Gebruik van colchicine om hart- en vaatziekten te voorkomen, is ineffectief en schadelijk en kan zelfs levensbedreigend zijn. Dat stelt huisarts Hans van der Linde uit Capelle aan de IJssel. Colchicine wordt al eeuwen gebruikt als ontstekingsremmend middel bij jicht. Recent onderzoek zou doen blijken dat je dit middel ook kunt gebruiken om hart- en vaatziekten te voorkomen bij patiënten die ooit een hartinfarct hebben gehad of last hebben van vernauwde kransslagaders. Van der Linde verwijst de onderzoeksresultaten naar de prullenmand. Ze deugen niet, vindt hij.
De wat genoemd wordt “veelbelovende ontdekking” presenteerden de onderzoekers onlangs op het (virtuele) Congres van de European Society of Cardiology (ESC) eind augustus in Amsterdam en in The New England Journal of Medicine. Op initiatief van bijzonder hoogleraar Jan Hein Cornel (cardioloog bij Noordwest Ziekenhuisgroep) onderzochten cardiologen uit Nederland en Australië drie jaar lang het effect van Colchicine bij 5.500 patiënten. De helft van hen kreeg elke dag 0,5 mg Colchicine, de rest een placebo. Er traden volgens de onderzoekers minder (dodelijke) hartinfarcten op in de met Colchicine behandelde groep. Deze mensen hadden ook veel minder vaak een dotteroperatie nodig. De mensen die Colchicine ontvingen hadden niet meer bijwerkingen dan de mensen die placebo kregen.
Van der Linde hield gepresenteerde cijfers tegen het licht en kwam tot de schrikbarende ontdekking dat wij weer eens voor het lapje worden gehouden. Hem restte maar één conclusie: “En dat is dat colchicine geen klinische relevante verbetering van hart- en vaatziekten levert, maar wel een grotere sterfte geeft in de behandelde groep. Bij de plaatsbepaling van medicijnen dienen bijwerkingen meegewogen te worden en die zijn bij colchicine frequent en ernstig.”
Het Farmacotherapeutisch Kompas geeft aan:
Vaak (1-10%): buikpijn, misselijkheid, braken, diarree. Verder zijn gemeld: een mergdepressie met agranulocytose en aplastische anemie, vitamine B12-deficiëntie, perifere neuritis, neuropathie. Faryngolaryngeale pijn. Kaalheid, huiduitslag. Myopathie, rabdomyolyse. Amenorroe, dysmenorroe, oligospermie, azoöspermie.
Van der Linde bestudeerde het rekenwerk van de uitkomsten van de zogenoemde LoDOCo2-studie: “Ik heb een staatje gemaakt van de primaire en secundaire eindpunten. Dat heb ik ook gedaan met de eindpunten hartaanval, beroerte en overlijden”, aldus Van der Linde. Zijn conclusie: “Toepassing van colchicine voor de onderzochte indicatie is ineffectief en schadelijk en kan levensbedreigend zijn. De presentatie van dit onderzoek vertoont bekende kenmerken van misleiding in de vorm van schermen met relatieve risico’s in plaats van met absolute risico’s (ARR’s) en NNT’s, belangrijke parameters voor het beoordelen van het nuttig effect van medicijnen. Ook het weglaten van de bijwerkingen bij de plaatsbepaling van medicijnen past in dat kader”, aldus van der Linde.
Aan de media ingezonden brief van Hans van der Linde
Pil tegen hartaanvallen
NRC kopt op 1 september met grote letters “Pil tegen jicht kan nieuwe hartaanvallen voorkomen”. Het gaat om het oude middel colchicine, dat spaarzaam wordt toegepast door artsen vanwege vaak vervelende en soms ernstige bijwerkingen.
Het middel zou preventief werken. Opmerkelijk, want preventieve medicijnen moeten volgens gouden regels veilig zijn en geen risico’s vergroten. Het artikel is gebaseerd op onderzoekuitkomsten in de New England Journal of Medicine van 31 augustus. De samenvatting daarvan vermeldt dat aan andere oorzaken dan hartziekten meer mensen in de colchicinegroep overleden dan in de placebogroep.
De berekening van de preventieve winst levert bizarre uitkomsten: behandeling met colchicine gedurende 1 jaar spaart per 1.262 deelnemers 1 dode en veroorzaakt per 500 deelnemers 1 extra dode aan andere dan hart- en vaatziekten. U leest het goed.
Voor de waarde van een medicijn is de Number Needed tot Treat (NNT) een belangrijke maatstaf. Die NNT bedraagt voor het vóórkomen van een hartaanval bij dit onderzoek 199 per jaar. Er moeten dus 199 personen gedurende 1 jaar behandeld worden met colchicine om 1 hartaanval uit te sparen. De andere 198 personen hebben er geen baat bij en ondervinden alleen de vele bijwerkingen.
Conclusies overbodig.
Hans van der Linde, huisarts te Capelle aan den IJssel
Voor meer artikelen klik hier:
