid van de zorg, omdat het patiënten beschermt tegen zorgverleners die niet goed functioneren. Hartpatiënten Nederland was altijd al voorstander van meer openheid en transparantie. Tot nu toe gebeurde het regelmatig dat bijvoorbeeld in Nederland een arts werd uitgeschreven uit het BIG-register naar aanleiding van bepaalde gebeurtenissen, maar elders in Europa opnieuw zijn vak kon uitvoeren. Soms met ernstige gevolgen.

Sinds de invoering van de nieuwe waarschuwingsplicht heeft Nederland ongeveer 3.750 meldingen ontvangen van 12 van de 27 andere EU-lidstaten. In deze landen zijn 275 artsen uit hun vak gezet, 71 tandartsen en 1.379 verpleegkundigen. Van de ontvangen meldingen waren negen personen in Nederland geregistreerd, die nu dus op de ‘zwarte lijst’ staan.

Als je op de zwarte lijst staat zijn de sancties niet gering: ze kunnen variëren van beroepsverboden tot zogenoemde beperkingen. Vervolgens bepalen landen zelf wat het gevolg is van een buitenlands beroepsverbod of beperking.

Op dit moment is de gegevensuitwisseling nog ingewikkeld. Nederland kent bijvoorbeeld een systeem van tuchtrecht en strafrecht, maar in andere landen werkt dat vaak heel anders. Toch is de uitwisseling zinvol. Immers: als het ene land een zorgverlener wegens disfunctioneren verbiedt zijn vak uit te oefenen, moet het andere land hier ook van op de hoogte zijn. Anders kan het land haar burgers niet behoeden voor de risico’s die zo’n blunderende zorgverlener veroorzaakt.

Nog niet alle landen doen op dit moment meldingen. Het is natuurlijk belangrijk dat hier goed naar wordt gekeken. En ook naar wat er beter kan, hoe andere landen hun informatievoorziening organiseren en wat ze van elkaar kunnen leren.  Onlangs was er daarom een conferentie, waarop EU-vertegenwoordigers dit nieuwe waarschuwingssysteem bespraken. Minister Schippers vertelde tijdens deze bijeenkomst over de resultaten tot nu toe: ‘Dit is veelbelovend, maar nog niet voldoende. Als we elkaars diploma’s accepteren, waarom dan niet elkaars sancties en restricties?’

Maar ook al is er nog veel werk aan de winkel, ik vind het een goede ontwikkeling. Het is goed dat Europa optreedt en zorgt voor meer openheid en transparantie.

Column door: Marly van Overveld

Terwijl ik mijn gedachten laat gaan over mijn nieuwe column, bedenk ik mij dat het de eerste week van juli is. Ik realiseer mij opeens dat een half jaar van 2016 verstreken is. Ik vraag mij af of het aan mij ligt; de tijd vliegt en ik heb het gevoel in een stroomversnelling te zitten. Sinterklaas en Kerst staan nog helder op mijn netvlies. Herkent u dit?

Waar komt dat door? Komt het doordat wij steeds actiever zijn vanwege de hoeveelheid informatie die wij tot ons krijgen en onze werktijd niet meer vanzelfsprekend tot vijf is, maar continu doorgaat? Telefoontjes, sms-berichten en mails, maar ook nieuws: er komt geen einde aan de informatiestromen die ons bereiken. Of ligt het toch aan onszelf? En komen wij simpelweg niet meer tot rust, bewust of onbewust.

Terug naar waarmee ik deze column begon; mijn dwalende gedachten waarover ik zal schrijven. Ondertussen volg ik het nieuws rondom onze gezondheid. Niet alleen betreffende de hartzorg, maar de gezondheidszorg in zijn algemeen. Zo volg ik de ‘Inspectie voor de Gezondheidszorg’. Dezer dagen ontving ik de rapportage betreffende de zorg in verpleeghuizen en ik schrik mij een hoedje. Plots realiseer ik mij dat het onderwerp daar is. Van de 150 instellingen staan er maar liefst 38 onder intensief toezicht met inspectiebezoeken en bestuur gesprekken. Bij 11 instellingen houdt de inspectie zeer intensief vervolgtoezicht!

Dit lezende, zakt mij de moed in de schoenen. Ik vraag mij dan onmiddellijk af hoe ver het zo heeft kunnen komen?
Klaarblijkelijk stonden wij erbij en keken ernaar, want hoe bestaat het dat deze instituten, waar onze meest kwetsbaren blijven, zulke erbarmelijke zorg krijgen? Talloze vragen: hoe kan het dat het toezicht faalde? Hoe kunnen dergelijke bestuurders op het pluche blijven zitten? Het schaamrood zou op hun gezichten moeten verschijnen en zij zouden het pluche stilletjes via een achterdeur moeten verlaten. En kunnen zij misschien juridisch vervolgd worden? Bijvoorbeeld wegens slecht bestuur?

Maar ik vrees dat het tegendeel waar zal blijken te zijn. Schouderophalend willen zij ons doen geloven dat zij er niets aan konden doen, want zij wisten het niet en het is de schuld van het overheidsbeleid én zij hebben meer geld nodig. Bij mij rijst de vraag: voor wie?

Ondanks dat ik weet dat ik nog veel soortgelijke berichten tegenkom, ben ik er ook zeker van dat er vele positieve berichten verschijnen. Zo las ik onlangs in NRC-Next een uitgebreid achtergrondartikel over Yoga. Dat gaf mij positieve energie. En iedereen kan het en het is betaalbaar. Ga naar www.nrc.nl en zoek op helende kracht van yoga en lees het verhaal (http://www.nrc.nl/next/2016/06/18/zoek-bewijs-voor-de-helende-kracht-van-yoga-2793702). Een buitengewoon interessant artikel.

Ik wens u een hele fijne zomer.

Column door Jan van Overveld

In mijn vorige column heb ik deze term al genoemd en heel summier uitgelegd. Ho’oponopono betekent, in het Hawaiiaans, ‘Doe goed goed’, vrij vertaald: Doe goed, kwets niemand.

In het verleden werd Ho’oponopono als methode gebruikt om binnen groepen, zoals families of gemeenschappen, conflicten op te lossen. Tegenwoordig is deze methode heel populair om onenigheid in jezelf op te lossen, waardoor er meer ruimte ontstaat voor persoonlijke groei. De grote naam die bij deze laatste toepassing van Ho’oponopono hoort is die van dr. Ihaleakala Hew Len uit Hawaii.

Uitgangspunt bij Ho’oponopono is, dat we zelf 100% verantwoordelijk zijn voor de ervaringen die we hebben. Dat wil niet zeggen dat wat we meemaken onze eigen schuld is. In het overgrote deel van de gevallen kunnen we er niets aan doen, omdat we gestuurd worden door onbewuste informatie waarmee ons onderbewustzijn ons bewustzijn bombardeert, waardoor ons bewustzijn geen informatie ontvangt van ons hoger bewustzijn. Ons onderbewuste, ook wel ons innerlijk kind genoemd, heeft in de loop der jaren ontelbare herinneringen verzameld.

----