Doodsangst. Dat is het gevoel waarmee hartpatiënten de operatiekamer ingaan. Ze zijn in shock. Soms proberen ze nog snel een afspraakje met God te maken. “Als ik dit overleef, beloof ik dit en dat…”. De operatie werpt zijn schaduw ver vooruit. “Als je bij de hartchirurg zit die je uitlegt wat je te wachten staat, hoor je niks van wat die man zegt. Je bent in shock. Eenmaal thuis kun je niet navertellen wat er gezegd is.”
----
Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.
Fotograaf Kim Feenstra maakte 50 indringende portretten van kinderen en volwassenen met een aangeboren hartafwijking en 25 portretten van verschillende medewerkers van het UMCG en het Beatrix Kinderziekenhuis van het UMCG die hen behandelen. Vanaf woensdag 9 november tot en met zondag 20 november zijn de foto’s te bewonderen op de Nieuwe Markt voor het Groninger Forum.
‘Streepje voor’
Met de tentoonstelling ‘Streepje voor’ staan we stil bij het 75-jarig bestaan van het Centrum voor Congenitale Hartafwijkingen (CCH) van het UMCG. In dit expertisecentrum worden patiënten met een aangeboren hartafwijking uit Noord- en Oost-Nederland en Noord-West Duitsland behandeld. Waar vroeger de meeste kinderen met een hartafwijking jong overleden, is de overlevingskans inmiddels sterk verbeterd. De zorg heeft in de afgelopen 75 jaar een enorme ontwikkeling doorgemaakt: veel kinderen worden nu volwassen.
Litteken op de borst
Maar dit volwassen worden is niet altijd even makkelijk. Door de operatie zijn de meeste kinderen getekend voor het leven, met een groot litteken op hun borst. Dit kan schaamte met zich meebrengen en onzekerheid, vooral tijdens de puberteit. Maar voor sommigen staat het juist voor trots, levensvreugde en de kracht om door te zetten. Ieder heeft zijn unieke verhaal en met deze tentoonstelling krijgen deze verhalen het podium dat ze verdienen.
Inspiratiebron voor jongeren
De tentoonstelling ‘Streepje voor’ bestaat uit 50 portretten van patiënten en 25 portretten van medewerkers van het Centrum voor Congenitale Hartafwijkingen. Belangrijk doel van de expositie is om patiënten met een aangeboren hartafwijking – die trots zijn op hun lichaam zoals het is – een inspiratiebron te laten zijn voor jongeren die kampen met onzekerheden over hun lichaam en litteken.
Toekomst kinderhartcentrum
Het kinderhartcentrum van het UMCG is afgelopen jaar veel in het nieuws geweest vanwege het voorgenomen besluit om deze zorg te concentreren in twee centra (Utrecht en Rotterdam). Op dit moment is de NZa bezig met het in kaart brengen van de impact van dit besluit. In december zal dit rapport aan minister Kuipers aangeboden worden. Deze expositie laat zien wat het belang van dit centrum is voor de patiënten met een aangeboren hartafwijking in Noord- en Oost-Nederland.
Opening
De tentoonstelling is tot en met zondag 20 november op de Nieuwe Markt in Groningen te bewonderen en is mede mogelijk gemaakt door diverse partners zoals de gemeente Groningen, de provincie, de Fotofabriek en stichting FB Oranjewoud.
Toen Fred Onderwater (85) zijn geliefde vrouw verloor door een hartaanval, raakte hij daarmee ook zijn reismaatje kwijt. Maar thuisblijven, dat is niks voor hem. Fred ontdekte HartbrugReizen én vond vorig jaar opnieuw de liefde, via een datingsite.
Freds vrouw Ida had last van boezemfibrilleren, een hartritmestoornis waarbij het bloed niet goed in het hart wordt rondgepompt. Hierdoor ontstonden er bloedpropjes, waarvan er een in Ida’s hersenen terechtkwam. “Toen ik haar aantrof wist ik meteen wat er aan de hand was,” vertelt Fred over die dag in 2008. Hij belde 112 en de ambulance bracht hen zo snel mogelijk naar het ziekenhuis. De toen 69-jarige Ida was door de beroerte halfzijdig verlamd geraakt en kon bijna niet meer praten. Na een behandeling in het ziekenhuis reed het koppel vijf dagen in de week op en neer tussen hun huis en het revalidatiecentrum. “Daar werden wonderen verricht,” zegt Fred. “Het was een heel inspannende periode voor ons allebei, maar Ida had een sterke wil om erdoorheen te komen. En dat lukte. Na negen maanden kon ze weer sporten en fietsen.”
----
Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.
Valentine Dillisse, beter bekend als Dokter Valentine, is arts én hartpatiënt. Ze mediteert al twintig jaar en merkt duidelijk de effecten daarvan op haar gezondheid. En dat gunt ze iedereen.
Dat een gezond hart een hoop kan betekenen is leefstijlarts én hartpatiënt Valentine Dillisse - ook wel Dokter Valentine - meer dan duidelijk. Zo hebben gezonde bloedvaten veel invloed op bijvoorbeeld seks en de beleving hiervan.
Een goed seksleven wordt bepaald door verschillende factoren, zoals stemming en uithoudingsvermogen. Bij seksuele inspanning verhogen de hartslag en bloeddruk. Deze factoren zijn te beïnvloeden door middel van leefstijl, vertelt Valentine. “Factoren als stemming en uithoudingsvermogen zijn te herleiden naar bloedvaten. Als je goed zorgt voor je hart en bloedvaten, zal je seksuele beleving ook anders zijn. De doorbloeding van je seksuele organen wordt dan bijvoorbeeld beter. Ook heb je minder kans op effecten als een hoge bloeddruk, snellere hartslag of pijn op de borst.”
----
Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.
Die muesli die u elke ochtend in uw yoghurt eet, dat vruchtensap dat u graag bij de lunch neemt: ze lijken misschien heel gezond, maar bij nadere inspectie kan zomaar eens blijken dat er wel érg veel suikers in zitten. Om die verborgen boosdoeners beter te kunnen herkennen, organiseerde Hartpatiënten Nederland onlangs een aantal VIP-dagen, in samenwerking met Daan de Wit, onderzoeksjournalist en auteur van diverse boeken. We spraken met twee deelnemers over hun ervaringen.
Hermine (68) kreeg in juli 2020 een hartstilstand. Ze herstelde wonderbaarlijk goed, maar er bleef iets aan haar knagen. Ze wilde haar leefstijl veranderen, maar vond niet de begeleiding die ze zocht. “Tijdens mijn revalidatietraject bleef ik continu aan de mouw trekken van alle deskundigen die daar rondliepen. Ik wilde doorverwezen worden naar een diëtist die me kon helpen mijn cholesterol te verlagen, maar ik kreeg nul op rekest. Ik moest het zelf uitzoeken. Ik had een grote wens om mijn medicatie te reduceren of zelfs helemaal te elimineren, maar de begeleiding waar ik op had gehoopt om dat streven te bereiken, bleef uit.” Hermine zocht na haar revalidatie contact met een diëtiste, maar ook dat was bepaald niet zaligmakend. “Dit bleek een voedingsdeskundige die me een behoorlijk prijzig dieet voorschreef. Ik had zes eetmomenten
per dag en moest veel brood en andere koolhydraatrijke producten eten. Het toppunt was de kerstmaaltijd: die bestond uit een vegetarische schijf met aardappelen en bloemkool. Vreselijk, zo fantasieloos!”
Suiker en koolhydraten
Tijdens een webinar van Hartpatiënten Nederland, waarbij in gesprek werd gegaan met Daan de Wit, hoorde Hermine voor het eerst over de VIP-dag. “Omdat Daan voorstander is van zo min mogelijk, of zelfs géén medicijnen, was mijn interesse gewekt. Inmiddels heb ik mijn medicijngebruik kunnen terugdringen van acht naar drie pillen, dus dat is gelukkig al winst. Toch denk ik dat er nog meer mogelijk is. Hoe meer informatie je hebt, hoe beter.” Haar deelname heeft Hermine als positief ervaren. “De dag was heel goed opgebouwd. Iedereen kon zijn of haar persoonlijke verhaal kwijt en daar werd op een natuurlijke manier op ingespeeld. Er werd veel informatie
gegeven en met name tijdens de excursie in de supermarkt heb ik echt wel een aantal praktische dingen geleerd. Ik weet dat beweging heel belangrijk is, dus dat doe ik dan ook veel, maar het is ook weer niet zo dat ik alléén maar gezonde dingen eet. Het moet immers wel leuk blijven. Dankzij de VIP-dag weet ik nu wel weer meer over suiker en koolhydraten en het effect op mijn cholesterol. Daar kan ik nu een stuk bewuster mee omgaan.” Hermine realiseert zich ook dat leefstijlverandering niet van de ene op de andere dag gaat: “Het is een proces. Ik had nooit gedacht dat ik hartpatiënt zou worden, ik was het opeens. Omdat ik ben gaan nadenken over leefstijl, weet ik dat ik patronen moet doorbreken die er al mijn hele leven in zitten. Daar moet ik mijn weg in zoeken, en dan is houvast in de vorm van zo’n informatieve dag heel fijn.”
Stress en leefstijl
Wout Wisse (69) houdt zich sinds zijn 28e bezig met alternatieve geneeswijzen en een gezonde leefstijl. Hij volgde opleidingen in homeopathie en acupunctuur en verdiepte zich in orthomoleculaire geneeskunde, waarbij voedingsstoffen en natuurlijke supplementen centraal staan. “Het begon met fysieke en mentale klachten die ik in mijn twintiger jaren kreeg. Ik had last van mijn maag, was depressief en had problemen met mijn zicht. In plaats van medicatie, die een arts snel voorschrijft, ben ik met homeopathische middelen en acupunctuur begonnen. Mijn klachten waren binnen afzienbare tijd verdwenen. Daarna heb ik mijn interesse nooit meer losgelaten.”
Wout gelooft dat veel lichamelijke klachten veroorzaakt worden door stress en leefstijl. “We leggen onszelf van alles op en we maken ons continu druk. Alles is duurder dan we dachten, we willen beter presteren dan we al deden, alles moet alleen maar méér zijn. Eigenlijk zijn veel mensen dus chronisch gestrest, en stress veroorzaakt de aanmaak van het stresshormoon cortisol. Daardoor kunnen kransslagaders verkrampen, het bloed krijgt minder zuurstof, en uiteindelijk kan het hart minder gaan functioneren. Bij de dokter krijg je daar een pilletje voor, maar ik denk dat we ons bewust moeten worden van de processen die ons lichaam sturen. Gezonde voeding en een gezonde leefstijl vormen de basis van ons dagelijks functioneren. Als je dat aanpakt, pak je je hele gezondheid aan.”
Supermarktsafari
Wout vond de supermarktsafari tijdens de VIP-dag daarom ook erg nuttig. “Dankzij de uitleg ben ik me weer meer bewust geworden van de manier waarop ik verpakkingen moet bekijken. Als er op een verpakking meer dan vijf middelen staan die een oma niet zou herkennen, dan moet je het niet nemen. Dat zijn dan waarschijnlijk allemaal geur-, kleur- een smaakstoffen en daar heeft je lijf helemaal niks aan. Ook ben ik me er weer extra van bewust dat ik goed moet letten op het aandeel suikers in producten.” Het belang van de VIP-dagen lijkt Wout dus wel duidelijk: “Als je de kosten in de gezondheidszorg omlaag wilt hebben, moet je eens goed gaan nadenken over gezonde voeding.”
Het is de missie van huisarts Stefan van Rooijen om mensen bewust te maken van het belang van een gezonde leefstijl. Dit doet hij onder meer met zijn leefstijlplan Fit4Life. Maar hoe begin je eigenlijk, als er zoveel te verbeteren is dat je door de bomen het bos niet meer ziet? Aan de hand van de 6 Fit4Life pijlers geeft Stefan concrete tips om vandaag nog te starten.
Gezondheid
• Gezondheid is meer dan alleen de afwezigheid van ziekte. Natuurlijk gaat het over fysieke aspecten, maar ook over hoe je in de maatschappij staat, je sociale contacten, de invloed van werk, omgaan met stress, je gelukkig voelen… Voor je met je leefstijl aan de slag gaat, is het daarom heel belangrijk om inzicht te vergaren in wat gezondheid voor JOU betekent. Een handige tool hiervoor is het spinnenweb van arts Machteld Huber. Je vindt deze vragenlijst op mijnpositievegezondheid. nl. Met behulp van de antwoorden krijg je een goed beeld van de vlakken waar voor jou nog winst te behalen is.
• Meten is weten, dus het is heel belangrijk om te weten hoe je ervoor staat. Hoe hoog is je bloeddruk, cholesterol en bloedsuiker? Dit kun je laten checken bij je huisarts, maar ook bij de sportschool zijn hiervoor vaak mogelijkheden. Ook kun je zelf een bloeddrukmeter aanschaffen.
----
Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.
Kwakkel jij al jaren met jouw gezondheid en heb je tal van klachten en kwaaltjes waar je maar niet vanaf komt? Volgens Tanja Faber-Baetsen (52) kan ons eetpatroon de boosdoener zijn. Samen met haar man, Lars Faber, schreef zij het kookboek ‘PUUR’. Een receptenboek voor iedereen die op een makkelijke en haalbare manier het immuunsysteem wil boosten. En die extra kilo’s liever kwijt dan rijk is! Wij gingen met Tanja in gesprek.
Tanja en Lars zijn er stellig in: “PUUR is niet het zoveelste kookboek met gezonde(re) recepten. Integendeel!” Volgens hen is het hét receptenboek dat gezond leven en afvallen stimuleert. Wat het anders maakt? “Het leert een gezonde voedingsstijl aan met blijvend effect en helpt om niet terug te vallen in oude gewoonten. En de 21-dagen challenge is een mooie uitdaging om verantwoord af te vallen en tevens een stok achter de deur,” aldus Tanja.
----
Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.
De druk op de zorg loopt steeds verder op. En hoewel de discussie over de oplossing hiervoor vooral gaat over het belang van vaccinatie en de opschaling van personeel, blijft de aandacht voor leefstijl behoorlijk achter. Huisarts Tamara de Weijer legt mensen graag uit wat ze zelf kunnen doen om hun gezondheid te verbeteren.
De meeste ernstige ziektes zijn deels te voorkomen door een gezonde leefstijl, zegt dokter Tamara. “Hart- en vaatziekten hebben maar voor 10 tot 20 procent met aanleg te maken, de rest is leefstijlgerelateerd. Bij diabetes type 2 is 80% leefstijlgerelateerd en bij de grote kankersoorten 40%. Ook bij operaties als gevolg van artrose en slijtage, zoals nieuwe knieën en heupen, speelt leefstijl een belangrijk rol. En bij covid is dit niet anders: de mensen met het grootste risico op een ernstig verloop van een virusbesmetting zijn mannen, mensen boven de 70 en mensen met overgewicht. Aan de eerste twee factoren kun je weinig doen, maar aan de derde wel. Leefstijl is dus minstens zo belangrijk als vaccinatie.”
----
Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.
Met haar boek Een shotje leefstijl wil huisarts Jacqui van Kemenada mensen laten zien hoe je met kleine stapjes al heel veel gezondheidswinst kunt bereiken. Dit keer vertelt ze over het belang van minder zitten.
Dertig minuten per dag bewegen of twee keer per week matig intensief sporten: allemaal kennen we het gezondheidsadvies en toch lukt het een grote groep niet om die norm te halen. Volgens Jacqui focussen we te veel op het ideale plaatje en te weinig op de kleine verbeteringen die óók winst opleveren. Dat zitten het nieuwe roken is, wordt al langer geroepen. In de jaren vijftig bleek al dat Engelse chauffeurs van dubbeldekker bussen twee keer zo veel kans hadden op een hartinfarct dan de conducteurs die de hele dag het trappetje op en af liepen. Nu, in coronatijd, begint zitten volgens Jacqui een steeds groter probleem te worden. “Op je werk word je nog onderbroken door een collega die vraagt of je mee koffie gaat halen, of doordat je een vergadering hebt op een andere verdieping. Nu mensen grotendeels thuiswerken, zitten ze vaak urenlang onafgebroken naar een beeldscherm te turen.”
----
Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.
