Vechten, vluchten of bevriezen: iedereen reageert anders op stress. De één gedijt er goed bij, de ander gaat à la minute op zoek naar een doekje voor het bloeden. En die doekjes; daarover circuleren her en der wat indianenverhalen. Welke ontstressers zijn nou echt een broodje aap?
Vooropgesteld: wat voor u werkt, werkt voor u. Als u nou juist rustig wordt van hetgeen door een ander als broodje aap wordt bestempeld, is daar natuurlijk niets mis mee. Als u het fijn vindt om in een gespannen situatie een rondje om uw as te draaien of op de tafel te gaan staan, dan werkt dat waarschijnlijk in elk geval symptoombestrijdend. De langetermijneffecten op lichaam en geest kunnen dan misschien wél betwist worden. Wij zetten hieronder vijf ‘bekende’ misverstanden op een rij over ontstressen.
1. Slaap er een nachtje over
Een goede nachtrust doet wonderen; dat is waar. Gebeurtenissen die ‘s avonds tot rampscenario’s leken te gaan lijden, kunnen in de ochtend ineens tot futiliteiten zijn gereduceerd. Toch is slaap niet zaligmakend. Onder de wol kruipen op het moment dat u door spanning in opperste staat van paraatheid bent, is als het dichtklappen van de laptop terwijl hij een enorme foutmelding geeft. Het helpt om de foutmelding even te ontkennen, maar op de lange termijn lost het zichzelf niet ineens op wonderbaarlijke wijze op.
2. Stressgedachten zijn te sturen
Wanneer donkere wolken zich samenpakken in het brein, zijn we algauw geneigd om geforceerd aan leuke dingen te denken. Dat is een logische neiging; zeker als we in een stresssituatie moeten presteren, of ons in een sociale situatie van onze beste kant moeten laten zien. Maar dat stress zich puur in het brein bevindt, is een misvatting. Let maar eens op: wanneer de spanning echt toeslaat, voelt u dat waarschijnlijk ook in – bijvoorbeeld – uw maag. Stress is een zaak van lichaam en geest, ontstressen is dat dus ook. Simpelweg proberen de negatieve gedachten te blokkeren en daar zonnige denkbeelden voor in de plaats te duwen, zal maar matig of zelfs niet helpen.
3. De aanleiding zoeken en elimineren
Stress hoeft lang niet altijd een directe, aanwijsbare aanleiding te hebben. Natuurlijk komt het ook regelmatig voor dat u precies kunt herleiden waar dat knagende gevoel in uw maag vandaan komt. Een aanstaande controle bij de cardioloog, een speech voor een grote groep: het is logisch dat daar een zekere mate van spanning bij komt kijken. Maar vaak is stress ook een sluimerende factor die geleidelijk aan kracht wint. Dan kunt u zoeken wat u wilt, maar een aanleiding gaat u niet direct vinden. Dat hoeft ook niet altijd: stress mag er op sommige momenten ook gewoon even zijn, zonder dat u direct de veroorzakende factor hoeft weg te nemen in uw leven.
4. Eten om emoties te verdrijven
Hier geldt natuurlijk ook: als het voor u op de korte termijn werkt om een boterham met pindakaas te eten op momenten dat u gestrest bent, is daar niets tegenin te brengen. Wat kalmeert, dat kalmeert, en dat is ook wat waard. De betreffende boterham zal alleen op den duur zijn werking weer verliezen en de stress zal blijven bestaan. Emoties verdwijnen door het eten misschien even naar de achtergrond, maar zullen hun plekje in de voorste linie weer bevechten op het moment dat daar weer ruimte voor is. Eten biedt voor veel mensen een gevoel van troost; wie zich even op het eten kan focussen, hoeft niet aan zijn of haar sores te denken. Maar wie zich daarin verliest, kan er op de lange termijn negatieve gevolgen aan ondervinden. Als u het bijvoorbeeld gewend raakt om bij iedere vorm van spanning naar een reep chocola te grijpen, kan schuldgevoel ontstaan. Dat zal misschien op den duur alleen nog maar meer stress opleveren.
6. Een glaasje wijn haalt de scherpe randjes eraf
Hartstikke lekker, dat glaasje bij het eten, maar stress verdwijnt niet als sneeuw voor de zon wanneer de fles wordt opengetrokken. Alcohol is op de korte termijn inderdaad ontspannend, stelt het Trimbos Instituut: ‘Alcohol heeft ontremmende en pro-serotonine eigenschappen en kan gevoelens van angst en stress tijdelijk verminderen.’ Maar, zo vervolgt het instituut, daarna wordt een andere reactie in werking gezet die juist de productie van het stresshormoon cortisol stimuleert. Bij één glaasje zal het misschien zo’n vaart niet lopen, maar toch is het belangrijk om te onthouden: alcohol is niet de oplossing tegen stress.
Tekst: Yara Hooglugt
Beeld: HPNL
Opzoek naar lotgenotencontact? Check ons forum of onze besloten FB-groep.
Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.
