Op naar een gezonde leefstijl: doorbreek de routine

Geschreven door

Wetenschappelijk onderzoek wijst telkens weer uit dat onze leefstijl de oorzaak is van welvaartsziekten. Hieronder vallen ook hart- en vaatziekten. Leefstijl heeft daarnaast veel invloed op onze weerstand. Een goede weerstand is, zeker in coronatijd, van groot belang.

Aanpassingen doen in leefstijl geeft je meer grip op je eigen gezondheid. En niet alleen dat: het zorgt ook voor meer grip op medicijngebruik. Aanpassingen in leefstijl laten op regelmatige basis zien dat de dosis medicijnen die wordt geslikt, verlaagd of zelfs volledig weggelaten kan worden. Dit is overigens niet iets dat op eigen initiatief gedaan mag worden, maar moet altijd in overleg met de behandelend arts gebeuren. Bij een gezonde leefstijl wordt vaak gedacht aan de factoren voeding en beweging, maar er zijn meer zaken van grote invloed. Ook ontspanning, slaap, zingeving en een sociaal leven zijn onderdeel van een gezonde leefstijl.

Voeding

Over gezonde voeding horen we regelmatig, maar toch is het voor veel mensen lastig om aan te passen. Dat heeft te maken met de gewoonten die wij als mensen op het gebied van voeding door ons leven heen hebben opgebouwd. Het is een uitdaging om die gewoonten te veranderen, maar toch kan het, vertelt leefstijlcoach Donna van Hartpatiënten Nederland. “Het kost wat tijd en moeite, maar als je de weg eenmaal weet, kan er daadwerkelijk een verandering plaatsvinden. Dan kun je een structurele leefstijlverandering bereiken. Door gezonder te gaan eten blijven je gewicht en bloeddruk op peil en ga je je ook energieker voelen.”

Pure producten

Eigenlijk is het dus een kwestie van het doorbreken van een gewoonte. Vaak zijn onze gewoonten automatismen en gebeuren ze dan ook onbewust. Het is voor velen routine geworden. Juist daarom is bewustwording belangrijk. De toegevoegde waarde van een verandering in leefstijl moet bekend zijn; dat maakt het makkelijker om gezond eten vol te houden. Wat je op dit vlak nu het beste wel en niet kunt doen? Dat wordt steeds duidelijker, zegt Donna. “Eet zoveel mogelijk groenten in allerlei kleuren, geuren, soorten en maten. Gebruik pure producten en blijf vooral weg van bewerkt voedsel, geraffineerde oftewel kunstmatige suiker, geraffineerde koolhydraten en gefrituurd eten. Eigenlijk is het heel simpel: eet zoveel mogelijk puur. Probeer echt terug te gaan naar voeding uit de natuur. Ga eten zoals wij in de jaren vijftig deden: zoveel mogelijk gevarieerde groenten en onbewerkte producten.”

Omgeving

Uiteraard komen bij het volhouden van een gezonde leefstijl ook omgevingsfactoren om de hoek kijken. Het is voor iemand namelijk veel makkelijker om aanpassingen vol te houden als de omgeving daar ook aan meewerkt. “Wanneer iemand min of meer noodgedwongen voor een gezondere leefstijl kiest, is het fijn als zijn of haar naasten ook een gezonde leefstijl hebben. Dat zij ook meedoen met en genieten van gezonde voeding. Er wordt vaak gedacht dat gezonde voeding per definitie minder lekker is. Dat is niet per se zo, maar het is wél een kwestie van gewenning.”

Beweging

Niet alleen voeding, maar ook beweging is een groot onderdeel van een gezonde leefstijl. Te weinig bewegen is wereldwijd een grote risicofactor voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Daarnaast is gebrek aan lichamelijke activiteit de oorzaak van negen procent van de vroegtijdige overlijdensgevallen. Mensen die te weinig bewegen, hebben maar liefst twintig tot dertig procent meer kans dat zij eerder komen te overlijden dan mensen die fysiek actief zijn. “Een toename in fysieke activiteit is erg belangrijk als het aankomt op preventie van hart- en vaatziekten. En niet alleen voor mensen met hart- en vaatziekten, maar eigenlijk voor iedereen. De gunstige effecten van alle vormen van lichamelijke activiteit en regelmatig sporten – waardoor je fitter wordt – hebben betrekking op alle mensen.”

Meer energie

Donna zou iedereen dan ook willen aanraden om zoveel mogelijk te gaan bewegen. Bij beweging wordt meestal gedacht dat er meteen een intensieve sport beoefend moet worden, maar dat hoeft helemaal niet. “Laat dat wat je gaat doen op het gebied van bewegen afhangen van je eigen mogelijkheden en profiteer van de gunstige effecten van lichamelijk actief zijn. Voor hartpatiënten betekent beweging namelijk dat de algehele gezondheid verbetert. Het is daarom raadzaam om naast gezonde voeding ook beweging op te nemen in je dagelijkse programma. Ga wandelen, fietsen of rennen in de buitenlucht. Beweging zorgt voor meer energie en daardoor ook voor motivatie om bijvoorbeeld een gezonde maaltijd te bereiden. Het één is dus ook van invloed op het ander.”

Ontspanning en zingeving

Om echt gezond en bewust te leven, zijn er nog een paar zaken belangrijk. We kennen allemaal wel leefstijlfactoren als roken, inactiviteit, ongezonde voeding en overgewicht, maar ook psychosociale problemen zijn gerelateerd aan hart- en vaatziekten. Ongeveer één op de vijf hartpatiënten heeft last van depressie, angst en stress. Behalve dat deze factoren de kwaliteit van leven beïnvloeden, verslechteren ze ook de prognose. “Alle negatieve factoren, zoals een negatieve emotionele toestand in de vorm van depressie, angst, pessimisme en boosheid, chronische stress, eenzaamheid en gebrek aan zingeving, worden in verband gebracht met hart- en vaatziekten en overlijden. Daarbij is stress het afgelopen decennium steeds meer onder de aandacht gebracht. Een optimistische instelling verlaagt de kans op hart- en vaatziekten en overlijden. Het is zelfs zo dat psychisch welbevinden, zoals optimisme, positieve emoties, sociale steun en een gevoel voor zingeving, de gezondheid van hartpatiënten verbetert.”

Nachtrust

Ook een goede nachtrust mag niet worden vergeten. Dit is onmisbaar in een gezonde levensstijl en een basale levensbehoefte. Tijdens deze rustperiode herstellen geestelijke en lichamelijke inspanningen. “Om je lichaam en geest gezond te houden, is slaap naast de eerdergenoemde onderdelen cruciaal. Om goed uitgerust te zijn, is het belangrijk dat de energie die tijdens de slaap is opgedaan, gelijk is aan de energie die gedurende de dag wordt verbruikt. Gedurende de dag te weinig of juist te veel doen, kan leiden tot slaapproblemen. Slaap wordt beïnvloed door gedragsmatige factoren en omgevingsfactoren.”

Advies

Hartpatiënten Nederland probeert hartpatiënten, bij velen inmiddels bekend, de weg te wijzen in de vaak moeilijke en complexe wereld van het hart. De stichting is er echter ook om te helpen op het gebied van leefstijl. “Kijk eens op ons forum (www.hartpatienten.nl/forum) of in onze besloten Facebookgroep Hartgenoten – Lotgenoten (www.facebook.com/groups/hartgenoten). Stel ons vragen, bel ons, mail ons… Wij willen iedereen hierbij helpen en wijzen je graag de weg. Dit doen we bijvoorbeeld ook door onze leden advies te geven over boeken waar ze daadwerkelijk iets aan hebben. Want niet alleen als je jong bent, maar zeker ook op oudere leeftijd zijn voeding en beweging heel belangrijk.”

Visie Hartpatiënten Nederland

Wij willen onze lezers zo breed mogelijk van nuttige informatie voorzien en op die manier de samenleving transparanter maken. Dat behoort tot onze doelstelling. Wij helpen onze leden door ze de weg te wijzen in de complexe wereld van het hart en alles wat daarbij komt kijken en kan bijdragen aan een betere gezondheid. Wij doen dat onafhankelijk en objectief. Helpt u ons? Wij helpen u.

Meningen

Geschreven door

Laatst vroeg iemand aan mij wat mijn mening over iets was. Ik weet eigenlijk niet eens meer waar het over ging, maar ik antwoordde dat ik, naarmate ik ouder word, steeds meer probeer zo weinig mogelijk meningen te hebben. Deze opmerking van mij zorgde voor veel verbazing.

Waarom is het zo belangrijk om een mening te hebben? Als je geen duidelijke mening hebt, tel je vaak niet mee. Zeker in mijn studententijd moest je vaak een mening hebben en die zorgde ervoor dat je we; bij de ene groep hoorde, en niet bij een andere. Kortom, je mening werkte polariserend. Ook nu in deze Coronatijd zijn de verschillende meningen niet van de lucht. Met name de tegenstanders van de maatregelen zijn vaak duidelijk aanwezig.

Nou ontkomen wij mensen, althans het grootste deel van ons, niet aan meningen. We vinden altijd wel ergens iets van. Het vervelende van meningen is echter, dat we ons er vaak aan vasthouden. We zien onze meningen dan als waarheden en staan niet open voor andere meningen. Een mening hebben is vaak nauw verbonden met oordelen en als je oordeelt, veroordeel je vanzelf ook.

Waarom hechten we zo aan onze meningen en waarom is het hebben van een mening zo belangrijk? Ik weet het antwoord daarop niet. Het is een typisch ego-dingetje. Mijn mening hierover: “het hebben van een mening is highly overrated”, om eens een populaire Amerikaanse uitdrukking te gebruiken. Als ik naar mijn eigen meningen kijk die in mijn leven voorbij zijn gekomen, dan is het overgrote deel daarvan mij aangepraat. Ik heb meningen overgenomen van mijn ouders, mijn onderwijzers, vrienden, studiegenoten en collega’s. Soms klakkeloos, soms meer onderbouwd door onderzoek en wetenschappelijke publicaties. De waarheid van deze meningen hadden vaak maar een beperkte houdbaarheidsdatum. De meningen die nog steeds aanwezig zijn, mogen dringend weer aan een onderzoek onderworpen worden, om te bepalen of de waarheid ervan inmiddels niet achterhaald is.

Zoals gezegd ontkomen we niet aan meningen en deze meningen passen bij een bepaald ontwikkelingsniveau. Als we de wens hebben om ons verder te ontwikkelen, dan mogen we ons openstellen voor andere of nieuwe meningen en deze onderzoeken. Om dit te doen zou je jezelf de vraag kunnen stellen of deze mening je verder helpt, of dat deze eerder een belemmering is voor je ontwikkeling. Het kan ook heel zinvol zijn om te kijken waar deze mening vandaan komt. Komt die voort uit zelfonderzoek, of heb je hem van anderen overgenomen? In het eerste geval zou je kunnen spreken van een inzicht, in het tweede geval kun je je afvragen uit welke bron die afkomstig is.

Ook met inzichten door zelfonderzoek is voorzichtigheid geboden, omdat deze ook uit verschillende bronnen kunnen komen. Je kunt je dan afvragen of ze uit het hogere zelf zijn doorgegeven, of door het ego zijn bedacht. Ook daar is zelfonderzoek voor nodig.

Voor mijzelf heb ik het vermoeden dat ware inzichten een vredig, dankbaar gevoel opleveren en  ego-zaken meer het gevoel van trots.  Voor anderen kan dit uiteraard anders zijn.

Hecht er sowieso maar niet al teveel waarde aan. Een inzicht hoeft ook geen absolute waarheid te zijn, maar kan zeer nuttig zijn voor een gegeven moment of bij een bepaalde stap in je ontwikkeling. Dit is op dit moment mijn mening over meningen, maar ik hoop dat ook deze mening in de komende tijd een steeds subtielere betekenis krijgt.

Ik hoop van harte dat dit een uitnodiging is om niet halsstarrig vast te houden aan je meningen, maar ze regelmatig tegen het licht te houden om te zien of ze je nog wel helpen in je ontwikkeling.

Hartegroet,

Jan Chin

Jan van Overveld: ik voel me tien jaar jonger

Geschreven door

Na twee decennia een dieet van pillen tegen hoge bloeddruk, hoog cholesterol en diabetes-2, voelde Jan van Overveld (63), voorzitter van Hartpatiënten Nederland, zich slechter dan ooit. Hij besloot radicaal met medicatie- en koolhydraatinname te stoppen. De cardioloog had de ommezwaai afgeraden, maar met Van Overveld gaat het sindsdien almaar beter.

“Toegegeven”, lacht Van Overveld, “ik zat een week lang niet lekker in mijn vel. De medicijnen waren weggevallen en ik volgde strikt het keto(geen) dieet. Het eten met zo min mogelijk koolhydraten was in het begin soms lastig. Maar na die week voelde ik mij met de dag beter. Wel bleef mijn lichaam roepen om zoetigheden. Alsof je flauw bent. Inmiddels had ik onder andere Yvo Sijpkens, internist en specialist in Leefstijlgeneeskunde, leren kennen. Ik vertelde hem dat ik nog steeds heel streng voor mijzelf moest zijn. Dat ik niet kon ‘zondigen’. Ik herinner mij zijn woorden als de dag van gisteren: ‘Jan, je bent 25 jaar lang junk geweest. Junk van de farmaceutische industrie. Medicijnen zijn gewoon drugs. Je zult als een junk moeten afkicken. Reken maar op een jaar.’ Nou ja, ik schrok er even van, maar realiseerde mij heel snel dat Yvo gelijk heeft. Het gaf mij volop moed.”

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Neem zelf de regie over je gezondheid

Geschreven door

Het leven lijkt één onafgebroken stroom te zijn geworden van informatie en misinformatie. Mensen, waaronder ook ik van tijd tot tijd, zitten zich de hele dag druk te maken en op te winden rondom de berichtgeving over ‘het virus’. Misschien ken je de uitspraak “where attention goes, energy flows” wel, we zijn dus massaal, de hele dag door, met onze aandacht dit ‘virus’ aan het voeden.

Wat als we dit massaal niet meer zouden doen? Wat als we massaal zouden kiezen om onze aandacht aan andere zaken te besteden? Ten eerste zouden we dan veel meer het gevoel hebben dat ons leven van ons is en niet van een ander, we zijn continue naar buiten gericht. Maar gelukkig zijn en blijven, is geen weg naar buiten maar naar binnen. Ten tweede zou je mentale gezondheid er enorm veel stappen op vooruit gaan, als je niet meer de hele dag bezig bent met wat jij vindt, wat anderen vinden, en met anderen in discussie te gaan.

En ten derde, vraag je af: wie is in controle over en in mijn leven? Zijn dat de overheid, de WHO, het RIVM? Of ben je dat zelf? En als je hier zuiver naar kijkt, kom je tot de conclusie dat je dit altijd zelf bent. Je bepaalt weliswaar de uiterlijke omstandigheden niet, maar jij bepaalt jouw innerlijke staat. Hoe jij reageert, met onder andere woorden en emoties, op wat er in de buitenwereld gebeurt. Hoe jij tegen de wereld aankijkt en waar je jezelf in laat meesleuren of een stap terug zet.

Ik ben heel benieuwd, als we dit allemaal massaal zouden doen, hoe de wereld er dan uit zou zien….

Jij hebt de regie over je eigen leven al

Maar je moet dit wel inzien, en er naar handelen wil er voor jou iets veranderen. Ik geloof dat ons leven ‘maakbaar’ is, en dat je met zaken zoals waar je jouw aandacht aan schenkt, jouw kijk op het leven bepaalt. Dus eigenlijk heb je hier een keuze: kies ik voor een mooie toekomst en positiviteit? Of kies ik voor drama en negativiteit? Houd op met het voeden van dit ‘virus’ en de politiek met jouw aandacht, en ga naar andere dingen kijken: de natuur, genieten, lekker en gezond eten, jouw vrienden en familie. Denk in mogelijkheden, niet in beperkingen.

Neem de regie over je gezondheid

En ook jouw gezondheid en jouw immuunsysteem, is iets waar jij zelf regie over hebt. En ook dit is weer een keuze, neem ik zelf de touwtjes in handen? Of laat ik de medische wereld, farmaceuten en instanties bepalen hoe het met mijn gezondheid gaat. En dan heb ik het niet over ‘wat meer bewegen’ of ‘wat gezonder eten’, maar controle nemen over jouw totale gezondheid. Het geheel van wat van invloed is op jouw gezondheid.

De mens is niet één ding, maar een geheel, en zo ook onze gezondheid. Het totaal van alles in ons leven bepaalt onze gezondheid. Voor wie nu aan zijn achterhoofd zit te krabben wat ik nu bedoel, het gaat over de totale balans, waarvan alles met elkaar samenwerkt en elkaar beïnvloed, binnen ons en buiten ons. Dus je mentale gezondheid, je staat van zijn, je houding ten opzichte van het leven, je omgeving, je levensstijl. Dit is bepalend, en JIJ bepaalt!

Liefs, Iris

Iris Heuer van GreenTwist

24 uur per dag bereikbaar.

Geschreven door

Virtuele assistent “Yara”

Samen met SmartMediBots ontwikkelt Hartpatiënten Nederland momenteel een virtuele assistent. Deze ‘nieuwe medewerker’ helpt hartpatiënten wegwijs te worden in de wereld van de cardiologie. Graag stellen wij u voor aan Yara. Virtuele assistent “Yara” 24 UUR PER DAG BEREIKBAAR

Jan Verstegen van Eerstestap, het bedrijf achter SmartMediBots en betrokken bij de bouw van de virtuele assistent, vertelt: “We zitten nu in fase één en gaan de uitdaging aan om in de loop der jaren hartpatiënten steeds beter en van meer informatie en advies te voorzien. We willen er voor zorgen dat Yara patiënten kan helpen antwoord te vinden op prangende vragen, en daardoor van toegevoegde waarde is.

Steeds slimmer

De virtuele assistent is straks de hele dag beschikbaar via de website van Hartpatiënten Nederland. ‘Gaandeweg wordt Yara steeds slimmer. De virtuele assistent leert doorlopend bij, en kan op steeds meer vragen een antwoord geven. Mocht Yara een vraag namelijk niet kunnen beantwoorden, wordt deze doorgespeeld naar collega’s. Later wordt de virtuele assistent dan weer geüpdatet met die informatie.”

Videobellen

De virtuele assistent is beschikbaar op zowel het openbare gedeelte van de website als in het gedeelte dat alleen beschikbaar is voor donateurs. Voor donateurs is de virtuele assistent uitgebreider. Zo is
het onder andere voor donateurs mogelijk een medisch consult in te plannen via Yara. Dit medisch videoconsult wordt uitgevoerd in een digitale spreekkamer met een medewerker van Hartpatiënten
Nederland. Eigenlijk krijgen donateurs dus nog een extra cadeautje.”

Fijne collega

Onze ambitie was om de eerste versie van Yara begin oktober beschikbaar te hebben. “Er werd hard gewerkt aan het verzamelen van alle informatie én het creëren van een leuke en fijne medewerker en collega. We streven ernaar om onze donateurs zo snel mogelijk op deze manier te kunnen helpen.”

Tekst: Laura van Horik

Het Fitte Brein

Geschreven door

Er is een sterke verbinding tussen hart en brein en beiden staan aan dezelfde risico’s zoals hoge bloeddruk, diabetes en hoog cholesterol (LDL-C) bloot. In de Masterclass “Het Fitte Brein” legt Prof. Dr. Erik Scherder (hoogleraar neuropsychologie) uit wat er voor nodig is om het brein op alle leeftijden fit te houden.

Om de sterke verbinding tussen hart en brein vanuit cardiologisch oogpunt uit te leggen, is er tijdens deze Masterclass een gastoptreden van Prof. Dr. Leonard Hofstra. Leonard is cardioloog en hoogleraar.

 

Kijk allemaal op woensdag 4 november om 21.40 op NPO 1. Het belooft een interessante uitzending te worden!

Met ‘heel veel’ geboren

Geschreven door

De 24-jarige Paulien Lei wordt geboren met meerdere hartafwijkingen. Wanneer in haar tienerjaren langzaamaan alles een plekje krijgt, volgt een onverwachtse nieuwe klap: haar toenmalige kindercardioloog sluit een toekomstige kinderwens uit. Een statement welke later door haar nieuwe cardioloog wordt weersproken. Een emotionele rollercoaster volgt en diezelfde achtbaan herbeleeft zij enigszins door de ontstane situatie rondom Covid-19. Haar verhaal...

Paulien wordt geboren met ‘heel veel’ zoals zij zegt, maar als mensen vragen wat zij heeft, benoemt zij maar één van de zes aangeboren hartafwijkingen: Tricuspidalis Atresie. Een hartafwijking waarbij de rechterhelft van het hart mist en waarvoor zij als kind een zogeheten zware Fontan-operatie heeft ondergaan: “De overige hartafwijkingen zijn opgelost en onder controle. Maar Tricupidalis Atresie is en blijft nog steeds van invloed op mijn leven.”

Leren leven

Inmiddels heeft Paulien haar hartafwijking een plek gegeven, maar als kind had zij hiermee moeite: “Ik dacht altijd: ‘Waarom niet iemand anders?’ Doordat ik me moest aanpassen, voelde ik mijzelf anders dan leeftijdsgenoten. Ik was boos en verdrietig. Op school deed ik niet mee aan alle gymlessen en ging eerder naar huis om uit te rusten. In mijn vrije tijd wilde ik graag voetballen, maar van de cardioloog mocht ik niet op een actieve sport.”

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Vrouw en verkeerde diagnose

Geschreven door

Met paracetamol naar huis worden gestuurd terwijl er binnenin de borstkas sprake is van een levensbedreigende verwijding van de slagader (Aorta Aneurysma): het overkwam de 57-jarige Nancy Evers. Inmiddels heeft zij onder andere een nieuwe aortaklep én is Nancy een pacemaker ‘rijker’. Haar verhaal gaat over de weg naar erkenning, haar strijd voor gerechtigheid en aandacht voor het vrouwenhart. 

Het is december 2008 en de gezellige sfeer rondom de feestdagen is in volle gang. Maar de sportieve Nancy ervaart een hevige pijn in haar borst en haar schouders. Bij de huisartsenpraktijk wordt zij in een rolstoel doorverwezen naar de Eerste Harthulp. Wanneer na onder andere een bloedonderzoek blijkt dat zij geen hartinfarct heeft gehad, wordt zij met paracetamols naar huis gestuurd: ‘Tijdens de onderzoeken keken de dienstdoende artsen alleen naar de standaard kenmerken van een hartaanval.’ Maar eenmaal thuis blijft de pijn aanhouden. Uiteindelijk is het haar man die actie onderneemt: ‘Ik bleef over mijn borst wrijven en na avondenlang dit aangezien te hebben, opperde mijn man om een zogeheten total body scan bij Prescan in Duitsland te maken, ook al werd deze door de zorgverzekering niet vergoed. Het bleek mijn redding.’

Vallen, opstaan en weer doorgaan
Tijdens het onderzoek bij de Oosterburen valt de arts direct stil: ‘Hij constateerde direct een Aorta Aneurysma van ruim zes centimeter. Ik moest tot mijn operatie rustig blijven, want met het klappen van mijn aorta zou ik doodbloeden en overlijden. Gedurende het gesprek met de cardioloog ging alles langs mij heen. Ik begreep er simpelweg niets van. Op weg naar huis zat ik vol ongeloof en vragen. Eenmaal thuis belde ik de huisarts en de volgende dag zat ik bij de cardioloog.’

Nancy ondergaat een openhartoperatie. Eveneens wordt een pacemaker ingebracht vanwege geleidingsproblemen. Drie maanden later hoort zij van haar leidinggevende op het werk dat zij na 25 jaar als bankier te hebben gewerkt moest switchen naar een andere baan: ‘En daarmee stortte mijn wereld in; het was de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen. Ik wilde een einde aan mijn leven maken.’

Maar het is haar tijd nog niet. Nancy vecht en komt sterker terug. Haar man is een grote steun. Na de hartrevalidatie gaat zij onder begeleiding van een fysiotherapeut weer sporten. Ook mentaal gaat zij het gevecht aan en mede door deze combinatie leert zij haar lichaam weer te vertrouwen: ‘Als je van de hartbewaking afkomt hoort alles het ‘gewoon’ te doen, maar daarop blindelings vertrouwen is best eng.’

Hart- en vaatziekten kijken niet naar leeftijd
Eenmaal op dreef weet zij van geen ophouden, want in de jaren daarop behaalt zij haar AED-certificaat -en heeft drie dagen later haar allereerste reanimatie-, valt twintig kilo af en loopt de halve marathon van Amsterdam. Ook volgt zij succesvol een beroepsopleiding, maar besluit na een stage om hiermee niets te doen. Uiteindelijk gaat Nancy aan de slag als vrijwilliger bij diverse stichtingen en vindt werk bij een midden- en kleinbedrijf.

Inmiddels  is het tien jaar geleden en Nancy is zich er meer dan van bewust hoeveel geluk zij heeft gehad. Het besef dat zij door de oog van de naald is gekropen, maakt haar heel dankbaar: ‘Het herstel is een lang proces waar ik ongeduldig van werd, mede doordat er weinig psychische begeleiding is. Ik ben er gelukkig goed uitgekomen, maar ik hoop van ganser harte dat hier beter naar wordt gekeken; temeer omdat de leeftijd waarop mensen een hartaandoening krijgen steeds lager ligt.’

Ze vervolgt: ‘Terwijl er dagelijks 110 mensen overlijden aan een hart- of vaatziekte in Nederland, heb ik nog steeds het gevoel dat de jongeren denken dat dit alleen oudere mensen treft. Het tegenovergestelde is waar. De onwetendheid heeft er wellicht ook met te maken dat hart- en vaatziekten vrij onbekend zijn. Terwijl iedereen bijvoorbeeld de roze strik, verwijzend naar borstkanker, meteen herkent. Daarnaast vind ik ‘alleen’ maar hartrevalidatie na een ingreep onvoldoende, met name in vergelijking met het hersteltraject bij andere ziekten.’

Het heft in eigen handen nemen
Dat verandering begint bij jezelf, daar is Nancy zich meer dan bewust van. Samen met haar man is zij bezig met een persoonlijk ontwikkelingstraject. Zij zijn nu zover om terug te geven, want het uiteindelijke doel is om een lifecoach voor vrouwen met hart- en vaatproblemen te worden: ‘Mensen hebben (begrijpelijkerwijs) geen flauw idee wat je hebt meegemaakt. Persoonlijk heb ik een hele tijd geworsteld met de vraag: waarom ik? Na een vreselijke jeugd, een poging tot aanranding en deze openhartoperatie heb ik mijn portie wel gehad. Maar ik wilde daarin niet blijven hangen en ik heb besloten om mijn negatieve gevoelens om te draaien. Ik ging aan mijzelf werken en begon positieve veranderingen toe te passen. Uiteindelijk heeft alles mij gemaakt tot de vrouw die ik nu ben en tegenwoordig kan ik met mijn ervaringen andere vrouwen helpen. Hoe mooi is dat? Ik pak iedere dag die ik krijg en ga voor kwaliteit in plaats van kwantiteit.’

Voor meer artikelen over o.a aandoeningen klik hier

Een bijna-doodervaring

Geschreven door

De 67-jarige Koos gelooft dat hij nog niet klaar is met de taak die hem toebedeeld is van hogerhand. En dat is niet zomaar. Want na een bijna-dood ervaring, gebroken rug en verbrijzeld been met een partiële dwarslaesie als gevolg, maar ook vijf reanimaties, een openhartoperatie en een nieuwe hartklep later geniet hij nog steeds voor zover mogelijk van zijn leven. Zijn verhaal…

Vijfentwintig jaar geleden is Koos werkzaam als kraanmachinist wanneer hij tijdens het werk een raar gevoel krijgt in zijn kaak en linkerarm. Hij staat er verder niet bij stil en werkt door. Wanneer na werktijd het onverklaarbare gevoel blijft aanhouden grijpt zijn vriendin in. De dokter constateert in eerste instantie dat de kraanmachinist minder hard moet werken, maar uiteindelijk krijgt Koos een hartstilstand, wordt gedotterd en krijgt drie omleidingen. Het blijkt het begin van een lichamelijke en emotionele rollercoaster.

Een bijna-doodervaring

Twee jaar later is Koos op zijn brommer op weg naar huis wanneer het noodlot weer toeslaat: ‘Omdat ik de hele week al achter het stuur van mijn auto had gezeten, besloot ik op de brommer te gaan. Het was mijn hobby; oude klassieke bromfietsen restaureren. Een nog groter genot was het om op een bromfiets te rijden welke je zelf nieuw leven in had geblazen. Maar toen ik van mijn zoons verjaardag naar huis reed, werd ik vol geschept van opzij. Een harde, doffe klap waarna ik plat op mijn rug terechtkwam. Ik dacht nog bij mezelf ‘Dit noemt men dus een ongeluk’. Koos raakt in coma en bij ontwaken begint hij te vertellen over zijn spirituele reis wat naar eigen zeggen achteraf een bijna-doodervaring blijkt: ‘ik heb een warm en liefdevol licht ervaren.’

De weg naar herstel is intens en lang, maar Koos troost zich met de gedachte dat zijn ongeluk met een reden heeft plaatsgevonden. Na zijn hartstilstand en daarbij horende succesvolle revalidatie, kampt hij tijdens zijn herstel naar aanleiding van zijn levensveranderende ongeluk met angsten, want de schrik zit er logischerwijs in. Eveneens ervaart Koos vanuit zijn omgeving onbegrip wanneer hij vertelt over zijn ervaringen met een bijna-doodervaring – iets waarmee hij inmiddels vrede heeft. Maar net wanneer hij langzaamaan zijn rust hervindt, krijgt Koos wéér een hartstilstand. Later zal blijken dat het niet bij twee hartstilstanden blijft, want in totaal volgen nog drie hartstilstanden: ‘Het ongeluk en mijn hartproblematiek zijn van grote impact geweest en het heeft er wel degelijk voor gezorgd dat ik een ander mens ben geworden.’

Koos ondergaat zowel op fysiek en psychisch vlak een ontwikkeling. Uiteindelijk leert hij al zijn veranderingen omarmen: ‘Voor mijn ongeluk en hartstilstanden was ik zeer actief en erg sterk; ik kon wel tot tweehonderd kilo tillen. Nu heb ik moeite met een stoeptegel. Ik ben mijn kracht zoek en moet vaker om hulp vragen. Helaas heb ik mijn hobby -het restaureren van oude brommers- moeten opgeven. Gelukkig kan ik mijn andere hobby, tuinieren, nog wel uitoefenen, in afgeslankte vorm. Daarnaast heb ik eveneens afscheid moeten nemen van mijn werk, want het was voor mij simpelweg lichamelijk niet meer mogelijk.’

Een nieuwe Koos

Maar naast de fysieke veranderingen, doen de psychische veranderingen er voor Koos eveneens toe: ‘Mijn leven is door deze twee grote gebeurtenissen in mijn voordeel veranderd, want ik heb nu een grotere liefde voor mijn medemens en wil er graag voor iedereen zijn. Daarnaast ervaar ik ook een grotere mate van geduld. Maar de mooiste verandering en daarmee het mooiste compliment kwam van mijn dochter. Ik was bij haar op de koffie toen ze zei dat ik lieve ogen heb gekregen.’

Koos’ positieve omslag is niet zonder slag of stoot gegaan, want het is een proces van vallen en opstaan: ‘Het moeilijkste was leren accepteren dat ik en daarmee mijn leven vanaf nu anders is. Het heeft jaren geduurd voordat ik mij erbij heb neergelegd dat ik invalide ben en vanaf nu anders door het leven ga. Het feit dat ik daarbij ook hartpatiënt ben, maakte het niet makkelijker. Maar inmiddels ben ik zover dat ik mijzelf bij zowel het één als het ander heb neergelegd en sterker nog: ik heb het geaccepteerd.’

En met het leren accepteren van zijn situatie, heeft hij ook meer rust gekregen met betrekking tot de toekomst. Hij kijkt niet vooruit, maar leeft van dag tot dag en geniet voor zover mogelijk: ‘Ik heb een ongeluk en vijf hartstilstanden overleefd, dus klaarblijkelijk is het mijn tijd nog niet. Ik weet niet wanneer mijn tijd komt en hoe ik ga, maar dat hoef ik ook niet te weten. Voor hetzelfde geld laat mijn hart mij niet in de steek, maar verslik ik mijzelf. Wie zal het zeggen? Maar zolang ik hier nog ben, geniet ik van het leven.’

Streamer 1
Reageren of doorpraten? Stuur een e-mail naar info@hartpatienten.nl, check ons forum op www.hartpatienten.nl/forum of bekijk via www.facebook.com/hartvrienden ons Facebookprofiel!

Streamer 2
Wat is jouw verhaal? Wij horen het graag! Wil ook jij jouw verhaal delen in HartbrugMagazine en daarmee mogelijk andere lotgenoten en/of naasten vooruit helpen? Stuur een e-mail naar info@hartpatienten.nl

Voor meer artikelen over o.a hartaandoeningen klik hier

Lockdown: afname hartinfarcten

Geschreven door

Sinds ons land in een intelligente lockdown ging, zijn het aantal patiënten met een hartinfarcten enorm afgenomen, tot wel vijftig procent. Niet alleen in Nederland, maar wereldwijd is dit effect merkbaar. Over de oorzaak tasten cardiologen nog in het duister. Ook professor Martin Schalij, hoogleraar cardiologie en afdelingshoofd in het LUMC te Leiden, houdt zich ermee bezig.

hartinfarcten

Martin Schalij

Binnen de medische wereld wordt druk gespeculeerd over de opmerkelijke afname. Een voor de hand liggende reden is dat mensen uit angst voor het virus minder snel naar het ziekenhuis durven komen, maar daar gelooft dr. Schalij niet in. ‘Dat zou misschien opgaan bij milde klachten, maar bij een acuut hartinfarct blijf je echt niet thuis. Bovendien zouden we dan nu, zo’n drie maanden later, mensen moeten zien die te lang hebben gewacht. Het aantal mensen dat overlijdt aan een hartinfarct zou dan gestegen moeten zijn, net als het aantal mensen met schade als gevolg van een niet opgemerkt infarct. Ook die zien we nauwelijks.’

Hij acht het geloofwaardiger dat de afname te maken heeft met de veranderingen in de maatschappij als gevolg van het virus: doordat er nauwelijks vliegtuigen vliegen en minder verkeer op de weg is, is de lucht vele malen schoner geworden. Ook zouden mensen door de extra vrije tijd of het thuiswerken misschien minder stress kunnen ervaren. Momenteel wordt er op verschillende plekken in de wereld onderzoek gedaan naar oorzaken en verbanden.

‘Sinds een paar weken neemt het aantal infarcten weer toe’, zegt Schalij. ‘Mischien omdat het weer drukker wordt op de weg, of omdat de stress toeneemt? We weten het gewoon niet, maar het is wel interessant om te onderzoeken. Stel nu dat het aantal hartinfarcten écht minder is geworden doordat we met z’n allen een stapje terugdoen. Dan moeten we onszelf toch wel achter de oren gaan krabben wat we met z’n allen aan het doen zijn. Dus niet zomaar teruggaan naar de oude situatie als de crisis voorbij is, maar kijken hoe we ook in de toekomst een stapje terug kunnen blijven doen. Uiteraard zonder dat de economie daaraan ten onder gaat, want dat mensen en bedrijven massaal failliet gaan is óók heel ernstig.’

The box
En er zijn meer opzichten waarin Schalij hoopt dat we iets leren van de coronacrisis. Enkele jaren geleden begon hij al met een studie naar de effecten van e-consulten en thuismeetapparatuur: de zogeten ‘boxes’. Zo’n duizend patiënten die een hartaanval hadden gehad, kregen een doos mee naar huis met daarin een bloeddrukmeter, hartritmemeter, stappenteller en weegschaal. De patiënt houdt zelf de gegevens bij en stuurt de resultaten met behulp van de smartphone rechtstreeks door naar het elektronisch patiëntendossier. Op het moment dat de coronacrisis uitbrak, kwam deze uitvinding goed van pas. De box werd versneld ingevoerd en er kwam zelfs een speciale covid box voor coronapatiënten, aangevuld met een zuurstofmeter. Op deze manier kon de druk op het ziekenhuis flink worden afgenomen, zonder dat het ten koste ging van de gezondheid van de patiënt.

‘Toen de crisis uitbrak, hadden we net de resultaten binnen van het onderzoek onder patiënten die een box hadden gekregen’, vertelt Schalij. ‘Qua gezondheid was er geen verschil met de groep zonder box, en de patiënt zelf blijkt tevreden. Het scheelt mensen veel tijd, omdat ze minder vaak naar het ziekenhuis hoeven te komen. Maar misschien nog wel belangrijker: mensen vinden het prettig om zelf verantwoordelijkheid te hebben voor hun gezondheid.’

Videobellen
Volgens de professor is het slechts een kleine groep die huiverig is om zelf digitaal aan de slag te gaan. ‘We hebben een team van drie dames die helpen bij de technische ondersteuning. En als iemand het echt niet wil, hoeft het niet en houden we het gewoon bij de oude situatie. Maar het is een misvatting dat dit met leeftijd te maken heeft, we merken juist dat veel ouderen heel handig zijn met internet en smartphones. Tijdens de coronacrisis hebben ook veel ouderen bijvoorbeeld leren videobellen met de kinderen en kleinkinderen.’ Het is zeker niet de bedoeling dat digitale middelen het rechtstreekste contact met de arts gaan vervangen, benadrukt de professor. ‘Vooralsnog worden twee van de gebruikelijke vier consulten vervangen door e-consulten – een spreekuur via videobellen. Maar het voordeel is dat als de patiënt regelmatig gegevens invoert, we ook tussentijds in de gaten kunnen houden of er bijzonderheden zijn. Het contact met de arts blijft dus, het wordt alleen efficiënter.’

Zo kan er dus ook in bepaalde gevallen sneller worden ingegrepen, bijvoorbeeld bij patiënten met hartritmestoornissen, pacemakers of ICD’s. Wijken de gegevens af, dan ziet de arts dit direct. Daarnaast is het de bedoeling dat de patiënt zelf grip krijgt op zijn gezondheid, legt Schalij uit. ‘Vroeger vertelde de arts welke medicatie je moest nemen en deed diegene dat. Tegenwoordig kunnen we uitleggen wat de patiënt zelf kan doen, bijvoorbeeld minder zout nemen om de bloeddruk omlaag te krijgen, of meer bewegen als we aan de stappenteller zien dat dit beter kan. Patiënten zijn over het algemeen heel slim en als je ze de hulpmiddelen geeft, kunnen ze ook heel veel zónder ons.’

Gezondheid in plaats van zorg
Dat mensen minder vaak naar het ziekenhuis komen, is niet alleen belangrijk in tijden van corona. ‘Mede door de vergrijzing neemt het aantal patiënten dramatisch toe’, legt Schalij uit. ‘De capaciteit van het ziekenhuis wordt niet zomaar groter, dus als we niets doen, loopt het systeem vast. Als we meer dingen thuis kunnen doen, is er in het ziekenhuis meer ruimte voor nieuwe patiënten. Maar preventie is nog veel belangrijker. Ik vind het persoonlijk heel leuk om een dotterbehandeling uit te voeren, maar ik heb natuurlijk liever dat zo’n ingreep niet nodig is. We moeten als medici dus meer toewerken naar het bevorderen van gezondheid, in plaats van naar het leveren van zorg.’

De coronacrisis heeft die inzichten volgens hem versneld. ‘Voorheen wilden patiënten het liefst gewoon naar het ziekenhuis komen, nu zeggen ze sneller: dat hoeft van mij niet zo. En ook artsen die eerst geen voorstander waren van the box, zien nu de voordelen. We wilden al heel lang de zorg anders inrichten, maar nu kan het heel snel gaan. In het LUMC zijn inmiddels 31 verschillende boxes in ontwikkeling, voor allerlei vakgebieden. We willen die blijven gebruiken. Niet uit noodzaak, maar ook als de ziekenhuizen weer volledig open zijn.’

Voor meer artikelen over o.a Corona klik hier