Je herkent hierin misschien Shakespeares bekende uitspraak 'To be or not to be, that’s the question’, en eigenlijk gaat het in beide gevallen om hetzelfde. Als je werkelijk bent, dus in contact staat met het Zelf, sta je in contact met het Goddelijke. Als je niet bent wie je werkelijk bent, dan is de kans groot dat het ego de overhand heeft.

God en Gold schelen maar één letter, net als in het Nederlands God en Goud, maar in het dagelijkse leven vertegenwoordigen ze twee grote tegenstellingen.

----

Terwijl ik dit schrijf geniet ik van mooie uitzichten, prettig gezelschap, een kopje koffie, een goed boek en een leuk muziekje erbij. Ik zit namelijk in de bus! Onderweg naar Zuid-Spanje, samen met 39 medereizigers. We hebben een 21-daagse reis voor de boeg, en we kiezen er bewust voor om het lekker rustig aan te doen. Het zijn heel wat kilometers die we moeten afleggen, maar als we straks in Spanje zijn, hebben we dik twee weken de tijd om daar te genieten van de mooie omgeving en een heerlijke aangename temperatuur. Tijd voor vakantie!

Reizigers die nog nooit eerder een busreis hebben gemaakt, kijken hier vaak tegenop. Ik probeer hen er altijd van te overtuigen dat de vakantie begint op het moment dat ze in de bus stappen. Voorafgaand aan de vakantie heb je vaak best wat stress: Hoe zal het bevallen? Vergeet ik niets? Heb ik mijn medicijnen? Hoe zal de reis verlopen? Op het moment dat de bus vertrekt, valt er een last van je schouders af. Het is tijd voor vakantie, tijd om te genieten! Onderweg worden er drankjes geserveerd, variërend van koffie, thee en soep tot water, bier en wijn: roept u maar! Ook maken we regelmatig tussenstops om onze benen te strekken. Er is volop tijd om gezellige praatjes te maken, en er is ook heel veel moois te zien onderweg. Ook kan iedereen op zijn eigen manier genieten van een boek, tablet of puzzelboekje. Heerlijk!

Zo keek ik zelf al maanden uit naar deze reis, en de excursies moeten nog beginnen! Ik geniet nu al volop tijdens deze lange, maar vooral leuke heenreis. ’s Avonds in de overnachtingshotels genieten we van een heerlijk diner, waarna we ’s ochtends weer vol goede moed beginnen aan de volgende etappe.

Ik wens u een reislustig 2019 toe, en hoop u te ontmoeten of terug te zien tijdens een van onze reizen. Want vertrouw op mij: zodra u in de bus stapt, heeft u het vakantiegevoel meteen te pakken!

Column door: Jan van Overveld

Voor meer columns van o.a Marly van Overveld klik hier

Enkele weken geleden kwam mijn man thuis met de mededeling dat hij op een andere locatie moet gaan werken. Met de auto bijna een uur van ons vandaan. Dus dagelijks 2 uur in de auto voor 4 uur werk. Dat kan hij niet.

----

De jaarwisseling ligt inmiddels een maandje achter ons als deze eerste Hartbrug van het nieuwe jaar bij u op de deurmat valt. Terwijl ik mijn stukje voor deze uitgave schrijf, denk ik aan een aantal zaken die recent mijn bijzondere aandacht trokken:

• Alternatieve therapieën onder vuur bij CZ
• Medicijntekorten patiënten klagen over meeluisteren bij de dokter
• Van de helft van wat we doen in de geneeskunde weten we niet of het werkt
• Verborgen deals van topartsen

En zo kan ik nog wel even doorgaan, maar daar worden u en ik echt niet vrolijker van. Op deze manier raak ik er steeds meer van overtuigd dat de gezondheidszorg ziek is. Goed ziek. Maar hoe kunnen wij die genezen en is er nog hoop op verbetering? Jawel hoor. Ik kan u gerust stellen…

Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) organiseerde onlangs een dag waarop artsen samen komen om elkaar aan de tand te voelen over gevoelige kwesties binnen hun vak. Dit jaar was hun thema ‘Verbeteren of verzieken? Medicalisering en de rol van de dokter’. Uit diverse publicaties bleek op deze NTvG-dag aanzienlijk ruimte te zijn voor een scherpe weging van wat de medische wereld nu eigenlijk echt doet.

Onder medicalisering verstaan we een door een arts uitgevoerde activiteit die niet leidt tot een substantiële gezondheidswinst. Daarbij gaat het om situaties die in principe normaal zijn, maar door medische inmenging tot ziekelijk worden benoemd. Vervolgens volgen maatregelen waar betrokkenen niets mee opschieten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan overgangsklachten. Een heel normaal verschijnsel waartegen allerlei medicijnen, met de nodige bijwerkingen, werden voorgeschreven. Echter zonder resultaat!

Ook kun je ziektes creëren door de zogenaamde normaalwaarden, die in het bloed gemeten worden, op te krikken. Als je de normaalwaarde van bijvoorbeeld cholesterol, hoge bloeddruk, en suikerziekte, net zoals chronisch nierfalen en zelfs verdenking op prostaatkanker scherper weet te formuleren, dan stijgt het aantal “patiënten” met grote getalen. Oftewel, plots hebben zij te kampen met hoog cholesterol, hoge bloeddruk, suikerziekte, chronisch nierfalen of verdenking op  prostaatkanker. De zinloze strijd tegen deze ‘te hoge’ waarden wordt door de dokter goedbedoeld overgenomen en het resultaat is een miljardenbusiness die niet meer te stoppen of te verminderen valt. Op de NTvG-dag is meerdere malen gesteld dat klaarblijkelijk dertig procent van alle medische ingrepen overbodig is. Daartoe behoort ook het voorschrijven van medicatie!

Daarbij komt ook nog eens het feit dat wij steeds minder risico’s accepteren en is geneeskunde vaak gericht op risicobehandeling. Goede voorbeelden daarvan zijn cholesterolverlagers, bloedverdunners en bijvoorbeeld medicijnen tegen hoge bloeddruk. Allemaal medicatie die je niet slikt om symptomen te bestrijden. Wij slikken het massaal omdat we in de veronderstelling zijn dat we ermee voorkomen dat we ooit symptomen krijgen. En in dit alles is Big Farma een hele belangrijke boosdoener: ‘Wat de grote firma’s uitvreten met uw arme lijf en de beïnvloedbare dokter, is veel erger dan we toch al vreesden ’ aldus Bert Keizer, filosoof en arts bij de Levenseindekliniek, in NRC.

En nu mijn uitleg waarom dit verhaal geruststellend is: het betekent dat onze dokters hun eigen grenzen onder ogen durven te zien.

Column door: Jan van Overveld

Voor meer columns van o.a Jan van Overveld klik hier

Vrouwen gebruiken gemiddeld 12 cosmeticaproducten per dag, las ik laatst. Mijn eerste reactie was: jeetje wat veel! Maar toen ik ging tellen, bleek het niet eens zo’n raar aantal te zijn. Alles telt immers mee, van tandpasta, douchegel en shampoo tot deodorant, bodylotion, parfum en mascara. En dan heb ik ook nog een bos krullen die niet zomaar van zichzelf in model zitten. Al turvend, bleek ik de 12 zelfs ruimschoots te overschrijden...

----

Je weet pas echt hoe oud je bent geworden als je een popgroep ziet optreden die in je jeugd furore maakte. Als we nu de bandleden, na al die jaren, terugzien tijdens een reünie-optreden, is het wel even schrikken. Wat zijn díe oud geworden. Tegelijkertijd besef je dat je een spiegel voor je hebt: niet alleen zíj zijn zo oud geworden!

Ik zag onlangs een reportage over een Tegelse vriendengroep die nog steeds gezamenlijk ritjes maakt op de Puch bromfiets, die in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw populair was. Ook ik was trotse eigenaar en berijder van zo’n Puch met het typische hoge stuur, een brommer waarmee ik indruk probeerde te maken op de meisjes. Die tijd ligt al meer dan veertig jaar achter me. Je had in die tijd een Puch of een Zündapp. Je hoorde bij de ene of bij de andere groep.

Die rivaliteit, die je ook in muzikale voorkeuren had, is nu allang voorbij, weggezonken in het moeras der vergetelheid. En eerlijk gezegd is de magie ook een beetje weg. Vergane glorie.

En toch raakt de muziek van toen, een snaar in ons hart. Je hart leeft op wanneer het geraakt wordt door mooie memories, of krimpt omgekeerd ineen bij het horen van een lied uit een tijd die we liever vergeten. Muziek neemt ons mee terug in ons verleden, naar onze diepste wensen en verlangens, ons verdriet en onze vreugde. De tijd van toen blijft voortleven in ons hart. Ook al is die buiten ons niet meer zichtbaar.

De beelden en emoties van weleer blijven ons hele leven lang nagalmen in onze muzikale herinnering. Door die muziek terug te horen, kom je dichter bij jezelf. Je kunt even de wereld om je heen wegsturen en een duik nemen in de magische binnenwereld van jezelf. Dan voel je weer die eerste kus, dat hevige verlangen, die omhelzing en zie je weer de ogen van je geliefde. Muziek raakt je hart. Dan voel je dat je hart het centrum is van je vreugde en verdriet, liefde en haat, van al je diepere emoties en gedachten. Een hart om te koesteren. Een hart om van te houden!

Column door: Henri Haenen

Het afgelopen jaar is omgevlogen; 2018 zit er alweer bijna op. Vooral door al die mooie en leuke HartbrugReizen vliegt de tijd. We kijken terug op een geslaagd reisjaar. Vele reizigers hebben weer genoten van mooie en gevarieerde vakanties. Wat hebben we het weer fijn gehad met z’n allen! Bijzondere plekken gezien en bezocht, gevarieerde excursies gemaakt, en er zijn weer veel mooie vriendschappen ontstaan. Groepsgevoel en saamhorigheid zijn altijd heel kenmerkend voor onze reizen, en het is altijd prachtig om te zien hoe dat ontstaat in onze groepen. Na een paar dagen voelt het als één grote familie!

Dit gevoel geldt overigens niet alleen voor de reizigers, maar ook voor mij. Tijdens de reis naar Berlijn heb ik mijn 30e verjaardag gevierd. Er werd mij de vraag gesteld of ik mijn familie, partner en vrienden niet miste, omdat ik mijn verjaardag niet met hen samen kon vieren. Waarop ik zei: ‘Maar jullie zijn ook mijn familie!’. Ik vond het bijzonder om deze dag te vieren met al deze lieve mensen om mij heen.

In het najaar hebben we genoten van mooie reizen naar Berlijn en Kroatië. Na terugkomst deed de herfst toch echt zijn intrede in Nederland. Maar we hebben genoeg voorjaarsreizen voor u in petto, zodat u alvast kunt uitkijken naar een leuke (en zonnige!) vakantie. Wilt u niet zo lang wachten en bent u dit koude weer al beu? Er zijn nog enkele plekken vrij voor de 21-daagse reis naar Spanje.

Ook voor het nieuwe jaar hebben we ons best gedaan om u een mooi reisprogramma te presenteren. Wellicht heeft u dit in de vorige uitgave al bestudeerd, of heeft u al aanvullende informatie gelezen op www.hartbrugreizen.nl. Wees er snel bij als u interesse heeft in een reis; zo voorkomt u teleurstellingen. Ik hoop u snel te ontmoeten of terug te zien tijdens een van onze HartbrugReizen!

Column door: Marly van Overveld

Vanuit interesse en vanwege mijn werk voor Hartpatiënten Nederland volg ik de ontwikkeling van de gezondheidszorg op de voet. Daarbij betracht ik de nodige terughoudendheid, ík heb daar een aangeboren argwaan voor. Het gaat altijd om geld. Veel geld. Zo ben ik altijd extra alert als het om zogenaamde ‘nieuwe’ medicijnen gaat. Er gaat dan onmiddellijk een lampje branden; hebben wij deze medicijnen nodig, zijn ze bewezen betrouwbaar en effectief?

Iemand die ik buitengewoon vertrouw in de wereld van medicijnen is (huis)arts-epidemioloog Dick Bijl. Dick werkte 22 jaar als hoofdredacteur van het Geneesmiddelenbulletin. Een in 1967 door de overheid opgericht magazine, met als taak artsen en apothekers, maar ook patiënten en studenten onpartijdig te informeren over geneesmiddelen. Ik vertrouwde hun resultaten en publicaties en deed er mijn voordeel mee. Maar die onpartijdigheid bevalt diezelfde overheid steeds minder. En als de politiek het belangwekkende Geneesmiddelenbulletin niet meer helpt, draaien ze het in principe de nek om. En dat terwijl de totale kosten zeer gering zijn. Mede daardoor besloot hoofdredacteur Dick Bijl de eer aan zichzelf te houden en gooide hij, bij wijze van spreken, het bijltje erbij neer. Dick bestudeerde tijdens zijn werkzaamheden tienduizenden artikelen over geneesmiddelenonderzoek en schreef er een boek over met de titel: ‘Het Pillenprobleem’. Op de omslag staat: ‘Waarom we zoveel medicijnen gebruiken die niet werken en niet helpen’. Titel en bijschrift zijn een goede samenvatting van de vaak schokkende inhoud.

In september woonde ik de presentatie van het boek bij. Ik zag steeds meer fronsende wenkbrauwen in de zaal toen Dick een aantal zaken benoemde die je niet voor mogelijk houdt. Weet u bijvoorbeeld dat slechts 5% van de nieuwe medicijnen die tussen 2000 en 2018 op de markt zijn gekomen daadwerkelijk goed waren? Van de overige 95% waren de resultaten nihil. Dick Bijl: ‘De farmaceutische industrie haalt alle trucs uit de kast om hun middelen mooier voor te stellen dan ze zijn. Op die manier misleiden ze tijdschriftredacties, regelgevende instanties en uiteindelijk artsen en patiënten’. Tijdens de bijeenkomst blijkt ook dat de registratie van bijwerkingen erg tekort schiet en dat onderzoeksresultaten bijna niet te vinden zijn in zogenaamde darkwebs. En nog iets: bijwerkingen vallen onder bedrijfsgeheim! Oftewel, men hoeft ze niet openbaar te maken.

Tijdens de presentatie volgde interessante discussies tussen Dick, het publiek en panelleden. Zo werd bijvoorbeeld ook gediscussieerd over de zogenaamde programmatische zorg en kwam de rol van praktijkondersteuners naar voren, die steeds vaker op de stoel van de dokter lijken te zitten. Maar realiseren wij ons dat hiermee een nieuwe groep medicijnvoorschrijvers is ontstaan; en realiseren wij ons dat deze groep trainingen, opleidingen en bijscholingscursussen krijgen; en realiseren wij ons daarbij ook dat deze scholing vaak een marketing-achtige achtergrond vanuit de farmaceutische industrie heeft? Maar ook dat de praktijkondersteuner regelmatig nieuwe medicijnen adviseert? En diezelfde praktijkondersteuner het recept schrijft en meestal slechts routinematig geaccordeerd wordt door de huisarts? In mijn ogen is dit een slechte en gevaarlijke ontwikkeling. Het zijn nu eenmaal geen medici. Zij horen niet op de voorschrijversstoel!

De verantwoordelijkheid en advisering over medicijngebruik voor bijvoorbeeld diabetes, verhoogd cholesterol en/of hoge bloeddruk hoort nu eenmaal bij de dokter thuis. Immers, de dokter heeft er uiteindelijk jarenlang voor gestudeerd. Bovendien vind ik dat het een taak is van de arts om veel meer te vertellen over mogelijke bijwerkingen. In de spreekkamer wordt dat vaak gebagatelliseerd. Dat zou anders moeten!

Gelukkig ben ik argwanend en ben ik mij bewust van het feit dat onze overheid bezuinigt, verantwoordelijk is voor onder andere programmatische zorg en tegelijkertijd onafhankelijke organisaties als het Geneesmiddelenbulletin langzaam maar zeker de nek omdraait. Maar wij waken ervoor dat ze niet hetzelfde gaan doen met ons…

Column door: Jan van Overveld

Onlangs kregen we bezoek van een onderzoekster van het Radboudumc. Mijn man was gevraagd mee te werken aan een medisch wetenschappelijk onderzoek naar de waarde van de verpleegkundig specialist. Het ging in zijn geval om de hartfalenverpleegkundige. Natuurlijk hadden we interesse.

Die dag waren we nog snel het huis aan het schoonmaken toen de onderzoekster iets te vroeg aanbelde. In een ontspannen sfeer legde ze uit dat ze geïnteresseerd was in de betekenis van het contact met de hartfalenverpleegkundige.

We lieten gelijk weten dat we niet zonder haar kunnen. ‘We noemen haar voor de gein onze ‘hartfalenmoeder’’, vertelde ik eerlijk. ‘Vanaf het eerste moment was er met haar een klik. Voor haar zijn we zelfs in dat ziekenhuis gebleven.’

Ik probeerde voor de rest mijn mond te houden. Het ging om de ervaring van mijn man. Hij wilde graag dat ik erbij was, omdat we alles samen hebben meegemaakt.

Voor we het wisten werd het luchtige gesprek toch ook een emotionele trip down memory lane. Dat hadden we allebei niet verwacht. We waren weer helemaal terug rond de eerste dagen na de hartaanval. Terug bij de eerste ontmoeting met de specialist. En terug bij alle keren dat we met haar afspraken. Maar het was ook mooi om te horen hoe mijn man over haar sprak. ‘Ze luistert naar me, is in mij geïnteresseerd en ik kan alles aan haar vragen.’

Op het eind moest hij uit een stapel foto’s een beeld kiezen dat zijn relatie met zijn hartfalenverpleegkundige uitdrukte. Hij maakte eerst een selectie. Een kaart toonde een gespierde man die zijn spierballen laat zien. ‘Ze geeft me het gevoel dat ik sterk ben.’ Het beeld dat zijn gevoel het meest weergaf, waren twee handen die elkaar vasthouden. ’Dat is hem. Ze pakt me bij mijn hand in een voor mij onbekende wereld’, hoorde ik hem voorzichtig zeggen. Ik pakte zijn hand vast. Ik wist dat ze voor ons veel betekent, maar blijkbaar nog veel meer dan ik dacht.

De onderzoekster merkte het ook en vroeg of hij liever met de cardioloog of met de specialist sprak. ‘Met haar. Absoluut. Zij is voor mij veel belangrijker. De cardioloog spreek ik kort en zakelijk. En dat is prima. Maar zij, zij is er echt voor mij.’

Column door: Cilla Schot

Onlangs kreeg ik de geweldige kans om een dagje mee te kijken in de operatiekamer (OK) van het Maastricht UMC+, en daar twee hartoperaties bij te wonen. Enkele jaren geleden heb ik al eens meegekeken met dotterbehandelingen, pacemakerimplantaties en een openhartoperatie (waarbij de borstkas wordt geopend). Maar toen ik dit mooie aanbod kreeg van Dr. Peyman Sardari Nia, zei ik meteen volmondig ‘ja’!

Het ging namelijk om een bijzondere ingreep. Een mitralisklep operatie (minimaal invasief) die met een 3D-camera wordt uitgevoerd: een zogeheten sleutelgatprocedure. Veel minder zwaar dan een gewone openhartoperatie, want voor deze ingreep worden er maar enkele kleine incisies gemaakt en hoeft de borstkas dus niet te worden geopend. Ook hebben patiënten over het algemeen minder pijn en verloopt het herstel sneller. Vele voordelen dus.

Wat ik het meest fascinerend vind aan deze operatie, is dat alles volledig te volgen is op diverse grote schermen, in 3D, door middel van de ingebrachte camera. Om dit goed te kunnen zien, is het dragen van een 3D-bril noodzakelijk. Ik waande me een beetje in een 3D-bioscoop, maar realiseerde me dat dit de werkelijkheid was! Ongelofelijk wat er tegenwoordig allemaal mogelijk is, en hoe kundig deze arts is.

Er waren ongeveer 12 mensen aanwezig in de OK, waaronder anesthesisten, perfusionisten, assistentes, en een tweede chirurg. Ook al voeren ze dergelijke operaties vaak uit, het blijft natuurlijk complex, en er komt heel wat bij kijken. Mooi om te zien hoe iedereen op elkaar is ingespeeld en hoe ze een sterk team vormen. Zo’n operatie vergt veel concentratie en duurt gemiddeld minimaal 3 à 4 uur. Hartchirurgen voeren er meestal dagelijks twee achter elkaar uit. Wat een mooi beroep. En hoe onmisbaar is de rest van het team! Ik was aanwezig van 7.30 uur tot 19.30 uur, de klok rond dus, en ik was ’s avonds best wel moe. Als ik bedenk dat het voor een hartchirurg als Dr. Peyman Sardari Nia ‘normaal’ is om dit soort werkdagen te hebben, neem ik echt mijn petje af voor hem. Niets dan lof en respect!

En niet te vergeten: wat voel ik mij bevoorrecht dat ik deze kans heb gekregen. Binnenkort mag ik weer een keertje meekijken met een andere bijzondere procedure, waarover u dan zeker ook weer meer leest in HartbrugMagazine.

Column door: Marly van Overveld