De lever heeft het als poortwachter van het lichaam behoorlijk voor het zeggen. Het op één na grootste orgaan is verantwoordelijk voor de afbraak van giftige stoffen en zorgt ervoor dat voedingstoffen worden opgenomen en worden omgezet in brandstof. Maar wist u dat er ook een link is met het hart?

Alles wat je eet of drinkt, komt na een tocht door de slokdarm, maag en dunne darm voor een ‘keuring’ bij de lever terecht, waarna de verschillende (voedings)stoffen als het ware worden gesorteerd en via de juiste kanalen worden af- of doorgevoerd. Dat is meestal een proces waar je, als je gezond en uitgerust bent, geen omkijken naar hebt. Maar, zo vertelt natuur- en darmdiëtist Marieke Lebbink, een stressvolle periode kan al tijdelijk roet in het eten gooien. “De spijsvertering is niet alleen een fysiek, maar ook zeker een mentaal proces. Alles moet verteerd worden: vitaminen, mineralen en andere voedingsstoffen, maar ook emoties.” In onze taal vind je regelmatig een knipoog naar die connectie: ik heb er mijn buik vol van, wat heb je op je lever, gal spuwen. Een emotioneel zware of lichamelijk vermoeiende periode kan inherent zijn aan een verstoorde lever- en darmfunctie – met alle gevolgen (voor het risico op hart- en vaatziekten) van dien.

Hartritmestoornissen

De link tussen het spijsverteringsstelsel en het hart verdient daarom meer aandacht en onderzoek, vindt Lebbink. “Neem bijvoorbeeld het Roemheld Syndroom, een hartaandoening die wordt veroorzaakt door te veel lucht in de maag en darmen, waardoor het middenrif omhoog geduwd wordt. Die luchtophoping ontstaat in veel gevallen omdat het in de darm en lever al misgaat en het effect is soms zo heftig, dat hartritmestoornissen ontstaan.” Ook het stofje histamine kan van invloed zijn op het hart, meent Lebbink. Histamine wordt aangemaakt door het lichaam, maar is ook van nature aanwezig in voedingsmiddelen zoals spinazie, tomaat, noten, en diverse fruitsoorten. “De gevolgen van histamine-ophoping ervaar ik zelf omdat ik histaminegevoelig ben”, vertelt Lebbink. “Als mijn lever de energie niet heeft om voldoende histamine af te breken, ontstaan verhoogde concentraties van deze stof. Dat merk ik bijvoorbeeld als ik een histaminerijk tomatensoepje heb gegeten; dan lig ik ’s avonds met hartkloppingen in bed.” Een kanttekening: er is nog  te weinig wetenschappelijk bewijs voor histaminegevoeligheid of –intolerantie. Er zijn ook nog maar weinig humane studies uitgevoerd. Diagnoses, en conclusies over de gevolgen ervan op de bloeddruk en het hart bij mensen, zijn dus tot op heden alleen nog gebaseerd op subjectieve waarnemingen.

Multidisciplinaire aanpak

Voor Lebbink is het in elk geval klip en klaar: artsen zouden wat haar betreft meer naar het totaalplaatje moeten kijken en her- en erkennen dat zij niet alles kunnen diagnosticeren en behandelen door puur vanuit hun eigen specialisatie naar een patiënt te kijken. “Er zou veel vaker moeten worden doorverwezen naar een diëtist. Door bij allerlei diagnoses, ook die van hartpatiënten, óók te kijken naar de maag-, darm en leverfunctie, kun je als het ware aan de knoppen in je lichaam draaien. Zo zorgt gebruik van statines voor een afname van het stofje co-enzym Q10. Dit stofje is een sterke anti-oxidant, werkt cholesterolverlagend en is belangrijk voor de energievoorziening. Bij langdurige statinegebruik is het dus altijd goed om te bekijken of suppletie van Q10 noodzakelijk is om het lichaam weer in balans te brengen. En ook bij mensen met de eerdergenoemde histaminegevoeligheid kun je relatief eenvoudig bijsturen: zo kun je met aanpassingen in je voeding al heel gemakkelijk de histamineconcentratie in je lichaam beïnvloeden. Ik pleit daarom voor een multidisciplinaire aanpak waarbij eerst gekeken wordt naar leefstijl en voeding, dan naar suppletie, en dan pas naar medicatie.”

Effect van stress

Ook op darmniveau is dat belangrijk, vindt Lebbink. “Als je stress ervaart, lijden vooral de goede darmbacteriën daaronder – en die zijn cruciaal voor het afweren van ziekteverwekkers. De darmen worden beschermd door een dikke bacterielaag, een slijmvlieslaag en darmcellen. Deze darmcellen gaan in de ruststand alleen open wanneer energierijke voedingsstoffen moeten worden doorgelaten. Maar wanneer het lijf in stressmodus is, gaat het lichaam in overlevingsstand. De darmcellen openen zich veel vaker dan gebruikelijk om zo veel mogelijk energie en voedingsstoffen door te laten. De rotzooi nemen de darmen dan op de koop toe, maar dat zorgt wel voor disbalans in het lichaam.” Een verstoorde balans in de darmbacteriën kan ook gevolgen hebben voor het hart, bijvoorbeeld wanneer een te hoge concentratie van het stofje TMAO ontstaat. Dit stofje wordt door de darmbacteriën gevormd uit specifieke eiwitbronnen, met name rood vlees. Een hoge concentratie TMAO kan het risico op hartaandoeningen en beroertes vergroten. Lebbink: “Ook hier kun je dan dus weer naar het voedingspatroon kijken: krijg je misschien te veel eiwitten uit vlees binnen? Zijn je darmen überhaupt wel in staat deze eiwitten te verteren?”

“Natuurlijk is interventie soms alsnog nodig en medicatie kan lang niet altijd worden ondervangen”, besluit Lebbink. “Maar met een bredere kijk binnen de geneeskunde valt er nog veel winst te behalen op het preventieve vlak.”

Tekst: Yara Hooglugt
Beeld: Marieke Lebbink

Opzoek naar lotgenotencontact? Check ons forum of onze besloten FB-groep.

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Hartpatiënt en autorijden: welke regels gelden er? Waar moet je aan denken en waar houd je allemaal rekening mee? We vroegen het Alexander Pechtold, algemeen directeur bij het CBR.   

Mag je rijden met een hartaandoening?

“Dat verschilt per hartaandoening en situatie. Het ligt aan het risico, wie de keuring doet en hoe lang een rijbewijs geldig is. Er zijn hartaandoeningen die voor een hoger risico zorgen als het aankomt op autorijden. Zo is er altijd het risico op een SCI, een plotseling verminderde hartfunctie. Je moet je als bestuurder in ieder geval altijd afvragen: is er een kans dat ik anderen en mijzelf in gevaar breng?”

Bij welke hartaandoeningen mag je wel en bij welke niet autorijden?

“Heb je chronisch hartfalen? Dan hangt het af van de ernst ervan. Als je rijgeschikt blijkt te zijn, krijg je een rijbewijs voor maximaal vijf jaar. Daarna vul je weer een Gezondheidsverklaring in en onderzoekt het CBR opnieuw of je veilig kunt rijden. Met een steunhart mag je twee maanden niet rijden. Heb je in die twee maanden geen problemen gehad en wil je daarna weer autorijden, vul je ook een Gezondheidsverklaring in. Je krijgt bij goedkeuring een rijbewijs voor maximaal twee jaar. Heb je een hartinfarct of hartaanval gehad en daar geen klachten of hartschade aan overgehouden? Dan mag je blijven autorijden. Heb je er wél hartschade aan overgehouden, dan mag je in ieder geval vier weken niet rijden. Overleg daarna met je arts. Heb je pijn op de borst of een dotterbehandeling of bypassoperatie gehad? Dan hangt het af van de ernst van de klachten of je mag rijden. In dit geval krijg je een rijbewijs voor onbeperkte tijd of maximaal vijf jaar. Ook bij hartklepafwijkingen, een pacemaker en hartritmestoornissen als boezemfibrilleren hangt het af van de ernst van de klachten.”

Is er medicatie waarmee je als hartpatiënt niet de weg op mag?

“Specifieke medicatie voor het hart is meestal geen probleem, maar eventuele slaapmiddelen, tranquilizers, wél. Deze laatste twee, en ook antidepressiva, kunnen zorgen voor een verminderde concentratie. Ook hebben sommige medicijnen bijwerkingen als duizeligheid en slaperigheid. Dat zorgt ervoor dat je minder alert bent in het verkeer en dit kan gevaarlijk zijn. Overleg daarom altijd met je arts of je mag rijden met je medicatie.”

Wanneer moet ik een Gezondheidsverklaring invullen?

“Als je een hart- of vaatziekte hebt, onderzoekt het CBR of je veilig kunt rijden en je je rijbewijs mag halen, houden of verlengen. Je vult een Gezondheidsverklaring in als: je rijexamen gaat doen, je rijbewijs voor bepaalde tijd geldig is en je deze wilt verlengen, je je rijbewijs wilt verlengen omdat je rijbewijs op of na je vijfenzeventigste verjaardag verloopt, je je vrachtwagenrijbewijs wilt verlengen, je tijdelijk niet mocht rijden en deze periode voorbij is of je op een ander moment wilt melden dat je een hartaandoening hebt. Na het invullen van de Gezondheidsverklaring krijg je vanzelf bericht van het CBR. Als je een Gezondheidsverklaring moet invullen om je rijbewijs te verlengen, krijg je – ongeveer vier maanden voordat deze verloopt – bericht van het RDW. Hierin staat alle informatie. We raden aan om de Gezondheidsverklaring, vijf maanden voordat je rijbewijs verloopt, in te vullen.”

Ik heb sinds kort een hartaandoening: moet ik dit melden bij het CBR?

“Ga hierover in gesprek met je huisarts, cardioloog of verpleegkundige. Zij kunnen vertellen of het verstandig is om je hartaandoening te melden bij het CBR. Als je zeker wilt weten dat je veilig en verantwoord de weg op gaat, kun je de Gezondheidsverklaring invullen en zal het CBR deze beoordelen.”

Wat heeft het CBR nog meer nodig om te beoordelen of ik veilig kan rijden?

“Naast de Gezondheidsverklaring hebben we informatie van een arts en eventueel een cardioloog nodig. Nadat je de Gezondheidsverklaring – dit gaat het snelst via Mijn CBR – hebt ingevuld, ontvang je een verwijzing naar een arts met de documenten die je nodig hebt bij de afspraak. De arts geeft vervolgens informatie aan het CBR en zo wordt bepaald of je veilig de weg op kunt. Als het CBR meer informatie nodig heeft, krijg je daarnaast een verwijzing naar een cardioloog, die het CBR tevens adviseert over jouw gezondheid en rijgeschiktheid.”

Wat is het resultaat van de beoordeling van het CBR?

“Als je rijgeschikt bent, krijg je een rijbewijs voor bepaalde of onbepaalde tijd. Een rijbewijs voor onbepaalde tijd is tien jaar geldig en kun je verlengen zonder een Gezondheidsverklaring in te vullen of opnieuw beoordeeld te worden. Als je rijbewijs verloopt wanneer je vijfenzeventig jaar of ouder bent, vul dan een Gezondheidsverklaring in. Krijg je een rijbewijs voor bepaalde tijd, dan is je rijbewijs tien jaar of minder geldig. Dan vul je, als deze verloopt, opnieuw een Gezondheidsverklaring in. Ben je rijgeschikt? Dan kun je je rijbewijs aanvragen of verlengen bij de gemeente. Ben je dit niet, kun je dus geen rijbewijs aanvragen of verlengen en wordt je huidige rijbewijs ongeldig.”

Waarom vinden jullie het belangrijk om meer aandacht te besteden aan hartpatiënten en autorijden?

“Veel mensen krijgen met hart- en vaatziekten te maken. Deze patiënten willen we zo goed mogelijk informeren. We merken namelijk dat veel patiënten met dezelfde vragen zitten. Mensen duidelijkheid geven en de onduidelijkheid wegnemen, vinden we een belangrijke taak. We kijken altijd naar wat wél kan, naar hoe iemand kan blijven autorijden of wéér kan autorijden na voldoende te zijn hersteld. Sommigen vinden ons veel te streng, maar we proberen altijd uitleg te geven. Verkeersveiligheid staat nu eenmaal voorop. Toch zoeken we altijd naar mogelijkheden om iemand op een veilige en verantwoorde manier aan het verkeer te laten deelnemen.”

Meer weten? Alle verdere informatie en antwoorden zijn te vinden op de website van CBR. 

Tekst: Laura van Horik
Beeld: Alexander Pechtold

Opzoek naar lotgenotencontact? Check ons forum of onze besloten FB-groep.

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Inmiddels ligt de nieuwe uitgave van het HPNLmagazine op de deurmat bij onze donateurs. Ook dit keer, zoals u van ons gewend bent, weer boordevol interessante en informatieve artikelen en interviews.

Zo vroegen we Alexander Pechtold, algemeen directeur bij het CBR, welke regels er gelden voor hartpatiënten en autorijden. Nicky deelt haar verhaal over een torenhoge hartslag, Josine kreeg hartklachten door een bindweefselaandoening en Roelof ging van dikke enkels naar een harttransplantatie. Hart- en vaatziekten komen bij Surinaamse Hindoestanen 1,9 keer zo vaak voor; Nazrien deelt haar persoonlijke verhaal hierover.

Ook is er wederom meer te lezen over diverse medische interessante onderwerpen. Zo vertelt cardiothoracaal chirurg Peyman Sardari Nia over de industrie die de onderzoeksmarkt domineert, natuur- en darmdiëtist Marieke Lebbink vertelt over de link tussen de buik en het hart. Cardioloog Remko Kuipers vertelt meer over gadgets in de cardiologie, vaatchirurg Kak Khee Yeung geeft antwoord op de vraag welke patiënten risico lopen op verergering van hart- en vaatziekten. Joan Meeder (oud-voorzitter van de NVVC) vindt dat er meer aandacht moet komen in de verstrekte informatie over de risico’s voor het plaatsen van een ICD en de Belgische journalist Ben Vanheukelom is aan het woord over zijn onlangs verschenen boek over cholesterol en statines.

En, zoals u van ons gewend bent, is er uitgebreid aandacht voor een gezonde leefstijl; we leggen uit waarom een appel gezonder is dan appelsap, healthy chefkok Iris Heuer licht de magie van gezond koken toe en Leroy van de Ree geeft voedingstips om gezond de zomer door te komen. Personal trainer Radmilo Soda vertelt over het belang van het goed trainen van de benen.

En veel meer! In deze extra dikke zomerspecial met het thema ‘Hart en Emoties’ besteden we ook aandacht aan de psychische aspecten van hartproblemen. Er is aandacht voor ontspanning; welke manieren – maar ook mythes – zijn er eigenlijk om te ontstressen? We laten hier diverse deskundigen over aan het woord. Helaas wordt de invloed van hartziekten op onze psychische gesteldheid nog steeds onderschat.

Dit is nog maar een kleine greep, dus lees snel verder. Wij wensen u veel leesplezier!

Ook hebben we een aparte reisbrochure uitgebracht van onze unieke HartbrugReizen! Ter ere van het 35-jarig jubileum zijn er enkele reizen georganiseerd naar extra bijzondere bestemmingen. In deze uitgave staat het volledige reisprogramma van 2023 gepubliceerd. Wees er snel bij! Deze reisbrochure aanvragen kan via www.hartbrugreizen.nl

Vraag hier een proefexemplaar van het HPNLmagazine aan

GENÈVE – De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) waarschuwt dat het risico voor fatale hartaanvallen zal toenemen als gevolg van de aanhoudende hittegolf op het noordelijk halfrond. De WMO wijst erop dat die hitte alleen maar erger wordt, waarbij ook de temperaturen ’s nachts omhoog gaan. Het risico op een hartaanval en op sterfgevallen neemt daarmee toe.

“Temperaturen in Noord-Amerika, Azië en in Noord-Afrika en het Middellandse Zeegebied zullen deze week gedurende een groot aantal dagen boven de 40 graden Celsius uitkomen als gevolg van de intensivering van de hittegolf,” stelt de WMO in een verklaring. En omdat die temperaturen ’s nachts ook hoog zijn, neemt het risico op een hartaanval toe. “Hoewel de meeste aandacht uitgaat naar de maximumtemperaturen overdag, zijn het de nachttemperaturen die de grootste risico’s met zich meebrengen, vooral voor kwetsbare bevolkingsgroepen.”

De weerkaart kleurt rood tot dieprood in landen als Italië, Griekenland, Spanje en delen van Frankrijk, Duitsland en Polen.

 

 

LEIDEN – Meervoudig moordenaar Willem Holleeder (65) is wekenlang in het geheim behandeld aan hartziekten. Dat gebeurde volgens de Telegraaf afgelopen voorjaar. De beruchte crimineel onderging een ingrijpende hartoperatie in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Volgens de artsen kon de operatie niet worden uitgevoerd in het penitentiaire ziekenhuis van de strafgevangenis in Scheveningen, waar de man een levenslange gevangenisstraf uitzit.

Holleeder lag volgens de krant drie weken lang in het ziekenhuis, beveiligd door een speciale eenheid die wordt ingezet om vluchtgevaarlijke gevangenen te bewaken. Deze beveiligers van het Bijzondere Ondersteuningsteam van het gevangeniswezen zaten in hun burgerkloffies op de gang, om niet op te vallen. Dit ook omdat het ziekenhuis niet wilde dat Holleeders aanwezigheid onrust zou veroorzaken bij patiënten en verplegend personeel. De Telegraaf noteerde nog dat volgens een loslippige bron in het ziekenhuis Holleeder tosti’s als ontbijt wilde, en deze zelfs deelde met zijn bewakers.

Hoge temperaturen zijn met name voor mensen met een kwetsbare gezondheid, niet altijd prettig. Ook voor hartpatiënten brengt hitte gezondheidsrisico’s met zich mee. Dit is wat hitte met je lichaam doet en hoe je er het beste mee om kunt gaan.

Het klimaat verandert en dat betekent dat we steeds vaker en ook langer te maken krijgen met extreme temperaturen, zoals we de afgelopen zomer al hebben gemerkt. Wanneer we in ons land spreken van een hittegolf? Als we vijf dagen achter elkaar met een temperatuur van meer dan 25 graden te maken hebben en het in ieder geval drie van die dagen zelfs boven de 30 graden is. Zo’n zogeheten hittegolf is van invloed op ons lichaam.

Lagere bloeddruk

Wat er in het lichaam gebeurt als we te maken krijgen met hitte, is dat we ten eerste meer zweten en ten tweede de bloedvaten in de huid verwijden. Doordat de bloedstroom naar de huid wordt verhoogd, wordt aan de omgeving meer warmte afgegeven. Door te zweten koelt het lichaam af en wordt de standaard lichaamstemperatuur behouden. Dit is belangrijk bij een normale werking van de stofwisseling. Echter zorgt verwijding van de bloedvaten voor een lagere bloeddruk. Om bloed door het lichaam te kunnen pompen, moet het hart daar dan ook harder z’n best voor doen.

Dat het hart harder moet werken, is dan ook gevaarlijk voor hartpatiënten. Hierdoor kan namelijk een hartaanval ontstaan. Bij extreme temperaturen overlijden dan ook vaker mensen aan hart- en vaatziekten en luchtwegaandoeningen, al kan niet met honderd procent zekerheid worden vastgesteld dat dit daadwerkelijk door de hitte komt. Hoe dan ook lopen hartpatiënten, buiten een aantal andere groepen, het meeste risico en moeten zij extra opletten bij extreem warm weer.

Wat te doen

Tijdens een hittegolf is en blijft het belangrijk om veel te drinken en in de schaduw te blijven. Sluit thuis de gordijnen aan de kant waar de zon schijnt. Smeer je in met zonnebrandcrème en trek wijde kleding aan. Daarnaast is buiten bewegen op het warmste moment van de dag absoluut geen goed idee. Hierdoor kan, door teveel verlies van water en zout, hitte-uitputting ontstaan. De symptomen zijn hoofdpijn, duizeligheid en een snelle ademhaling. Dit neemt meestal geen ernstige vormen aan, mits je binnen een half uur afkoelt. Is dit niet het geval, dan kan het, als je lichaam extreem oververhit raakt, tot een hitteberoerte leiden. Hierdoor kan iemand het bewustzijn verliezen. Heeft deze persoon vervolgens een half uur op een koele plaats gerust en is hij of zij dan nog steeds niet lekker? Bel dan de alarmlijn.

Bron: New Scientist

Tekst: Laura van Horik
Beeld: HPNL

Opzoek naar lotgenotencontact? Check ons forum of onze besloten FB-groep.

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Of u mag rijden, verschilt per hartaandoening en hangt af van uw situatie. Daardoor zijn er verschillen in inschatting van het risico, door wie de keuring gebeurt, en voor hoe lang een rijbewijs geldig zal zijn bijvoorbeeld. Voor autorijden voor uw werk en een groot rijbewijs gelden voor een steunhart en een ICD strengere regels.

De eisen voor groep 2 (vrachtwagen) zijn strenger dan voor groep 1 (auto). Daarover later meer.

Zijn er hartaandoeningen die zorgen voor een hoger risico als het aankomt op autorijden?

Zeker. Er is altijd risico op een SCI (sudden cardiac incapicitation). Dat risico wil je zo laag mogelijk houden.
Zie hieronder een aantal verschillende hartaandoeningen en of iemand wel of niet mag autorijden.

Hartfalen

Heeft u chronisch hartfalen en wilt u autorijden? Dan hangt het af van de ernst van het hartfalen of u rijgeschikt wordt verklaard. Het CBR kijkt bijvoorbeeld in hoeverre u klachten krijgt bij lichamelijke inspanning. Als uit het onderzoek blijkt dat u rijgeschikt bent, krijgt u een rijbewijs voor maximaal 5 jaar.

Als dit rijbewijs verloopt, vult u weer een Gezondheidsverklaring in en onderzoekt het CBR opnieuw of u veilig kunt rijden. Alle regels over rijden met hartfalen vindt u in paragraaf 6.2 van de Regeling eisen geschiktheid 2000.

Steunhart

Als u een steunhart heeft gekregen, mag u twee maanden niet rijden. Als u in die twee maanden geen problemen met uw steunhart heeft gehad en weer wilt autorijden, kunt u een Gezondheidsverklaring invullen. Het CBR onderzoekt dan of u veilig kunt rijden. Als hieruit blijkt dat u rijgeschikt bent, krijgt u een nieuw rijbewijs voor maximaal 2 jaar. Als dit rijbewijs verloopt, vult u weer een Gezondheidsverklaring in. Het CBR onderzoekt dan opnieuw of u veilig kunt rijden. Het CBR kan u alleen keuren als uw steunhart 2 maanden geen problemen heeft gegeven. U kunt dus pas naar een cardioloog voor onderzoek na deze 2 maanden. U krijgt hier bericht over van het CBR nadat u de Gezondheidsverklaring heeft ingevuld. Alle regels over rijden met een steunhart vindt u in paragraaf 6.2.1 van de Regeling eisen geschiktheid 2000.

Tip: Heeft u 2 maanden nadat u een steunhart heeft gekregen een afspraak voor controle bij uw cardioloog? Dan raden we aan de Gezondheidsverklaring eerder in te vullen. Nadat u de Gezondheidsverklaring heeft ingevuld, krijgt u bericht van het CBR dat u naar een cardioloog moet. U kunt dit combineren met uw controle. Zo hoeft u niet 2 keer naar een cardioloog.

Hartinfarct

Heeft u een hartinfarct of hartaanval gehad en heeft u daar geen klachten of hartschade aan overgehouden? Dan mag u blijven autorijden. Ga hierover in gesprek met uw arts. Hij of zij kan helpen inschatten of het verstandig is om een Gezondheidsverklaring in te vullen. Het CBR onderzoekt dan of u inderdaad geen risico loopt in het verkeer.

Heeft u een hartinfarct gehad en daar hartschade aan overgehouden? Dan mag u in ieder geval 4 weken niet rijden. Ga hierover in gesprek met uw arts. Hij of zij kan helpen inschatten of het verstandig is om aan het einde van deze 4 weken een Gezondheidsverklaring in te vullen. Het CBR onderzoekt dan of u veilig de weg op kunt.

Als uit de beoordeling blijkt dat u rijgeschikt bent, krijgt u een rijbewijs voor bepaalde of onbepaalde tijd. Hoe lang uw rijbewijs geldig is, hangt af van uw situatie. Een rijbewijs voor onbepaalde tijd is 10 jaar geldig en kunt u verlengen zonder een Gezondheidsverklaring in te vullen. Een rijbewijs voor bepaalde tijd kan ook korter dan 10 jaar geldig zijn. Als dit rijbewijs verloopt, vult u een Gezondheidsverklaring in en onderzoekt het CBR opnieuw of u veilig de weg op kunt. Alle regels over rijden na een hartinfarct vindt u in paragraaf 6.2 en 6.3 van de Regeling eisen geschiktheid 2000.

Pijn op de borst of een hartoperatie

Wilt u autorijden en heeft u last van pijn op de borst of hartkrampen, of heeft u een dotterbehandeling of bypassoperatie gehad? Dan hangt het van de ernst van uw klachten af of u rijgeschikt wordt verklaard. Als uit onderzoek van het CBR blijkt dat u rijgeschikt bent, krijgt u een rijbewijs voor onbeperkte tijd of voor maximaal 5 jaar. Is uw rijbewijs 5 jaar of minder geldig? Dan vult u weer een Gezondheidsverklaring in als dit rijbewijs verloopt. Het CBR onderzoekt dan opnieuw of u veilig kunt rijden. Alle regels over rijden met pijn op de borst vindt u in paragraaf 6.3.2 van de Regeling eisen geschiktheid 2000.

Hartklepafwijkingen

Heeft u een hartklepafwijking en wilt u autorijden? Dan hangt het af van de ernst van uw klachten of u rijgeschikt wordt verklaard. Als uit onderzoek van het CBR blijkt dat u rijgeschikt bent, krijgt u een rijbewijs voor maximaal 5 jaar. Als dit rijbewijs verloopt, vult u een Gezondheidsverklaring in en onderzoekt het CBR opnieuw of u veilig kunt rijden. Alle regels over rijden met een hartklepafwijking vindt u in paragraaf 6.5 van de Regeling eisen geschiktheid 2000.

Hartklepprothese

Heeft u een hartklepprothese en wilt u autorijden? Dan kunt u een rijbewijs voor maximaal 10 jaar krijgen als u geen klachten heeft. Als dit rijbewijs verloopt, vult u een Gezondheidsverklaring in en onderzoekt het CBR opnieuw of u veilig kunt rijden. Alle regels over rijden met een hartklepprothese vindt u in paragraaf 6.5.2 van de Regeling eisen geschiktheid 2000.

Hartritmestoornissen

Wilt u autorijden en heeft u een hartritmestoornis waardoor uw hart te snel of te langzaam klopt, zoals boezemfibrilleren? Dan hangt het af van de ernst van uw klachten of u rijgeschikt wordt verklaard. Als uit onderzoek van het CBR blijkt dat u rijgeschikt bent, krijgt u een rijbewijs voor maximaal 10 jaar. Als dit rijbewijs verloopt, vult u een Gezondheidsverklaring in en onderzoekt het CBR opnieuw of u veilig kunt rijden. Alle regels over rijden met een hartritmestoornis vindt u in paragraaf 6.7 van de Regeling eisen geschiktheid 2000.

Inwendige defibrillator (ICD)

Heeft u een inwendige defibrillator (ICD) gekregen? Dan mag u volgens de wet een periode niet rijden. Als u een ICD heeft omdat u een hartstilstand heeft gehad, mag u tot 2 maanden na de implantatie niet rijden. Als u een ICD heeft omdat u een verhoogd risico heeft op een hartritmestoornis, mag u tot 2 weken na de implantatie niet rijden.
Heeft het ICD-kastje in deze 2 weken of 2 maanden geen schok gegeven? Dan kunt u een Gezondheidsverklaring invullen, zodat het CBR kan onderzoeken of u veilig kunt rijden. Als hieruit blijkt dat u rijgeschikt bent, kunt u weer autorijden. U krijgt een nieuw rijbewijs voor maximaal 5 jaar. Als dit rijbewijs verloopt, vult u weer een Gezondheidsverklaring in en onderzoekt het CBR opnieuw of u veilig kunt rijden. Alle regels over rijden met een ICD vindt u in paragraaf 6.7.4 van de Regeling eisen geschiktheid 2000.

Tip: Heeft u 2 maanden nadat u een ICD heeft gekregen een afspraak voor controle bij uw cardioloog? Dan raden we aan de Gezondheidsverklaring eerder in te vullen. Nadat u de Gezondheidsverklaring heeft ingevuld, krijgt u bericht van het CBR dat u naar een cardioloog moet. U kunt dit combineren met uw controle. Zo hoeft u niet 2 keer naar een cardioloog.
De ICD heeft een schok gegeven
Als de ICD een stroomstoot heeft gegeven, mag u 2 maanden niet rijden. Als uw ICD twee maanden geen schok heeft gegeven mag u weer autorijden, mits de cardioloog hier toestemming voor geeft.

Pacemaker

Als u een pacemaker heeft en wilt autorijden, onderzoekt het CBR of u veilig kunt rijden. Voorheen kreeg u een rijbewijs voor maximaal 10 jaar. Op 17 april 2021 is deze regelgeving gewijzigd. Een periodieke beoordeling is nu niet meer verplicht voor de dragers van een pacemaker bij rijbewijscategorie 1.

Bestuurders categorie 1

De periodieke beoordeling is per 17 april 2021 vervallen voor categorie 1 rijbewijzen (motor, auto, tractor). Als er geen andere reden is voor een beperking op het rijbewijs, dan wordt de rijbewijshouder voor onbepaalde tijd geschikt verklaard. Let op: om de beoordeling ‘onbeperkt geschikt’ te krijgen, moet de rijbewijshouder nog wel bij het verlengen van het rijbewijs nog één keer een Gezondheidsverklaring invullen en een keurend arts bezoeken. Na de beoordeling volgt een besluit met onbeperkte geschiktheid. Daarna vult de rijbewijshouder alleen bij een gewijzigde gezondheid of na de 75ste verjaardag een Gezondheidsverklaring in.

Bestuurders categorie 2

Voor categorie 2 rijbewijzen (alle overige categorieën) blijft de maximale geschiktheid van 5 jaar gelden. Deze rijbewijshouders moeten iedere 5 jaar opnieuw een Gezondheidsverklaring invullen. Ook moeten zij een verklaring van een arts indienen.

Waar moet je, wat autorijden betreft, rekening mee houden als je een hartinfarct of hartaanval hebt gehad?

Het is belangrijk om te weten wat je eraan over heb gehouden  en dat je de medicijnen ter voorkoming trouw neemt.

Als u een hartaandoening heeft, kan dit risico’s opleveren in het verkeer. U kunt bijvoorbeeld moeite hebben met lichamelijke inspanning of last hebben van vermoeidheid. Ook kunt u duizelig of zelfs onwel worden. Als dit gebeurt als u achter het stuur zit, is dat levensgevaarlijk. Voor uzelf en voor andere mensen in het verkeer. Daarom gelden er extra regels als u een hartziekte heeft en wilt autorijden. Alle regels over rijden met hart- en vaatziekten vindt u in hoofdstuk 6 van de wettelijke Regeling eisen geschiktheid 2000.

Voor autorijden met een hartspierziekte, een aangeboren hartafwijking of een aneurysma zijn aparte webpagina’s. Voor autorijden na een hersenbloeding, herseninfarct of TIA kijkt u op de pagina over een beroerte.

Zijn er speciale testen die hartpatiënten moeten doen voordat ze – bijvoorbeeld na een operatie – weer mogen rijden?

Nee. Wel willen we de algemene hartconditie weten volgens de indeling NYHA, de New York Heart Association, classificatie voor hartfalen. NYHA IV is ongeschikt bijvoorbeeld.

Is er medicatie waarmee je als hartpatiënt niet de weg op mag? Zo ja, om welke medicijnen gaat dit?

Specifieke medicatie voor het hart is meestal geen probleem. Eventuele slaapmiddelen, tranquilizers wel. Invloed van middel en tips staan op rijveiligmetmedicijnen.nl

Kunnen medicijnen zorgen voor een verminderde concentratie?

Ja. Slaapmiddelen, tranquilizers en antidepressiva met name.

Sommige medicijnen hebben bijwerkingen die invloed hebben op het rijden. Zoals duizeligheid en slaperigheid. Als u hier last van heeft, bent u bijvoorbeeld minder alert en reageert u minder snel. En dat kan gevaarlijk zijn in het verkeer. Overleg altijd met uw arts of u mag rijden met de medicijnen die u gebruikt. Op rijveiligmetmedicijnen.nl kunt u kijken met welke medicijnen u wel en niet mag rijden.

Vult u op de Gezondheidsverklaring in dat u een hartaandoening heeft? Dan onderzoekt het CBR of u veilig kunt rijden. Hierbij kijkt het CBR ook naar de medicijnen die u gebruikt.

Ik krijg een hogere dosis. Mag ik autorijden?

Gaat u nieuwe medicijnen gebruiken of krijgt u een hogere dosis? Bespreek dan met uw arts of apotheker wat de gevolgen zijn voor het rijden.

Ik mag niet rijden met mijn medicijn. Wat nu?

Mag u niet rijden door de medicijnen die u gebruikt? Bespreek dan met uw arts of u misschien een ander medicijn kan gebruiken. Of dat de dosering aangepast kan worden.

Zijn er speciale maatregelen die je als hartpatiënt moet nemen voordat je de weg op gaat?

Het hangt van iemands hartkwaal af hoe lang je niet mag rijden en onder welke omstandigheden. Het meest streng zijn de maatregelen voor een ICD-implantatie na een hartstilstand.

Er is onlangs een campagne gestart bij het CBR: kun je daar meer over vertellen? Wat houdt dit precies in?

We willen (grote) groepen patiënten goed informeren, en dan kan bijvoorbeeld via patiëntenverenigingen, en dat doen we ook via de artsen. We zijn begonnen met hartpatiënten, dementie en alzheimer is een volgende groep op wie we ons gaan richten. Op onze website is ook veel informatie te vinden, en via de klantenservice krijgen we vragen. Daarbij merken we dat veel patiënten met dezelfde vragen zitten. Dan is het fijn om mensen goed te informeren. Dat vinden we, naast het afnemen van examens zoals de meesten ons kennen en het beoordelen van de gezondheidsverklaringen, ook een belangrijke taak. We zijn immers een dienstverlenende organisatie.

Wat willen jullie hiermee bereiken?

We willen mensen goed informeren. Duidelijkheid geven, maar ook onduidelijkheid wegnemen. Daarvoor benaderen we patiëntenverenigingen. Maar op reguliere basis, en zeker bij veranderingen, informeren we ook artsen en andere betrokkenen.

Merken jullie dat er vaak zaken onduidelijk zijn voor hartpatiënten als het aankomt op autorijden? Zo ja, wat?

Patiëntenverenigingen timmeren aan de weg. Veel mensen weten onze website te vinden. De meeste verwarring is er over wanneer iemand zich moet melden bij het CBR omtrent zijn of haar gezondheid.

Wat is voor jullie belangrijk als het aankomt op mensen met een ziekte of beperking in combinatie met autorijden? Hoe gaan jullie met deze groep om?

Zoals eerder gezegd: wat niet kan, kan niet. Maar onze eerste insteek is vooral: kijken naar wat er mogelijk is. Hoe kan iemand wel auto blijven rijden. Of weer gaan autorijden als iemand voldoende hersteld is en bijvoorbeeld de medicijnen goed zijn ingeregeld.

De verkeersveiligheid staat altijd voorop. Iedereen moet immers veilig over straat kunnen, van groot tot klein, van automobilist tot fietser, voetganger enz. Tegelijkertijd zoeken we altijd naar mogelijkheden zijn om iemand op een veilige en verantwoorde manier aan het verkeer te laten deelnemen. Zo zijn er bijvoorbeeld mogelijkheden om een auto aan te laten passen. Een goed voorbeeld van een aanpassing die zo is ingeburgerd is de bril: daar mee kunnen mensen die minder goed of soms slecht zien toch autorijden.

Waarom vinden jullie het belangrijk om (meer) aandacht te besteden aan hartpatiënten in combinatie met autorijden?

Hart- en vaatziekten zijn samen met kanker de meest voorkomende aandoeningen. Veel mensen krijgen hier mee te maken en dus besteden we er aandacht aan. We lichten de mensen voor over de mogelijkheden en onmogelijkheden. Daarbij spelen ook de artsen een belangrijke rol. Zij zijn doorgaans de eersten die een patiënt melden dat ze bijvoorbeeld een aantal weken niet mogen rijden.
Het gaat erom dat mensen veilig en verantwoord de weg op gaan als het gaat om de domeinen zien, denken, doen, kans op bewustzijnsverlies en medicijnen. Beperkingen zijn voor de auto vaak te compenseren.

En op welke manier doen jullie dit?

We hebben patiëntenverenigingen benaderd. Met informatie en ook materiaal dat ze kunnen gebruiken. Maar bijvoorbeeld onze artsen, van de divisie rijgeschiktheid, hebben regelmatig contact met artsen, en bijvoorbeeld ook cardiologen. Zo houden we elkaar over en weer goed geïnformeerd over de ontwikkelingen in ze gezondheidszorg en bijvoorbeeld wetswijzigingen.

Hoe worden jullie als CBR vaak gezien, denk je?

Iedereen kent ons van de examens, 75-plussers vooral van de gezondheidsverklaring. En dan vinden sommigen ons veel te streng, horen we dan vaak van iemand die gezakt is of niet meer mag rijden om gezondheidsredenen. Maar als we over verkeersveiligheid beginnen, snappen de meesten dat dan wel weer.

Vooral ouderen, 75-plussers moeten elke vijf jaar een gezondheidsverklaring invullen, vinden dat we rijbewijzen ‘afpakken’. Toch proberen we ook dan uit te leggen waarom iemand niet meer mag rijden, ook aan bijvoorbeeld een partner of mantelzorger. We snappen de teleurstelling, natuurlijk. Een rijbewijs staat voor vrijheid. Raak je dat kwijt dan voelt het alsof je een groot deel van je vrijheid kwijtraakt. Dat is ontzettend vervelend, ook al zijn er alternatieven als het om vervoer gaat. Dat moet je meer plannen en regelen. Maar aan de verkeersveiligheid kunnen we geen concessies doen. Dat blijven we uitleggen.

Veel mensen vergeten dat ze bij hun eerste rijbewijs een gezondheidsverklaring hebben moeten invullen. En die opnieuw moeten indienen als er rond de gezondheid iets verandert.

Hoe wíllen jullie graag gezien worden?

Zoals we zijn: streng, doch rechtvaardig. En als deskundig als het gaat om de verkeersveiligheid, in de breedste zin van het woord.

Hoe proberen jullie dat uit te dragen?

Door elke dag met veel plezier en inzet ons werk te doen. Dat zie ik overal om me heen. Bij de examinatoren, bij de collega’s van de klantenservice, maar ook achter de schermen, bij de deskundigen op het hoofdkantoor en van onze divisies rijgeschiktheid, rijvaardigheid, theorie en ccv (beroepsvervoer).

Heb je nog meer tips voor hartpatiënten als het aankomt op autorijden?

Wat voor elke bestuurder geldt:  vraag je af  “is er een kans dat ik anderen (en mijzelf) in gevaar breng?”  (Art 5 Wegenverkeerswet).

Wat bespreek ik met mijn arts?

Ga altijd in gesprek met uw zorgverlener over autorijden. Bijvoorbeeld met uw cardioloog, verpleegkundige of huisarts. U kunt samen de regels over autorijden met hart- en vaatziekten bespreken. Zij weten bijvoorbeeld wanneer patiënten tijdelijk niet mogen rijden, en wanneer het verstandig is om uw hartaandoening te melden bij het CBR. Als u uw hartaandoening meldt, beoordeelt het CBR of u gezond genoeg bent om te rijden.

Als u bij het CBR meldt dat u een hartaandoening heeft, vult u een Gezondheidsverklaring in. Het CBR onderzoekt dan of u veilig de weg op kunt.

Wanneer vul ik een Gezondheidsverklaring in?

Als u een Gezondheidsverklaring invult, geeft u hierop aan dat u een ziekte aan uw hart of bloedvaten heeft. Het CBR onderzoekt dan of u veilig kunt rijden. U vult een Gezondheidsverklaring in als:

• U rijexamen gaat doen.
• Uw rijbewijs voor bepaalde tijd geldig is en u uw rijbewijs wilt verlengen.
• U uw rijbewijs wilt verlengen als uw rijbewijs verloopt op of na uw 75ste verjaardag.
• U uw vrachtwagen- of busrijbewijs wilt verlengen.
• U tijdelijk niet mocht rijden en deze periode voorbij is.
• U op een ander moment wilt melden dat u een hartaandoening heeft.

Ik moet een Gezondheidsverklaring invullen om mijn rijbewijs te verlengen. Wanneer doe ik dit?

Ongeveer 4 maanden voordat uw rijbewijs verloopt krijgt u bericht van de RDW over het verlengen van uw rijbewijs. Hierin staat informatie over het invullen van een Gezondheidsverklaring. We raden u aan om 5 maanden voordat uw rijbewijs verloopt een Gezondheidsverklaring in te vullen. Het CBR onderzoekt daarna of u veilig kunt blijven rijden.

Ik heb sinds kort een hartaandoening. Moet ik dit melden bij het CBR?

Heeft u een rijbewijs en krijgt u een hartaandoening? Ga dan met uw huisarts, cardioloog of verpleegkundige in gesprek over autorijden. Hij of zij kan u vertellen of het verstandig is om uw hartaandoening te melden bij het CBR. Wilt u zeker weten dat u veilig en verantwoord de weg op kunt? Vul dan een Gezondheidsverklaring in. Dan beoordelen wij of u veilig kunt blijven rijden. Op de pagina Kan ik rijden met een hartaandoening vindt u meer informatie en adviezen per soort hartaandoening.

Ik twijfel of ik veilig kan rijden, maar mijn rijbewijs is voorlopig nog geldig. Geef ik dit aan bij het CBR?

Twijfelt u of u nog veilig de weg op kunt? En hoeft u uw rijbewijs nog niet te verlengen? Dan raden we u aan om dit te bespreken met uw arts of verpleegkundige. Hij of zij kan helpen inschatten of uw hartaandoening risico’s oplevert in het verkeer. En of het verstandig is om een Gezondheidsverklaring in te vullen. Het CBR onderzoekt dan of u veilig kunt blijven rijden.

Ben ik verplicht om mijn hartaandoening te melden bij het CBR?

Als u een Gezondheidsverklaring invult, is het verplicht deze naar waarheid in te vullen. U vult in ieder geval een Gezondheidsverklaring in als u uw rijbewijs wilt gaat halen en als u uw rijbewijs moet verlengen op of na uw 75ste verjaardag. Krijgt u een hartaandoening na het halen van uw rijbewijs en voor uw 75ste verjaardag? Dan is er geen meldplicht. Wel heeft u een morele plicht om uw hartaandoening te melden bij het CBR als deze uzelf en anderen in het verkeer in gevaar kan brengen. Twijfelt u of dit zo is? Bespreek dit dan met uw arts.

Ben ik verzekerd als ik niet doorgeef aan het CBR dat ik een hartaandoening heb?

Als u een ongeval veroorzaakt en u niet heeft gemeld dat u een hartaandoening heeft, kan het zijn dat uw verzekering de schade niet vergoedt. Neem contact op met uw verzekeraar of bekijk de polisvoorwaarden om te kijken of dit in uw geval zo is. U kunt bespreken dat u een hartaandoening heeft en of dit gevolgen heeft voor uw verzekering.

Als u op de Gezondheidsverklaring invult dat u een hartaandoening heeft, onderzoekt het CBR of u veilig kunt rijden. En of u dus uw rijbewijs kunt halen, houden of verlengen. U krijgt hier vanzelf bericht over nadat u de Gezondheidsverklaring heeft ingevuld.

Wat heeft het CBR nodig om te beoordelen of ik veilig kan rijden?

Om te beoordelen of u veilig de weg op kunt, hebben we verschillende dingen nodig: een Gezondheidsverklaring, informatie van een arts, en eventueel informatie van een cardioloog. De Gezondheidsverklaring vult u zelf in. Doe dit online via Mijn CBR: dat gaat het snelst.

Daarna ontvangt u een verwijzing naar een arts met de documenten die u nodig heeft bij de afspraak. De arts geeft informatie aan het CBR. Kies bij voorkeur een arts die met ZorgDomein werkt. Dan ontvangen wij de informatie van de arts direct. Met de informatie van de arts bepaalt het CBR of u veilig de weg op kunt. Als het CBR meer informatie nodig heeft, krijgt u ook een verwijzing naar een cardioloog. De cardioloog geeft informatie aan het CBR over uw gezondheid en adviseert over uw rijgeschiktheid. Met de informatie van de cardioloog bepalen wij vervolgens of u veilig de weg op kunt.

Bent u 75 jaar of ouder of heeft u naast een hartaandoening ook andere problemen met uw gezondheid? Dan gaat u waarschijnlijk naar meerdere artsen. Als u de Gezondheidsverklaring heeft ingevuld, krijgt u hier vanzelf bericht over.

Let op: Heeft u een steunhart of ICD en bent u jonger dan 75? Dan gaat u niet naar een arts, maar alleen naar een cardioloog. Nadat u de Gezondheidsverklaring heeft ingevuld, krijgt u een verwijzing naar een cardioloog.

Mag ik naar mijn eigen arts of cardioloog?

Voor de beoordeling gaat u naar een arts of een cardioloog, of allebei. U kunt naar uw eigen arts, maar meestal niet naar uw eigen cardioloog. Alleen als u een steunhart of ICD heeft, kunt u naar uw eigen cardioloog.

U kunt naar uw eigen arts

Als u naar een arts gaat, kunt u zelf kiezen naar welke arts. U kunt dus naar uw eigen arts, bijvoorbeeld uw huisarts. Vraag wel vooraf of u bij hem of haar terechtkunt. De meeste artsen keuren hun eigen patiënten niet, maar verwijzen u naar een onafhankelijke collega. Dit doen zij om de vertrouwensrelatie niet te verstoren.

U kunt niet naar uw eigen cardioloog

Sinds 1 mei verwijst het CBR voor de keuring door de onafhankelijk cardioloog naar de lijst met cardiologen in de specialistenzoeker op www.cbr.nl.
U kunt dan zelf een cardioloog uitzoeken. De cardioloog vindt op zorgdomein alle formulieren en benodigde informatie.

Wel naar uw eigen cardioloog bij steunhart of ICD

Als u een steunhart of ICD heeft, kunt u wel naar uw eigen cardioloog voor het onderzoek. U krijgt hier bericht over nadat u de Gezondheidsverklaring heeft ingevuld.

Wat is het resultaat van de beoordeling van het CBR?

De beoordeling van het CBR heeft een aantal mogelijke resultaten.

U bent rijgeschikt

U bent rijgeschikt als uw hartaandoening geen risico’s oplevert in het verkeer. Als u rijgeschikt bent, krijgt u een rijbewijs voor bepaalde of onbepaalde tijd. Een rijbewijs voor onbepaalde tijd is 10 jaar geldig en kunt u verlengen zonder een Gezondheidsverklaring in te vullen. U hoeft niet opnieuw beoordeeld te worden. Als uw rijbewijs verloopt wanneer u 75 jaar of ouder bent, vult u wel een Gezondheidsverklaring in.

Als u een rijbewijs krijgt voor bepaalde tijd, is uw rijbewijs 10 jaar of minder geldig. Als uw rijbewijs verloopt, vult u weer een Gezondheidsverklaring in en onderzoekt het CBR opnieuw of u veilig kunt rijden. Hoe lang uw rijbewijs geldig is, hangt af van uw medische situatie.

Bent u rijgeschikt? Dan kunt u uw rijbewijs aanvragen of verlengen bij de gemeente. Als u een steunhart of ICD heeft, krijgt u code 100 op uw rijbewijs. Dit betekent dat u niet mag rijden als beroepschauffeur. Bijvoorbeeld als taxichauffeur of buschauffeur. U leest er meer over op de pagina Ik heb een groot rijbewijs of ben beroepschauffeur.

U bent niet rijgeschikt

U bent niet rijgeschikt als uw hartaandoening te veel risico oplevert in het verkeer. Het is dan niet veilig voor u om de weg op te gaan. U kunt geen rijbewijs aanvragen of verlengen. Als u een rijbewijs heeft, wordt dat ongeldig.

Wat kan ik doen als ik niet rijgeschikt ben?

Het kan erg vervelend zijn als u niet rijgeschikt bent en niet mag rijden. Als u minder klachten heeft, kunt u overleggen met uw arts of uw hartaandoening nog steeds risico’s oplevert in het verkeer. Uw arts kan inschatten of het zinvol is om opnieuw een Gezondheidsverklaring in te vullen. Het CBR onderzoekt dan of u weer veilig de weg op kunt.

Hoelang duurt de beoordeling van het CBR?

Hoelang de beoordeling duurt, hangt af van uw situatie. Bekijk de actuele reactietermijnen. Als u de Gezondheidsverklaring heeft ingevuld via Mijn CBR, kunt u de status van uw aanvraag bekijken in Mijn CBR. U vindt hier ook een overzicht van alle brieven en formulieren die u heeft gekregen.

Tip: Verloopt uw rijbewijs binnenkort? En moet u een Gezondheidsverklaring invullen om uw rijbewijs te verlengen? Dan raden we aan dit 5 maanden voordat uw rijbewijs verloopt te doen.

Hoeveel kost de beoordeling van het CBR?

U betaalt voor de Gezondheidsverklaring en voor het onderzoek. Meer informatie over de tarieven leest u op de pagina over kosten van een Gezondheidsverklaring en keuring.

Mag ik blijven rijden tijdens de keuring?

Zolang u nog geen beoordeling heeft ontvangen van het CBR en uw rijbewijs geldig is, mag u blijven rijden. Houd hierbij wel in de gaten of het verstandig is om te rijden. Praat hierover met uw arts. Als uw rijbewijs verlopen is, mag u niet rijden. Als u een herkeuring aanvraagt of bezwaar indient, mag u niet rijden totdat u een nieuwe beoordeling heeft ontvangen van het CBR.