PSV-stadion als eerste in Nederland hartveilig

Het stadion van PSV in Eindhoven is als eerste in Nederland hartveilig. Iedereen in het Philips-stadion weet hoe te handelen wanneer iemand een hartstilstand krijgt. Daarvoor is ook een groot aantal Automatische Externe Defibrillators (AED’s) in en rond het stadion geplaatst. PSV hoopt dat andere stadions in den lande het goede voorbeeld zullen volgen.

Aanleiding is de wedstrijd PSV-Ajax in oktober 2023. Een supporter op de tribune schreeuwde naar stewards: “Waar is de AED? Waar is de AED?” Andere supporters bogen zich intussen over een fan, die bewusteloos was geraakt. Een grote groep supporters maakte door massaal te zwaaien aan de rest van het stadion duidelijk dat iemand onwel was geworden. De scheidsrechter legde het spel daarop tijdelijk stil. Clubartsen van beide ploegen boden vervolgens hulp.

Wake-up-call

Hoewel het achteraf niet om een hartstilstand ging maar om een epilepsie-aanval, bleek het voorval voor Philips en PSV een wake-up-call, legt woordvoerder Ard Bierens van de Eindhovense topclub uit. “Philips nam daarop het initiatief om in het stadion 25 extra defibrillators te plaatsen, en nog eens dertien in de PSV trainingscampus De Herdgang, 38 in totaal. Ongeveer een verdubbeling van het aantal dat er al was”, aldus Bierens.

Het stadion heeft ruimte voor 35.000 toeschouwers. “Voorafgaand aan elke wedstrijd wordt een filmpje getoond. Daarin wordt uitgelegd hoe een defibrillator werkt, in vier eenvoudige stappen. Die bewustwording vinden we belangrijk. Plus dat mensen weten dat er altijd een AED vlakbij in de buurt is, binnen en buiten het stadion. Dat geeft mensen een gerust en veilig gevoel.”

De twaalfde man

Tot voor kort wisten veel mensen niet hoe te handelen wanneer iemand onwel werd. “De video voor de wedstrijd laat mensen zien hoe ze de juiste hulp kunnen bieden”, aldus Bierens. De video maakt vast onderdeel uit van de ‘pre-match-show’, wat uniek is in de voetbalwereld. “Hiermee is de ‘twaalfde man’ niet alleen een supporter, maar wordt hij ook een potentiële levensredder”, aldus Bierens.

Cursus

“Stewards en spelers krijgen bovendien een speciale cursus reanimeren en omgaan met de AED. Ze zijn dus getraind, weten hoe om te gaan met een plotse hartstilstand. Het was ook een vraag die door de spelers gesteld werd: kunnen we hierin getraind worden, stel dat iemand door een hartstilstand getroffen wordt, dan willen we weten hoe te handelen.”

Lovende reacties

De reacties vanuit supporters en de stad waren volgens Bierens positief. “Al bij de aankondiging van het hartveilig maken van het stadion vielen er veel lovende woorden. Er was veel interesse. Mensen vroegen: waar hangen ze. Er kan immers altijd een moment komen dat hulp nodig is. Door de video zijn supporters weerbaarder bij een medisch noodgeval. In de video doet aanvoerder Luuk de Jong ook de oproep: doe iets!”

Het verschil maken

President Sylvia van Es van Philips Nederland zegt dat de veiligheid in het Philips Stadion haar zeer aan het hart gaat. Het medisch noodgeval bij PSV-Ajax “heeft ons opnieuw laten zien hoe cruciaal snelle actie en de juiste middelen zijn om in noodsituaties het verschil te maken.” Met het plaatsen van de nieuwe AED’s hoopt Philips bovendien de bewustwording rond hartveiligheid te vergroten, aldus Van Es. “Ook willen we anderen inspireren om vergelijkbare stappen te zetten. Samen kunnen we beter zorg toegankelijk maken voor meer mensen.”

Uniek in zijn soort

Het initiatief is de eerste in zijn soort in Nederland en benadrukt het belang van hartveiligheid op drukbezochte locaties, aldus Philips en PSV. Algemeen Directeur Marcel Brands van PSV wijst erop dat technologie levens kan redden, “maar alleen als mensen weten hoe te handelen”, legt hij uit. Door de inzet van de juiste middelen “zorgen we dat elke seconde telt”.

Levensgevaar

In Nederland krijgen jaarlijks zo’n 17.000 mensen buiten het ziekenhuis een hartstilstand. In zo’n geval is er sprake van acuut levensgevaar, en raken hersencellen al binnen vier tot zes minuten onherstelbaar beschadigd. In het Philips Stadion en op PSV Campus De Herdgang is snelle hulp nu binnen handbereik.

De AED’s zijn volgens PSV strategisch geplaatst, worden duidelijk aangegeven en zijn daardoor makkelijk te vinden. Zo’n apparaat is beschikbaar binnen één tot twee minuten lopen. Om de betrouwbaarheid te vergoten worden de AED’s periodiek door ProCardio gecontroleerd en onderhouden.

Meer weten over reanimatie:

Wie meer wil weten hoe levens van anderen te redden, is er de speciale reanimatie-app: Klik hier

 

Tekst: Henri Haenen
Foto: Sylvia van Es, President Philips Nederland & Marcel Brands, algemeen directeur PSV

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Elke seconde telt

Samen met haar dochter Joelle (25) en buurvrouw Lidia van den Bos (58) heeft Jolanda Kreeft (57) gezorgd voor een AED in hun eigen wijk in Klundert. De aanleiding hiervoor was hun achterbuurvrouw, een jonge moeder van twee kleine kinderen die door een hartstilstand om het leven kwam. Joelle: “Plotseling kwam het heel dichtbij.”   

De man van Jolanda en vader van Joelle zit al 35 jaar bij de vrijwillige brandweer in Klundert. Het is Joelle met de paplepel ingegoten: zij zat bij de jeugdbrandweer en is doorgestroomd naar de vrijwillige brandweer toen ze achttien was. Sinds een jaar is ze bevelvoerder. Jolanda, Joelle en Lidia kunnen alle drie reanimeren, iets wat ze heel belangrijk vinden. “Wij krijgen thuis geregeld meldingen van de brandweer”, vertelt Jolanda. “Na de coronatijd kwamen er naar ons idee veel meer meldingen binnen van reanimaties dan daarvoor, ook bij ons in het dorp. Vervolgens overleed de achterbuurvrouw, één straat achter ons. Zo ontstond het initiatief voor een AED in de buurt.”

Animo in de buurt

Samen met Lidia regelden Jolanda en Joelle alles. “We hebben bij alle bewoners in meerdere straten briefjes door de brievenbus gedaan, om te kijken of er animo was voor een AED in de buurt”, zegt Joelle. “Een AED is namelijk vrij prijzig: meer dan tweeduizend euro. Daarom dachten we aan ongeveer vijfentwintig euro per huishouden, maar natuurlijk was iedereen vrij om te geven wat ‘ie wilde. Al snel bleek er voldoende animo te zijn. Toch kwam er nog wel wat bij kijken om de AED daadwerkelijk te organiseren.” Jolanda werkt bij Vebego Cleaning Services en mede via de foundation van haar werkgever hebben ze het benodigde bedrag uiteindelijk rond gekregen, geeft ze aan. “Als je als werknemer een mooi doel hebt, is het mogelijk om vanuit de Vebego foundation een bedrag te ontvangen. Ik heb ons verhaal en het belang van een AED in de wijk dan ook aan ze uitgelegd en met hun hulp konden we de AED uiteindelijk volledig bekostigen.”

HartslagNu app

Vervolgens lieten ze zich informeren over welke AED het beste is. Zo kochten ze er uiteindelijk één die ook bij de brandweer en politie wordt gebruikt. Joelle: “Onze AED kan zowel voor volwassenen als kinderen worden gebruikt. Hij is aangemeld bij HartslagNu en er zit een code op. Als je een reanimatiediploma hebt en kunt reanimeren, kun je je aanmelden via de app en krijg je reanimatiemeldingen bij jou in de buurt. Je krijgt een sms waarin wordt vermeld waar je de AED moet ophalen en op welk adres je hulp nodig is. Natuurlijk moet je dan zo snel mogelijk ter plaatse zijn, want elke seconde telt. Hoe langer de hersenen geen zuurstof krijgen en het hart niet functioneert, hoe groter de kans dat iemand het niet overleeft of er uiteindelijk goed uit komt.”

Reanimatiecursus volgen

Tijdens de rondvraag in de buurt hebben Lidia en Joelle ook gevraagd wie er een reanimatiecursus wilden volgen, vertelt Joelle. “We hebben een presentatie gehouden in het dorp en er waren verschillende mensen die naar aanleiding daarvan een reanimatiecursus wilden volgen. Dat is natuurlijk hartstikke fijn, want zij kunnen allemaal helpen. We hebben nu meerdere mensen met een zorgachtergrond of reanimatiediploma in de buurt, die allemaal gebeld kunnen worden als er in de omgeving iets gebeurt. Natuurlijk is niemand verplicht om een reanimatiecursus te doen, maar het is altijd fijn als iemand binnen het gezin weet wat ‘ie op zo’n moment moet doen. Dat redt mensenlevens.”

Meer levens redden

Inmiddels bijna twee jaar geleden is de AED opgehangen op de oprit van Jolanda en Joelle en in werking gesteld. “We hebben toen een officiële opening gedaan”, vertelt Jolanda. “Alle mensen die eraan hebben bijgedragen, waren uitgenodigd en hebben er informatie over gekregen. Het leuke is dat je merkt dat andere mensen door zo’n opening ook aan het denken worden gezet. Er zijn bij ons al drie wijken in het dorp die óók het initiatief hebben genomen voor een AED. Dat is natuurlijk heel mooi.” Wat nóg mooier is, is dat er al twee levens met de AED zijn gered. Joelle: “Ik ben zelf bij één van de reanimaties geweest, de andere was in een straat verderop. Doordat we snel ter plaatse waren met een AED, hebben we twee mensenlevens kunnen redden. Zij maken het naar omstandigheden goed. Dat is natuurlijk geweldig. Daar doen we het voor.”

Waarom dit interview met Jolanda en Joelle?
We hebben allemaal onze verhalen met betrekking tot het hart. Zo ook Jolanda en Joelle. Hun verhaal kan ook anderen aanzetten tot het volgen van een reanimatiecursus of misschien wel een eigen initiatief voor een AED in de buurt.

 

Tekst: Laura van Horik
Foto: Jolanda Kreeft

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Terugblik evenement Hartpatiënten Nederland

Afgelopen dinsdag, 11 februari 2025, vond het evenement van Hartpatiënten Nederland plaats, waarin een stap naar een veiligere samenleving werd gezet. De reanimatie-app ‘CPR You Ready’ werd officieel gelanceerd! Deze innovatieve app, een initiatief van Stichting Stilgezet en Hartpatiënten Nederland, is nu te downloaden!

Heeft u deze mooie avond gemist, of was u erbij en wilt u graag samen terugblikken? Bekijk dan nu de officiële aftermovie!

Tijdens dit bijzondere evenement in Utrecht waren vele professionals, ervaringsdeskundigen en belangstellenden aanwezig voor deze lancering. Onder hen vertegenwoordigers van de Nederlandse Reanimatie Raad en het Nederlands Heart Institute, die de noodzaak van meer bewustzijn rondom reanimatie ondersteunen. Ook werd deze avond de indrukwekkende documentaire ‘Afslag’ getoond, die een indruk geeft van de impact van een reanimatie.

De ‘CPR You Ready’-app speelt in op de grote vraag naar kennis over reanimatie. Elk jaar worden bijna 16.000 mensen buiten het ziekenhuis getroffen door een hartstilstand, terwijl slechts 21% van de Nederlanders boven de 12 jaar een geldig EHBO-certificaat bezit. Dit houdt in dat veel mensen niet weten hoe te handelen in kritieke situaties. “Met deze app hopen we mensen te motiveren om te leren reanimeren en hen bekend te maken met de benodigde stappen,” zegt Marly van Overveld, coördinator van Hartpatiënten Nederland.

Het doel van deze applicatie is om spelenderwijs meer bewustzijn te creëren van wat een reanimatie inhoudt, wat erbij komt kijken, en welke stappen hiervoor nodig zijn. Uiteraard is een volwaardige reanimatiecursus nodig om te leren reanimeren.

De app is ontwikkeld door Goal043 en biedt een interactieve en speelse manier om de belangrijkste reanimatievaardigheden te leren. Gebruikers leren niet alleen hoe ze symptomen van een hartstilstand herkennen, maar ook hoe ze een AED (Automatische Externe Defibrillator) correct gebruiken en de juiste hartmassages en mond-op-mondbeademing geven. “Net zoals fietsen of zwemmen, moet reanimeren een vaardigheid worden die je nooit meer vergeet,” aldus initiatiefnemer Dr. Ehsan Natour, hartchirurg en oprichter van Stichting Stilgezet.

Met ‘CPR You Ready’ is het hopelijk een stuk gemakkelijker om levensreddende kennis te vergaren. Download de app vandaag nog en maak het verschil wanneer elke seconde telt! Ervaringen of feedback delen? Mail naar info@hartpatienten.nl

Download hier de app in de Google Play Store
Download hier de app in de Apple Store

Tot een volgende keer, en bedankt aan alle aanwezigen!

Foto: Studio Daan
Film: Le Vision Media

 

 

Lancering reanimatie-app CPR You Ready

Utrecht, 11 februari 2025 – Een stap naar een veiligere samenleving: de reanimatie-app ‘CPR You Ready’ is officieel gelanceerd! Deze innovatieve app, een initiatief van Stichting Stilgezet en Hartpatiënten Nederland, is nu te downloaden!

Tijdens een bijzonder evenement in Utrecht (bekijk hier de aftermovie!) waren vele professionals, ervaringsdeskundigen en belangstellenden aanwezig voor deze lancering. Onder hen vertegenwoordigers van de Nederlandse Reanimatie Raad en het Nederlands Heart Institute, die de noodzaak van meer bewustzijn rondom reanimatie ondersteunen.

De ‘CPR You Ready’-app speelt in op de grote vraag naar kennis over reanimatie. Elk jaar worden bijna 16.000 mensen buiten het ziekenhuis getroffen door een hartstilstand, terwijl slechts 21% van de Nederlanders boven de 12 jaar een geldig EHBO-certificaat bezit. Dit houdt in dat veel mensen niet weten hoe te handelen in kritieke situaties. “Met deze app hopen we mensen te motiveren om te leren reanimeren en hen bekend te maken met de benodigde stappen,” zegt Marly van Overveld, coördinator van Hartpatiënten Nederland.

Het doel van deze applicatie is om spelenderwijs meer bewustzijn te creëren van wat een reanimatie inhoudt, wat erbij komt kijken, en welke stappen hiervoor nodig zijn. Uiteraard is een volwaardige reanimatiecursus nodig om te leren reanimeren.

De app is ontwikkeld door Goal043 en biedt een interactieve en speelse manier om de belangrijkste reanimatievaardigheden te leren. Gebruikers leren niet alleen hoe ze symptomen van een hartstilstand herkennen, maar ook hoe ze een AED (Automatische Externe Defibrillator) correct gebruiken en de juiste hartmassages en mond-op-mondbeademing geven. “Net zoals fietsen of zwemmen, moet reanimeren een vaardigheid worden die je nooit meer vergeet,” aldus initiatiefnemer Dr. Ehsan Natour, hartchirurg en oprichter van Stichting Stilgezet.

Met ‘CPR You Ready’ is het hopelijk een stuk gemakkelijker om levensreddende kennis te vergaren. Download de app vandaag nog en maak het verschil wanneer elke seconde telt! Ervaringen of feedback delen? Mail naar info@hartpatienten.nl

Download hier de app in de Google Play Store
Download hier de app in de Apple Store

Hoe werkt de CPR you ready app?

 

‘Dankzij alerte clubgenoten leef ik nog’

Jochem* was pas 22 toen hij tijdens een voetbaltraining werd getroffen door een hartstilstand. Dankzij een clubgenoot die razendsnel alert was op de signalen, kon hij op tijd gereanimeerd worden op het veld. “Ik heb heel veel geluk gehad, maar het kost veel tijd om dit mentaal een plek te kunnen geven.”

Jochem heeft haast op die oktoberavond in 2022. Hij heeft een conditietraining op zijn voetbalclub RODA ’23 voor de boeg, maar komt pas kort van tevoren van zijn werk. Hij eet snel nog even een bord curry, hijst zich in zijn trainingskleren en gaat snel naar het veld. “Toen ik pijn in mijn maag kreeg tijdens de training, ging ik dus door. Dat zal wel door dat late eten komen, dacht ik. Niet lang daarna kreeg ik ook een flinke steek rondom mijn hart en werd benauwd, maar ook daar trainde ik doorheen. Pas later heb ik me gerealiseerd dat dat al voortekenen waren.”

Mentale schade

Wat daarna gebeurt, is uit Jochems geheugen verdwenen. Hij krijgt een hartstilstand op het veld en wordt gereanimeerd door een clubgenoot die dankzij zijn werk als boa veel kennis heeft over het verlenen van eerste hulp. Na zo’n drie minuten kwam er iemand aan met een AED om de reanimatie over te nemen. “Toen ik van het veld naar de ambulance werd verplaatst, was ik alweer half bij bewustzijn. Ik was een tand verloren door mijn val, en blijk toen te hebben gezegd dat ik met zo’n uiterlijk al klaar was voor Halloween.” Inmiddels kan Jochem al wel weer een beetje om dat detail lachen, maar hij realiseert zich ook goed dat hij er zonder zijn alerte clubgenoten en de aanwezigheid van een AED op de club misschien wel niet meer was geweest. “Dat is heel confronterend. De mentale schade die ik hierdoor heb opgelopen, is groot.”

Dankbaar

In het ziekenhuis bleek dat een niet goed functionerende hartklep de hartstilstand heeft veroorzaakt. Jochem werd succesvol geopereerd en is daarna een langdurig revalidatietraject ingegaan. “Maar op dat moment boeide me dat niet zoveel; ik was dankbaar dat ik nog leefde.”

Tijdens zijn revalidatietraject voerde Jochem gesprekken met een maatschappelijk werker en met zijn familie. Praten was, en is nog steeds, belangrijk voor hem. “Ik leef sinds mijn hartstilstand van dag tot dag en kan het soms nog steeds niet geloven dat ik er nog ben. Onbewust krijg ik er toch nog regelmatig een klap van.”

Kennis van AED

Sinds zijn hartstilstand wil Jochem zoveel mogelijk mensen wijzen op het belang van tijdige herkenning van signalen, de juiste hulp en de aanwezigheid van een AED. “Ik heb het geluk gehad dat die jongen, die ook boa is, direct wist dat het mis was door het snurkende geluid dat ik maakte. Ook was het een geluk dat er toevallig iemand op de club aanwezig was die de sleutel had van de ruimte waarin de AED stond, én dat er iemand was die de kennis had om de AED ook daadwerkelijk te kunnen gebruiken. Daarom wil ik graag tegen zoveel mogelijk mensen zeggen: get trained, save lives. Weet hoe je een AED moet gebruiken, zodat je op zo’n moment niet hoeft te twijfelen. En als je twijfelt of je moet starten met een reanimatie wanneer je vermoedt dat iemand een hartstilstand heeft: gewoon doen. Het ergste dat je kunt doen is iemands rib breken. Dat doet pijn, natuurlijk, maar dat maakt niet uit. Breek maar liever tien keer een rib bij een onnodige reanimatie; een elfde keer red je iemand het leven.”

Sporten

Gelukkig gaat het met Jochem fysiek inmiddels goed, besluit hij. “Sporten gaat eigenlijk zelfs beter dan voorheen. Doordat ik al jaren bleek rond te lopen met hartproblemen, had ik al een verminderde conditie. Dat is nu veel beter en ik voel me goed. Ik moet geen marathons gaan lopen, maar 90 minuten voetballen gaat prima. Het kost alsnog heel veel tijd om het allemaal een plek te geven, maar door er veel over te praten heb ik heel veel steun. Verder merk ik dat ik anders ben gaan leven: ik doe veel vaker gewoon alleen de dingen die ik leuk vind. Ik ben veel bewuster.”

*Jochem is een gefingeerde naam. De geïnterviewde wil om privacyredenen niet met voor- en achternaam genoemd worden.

Tekst: Yara Hooglugt

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Evenement Hartpatiënten Nederland 11-02-2025

Op 11 februari 2025, tijdens de Europese 112-dag, presenteren Hartpatiënten Nederland en Stichting Stilgezet een baanbrekende nieuwe app die levens kan redden. De app is ontwikkeld in samenwerking met cardiothoracaal chirurg Dr. Ehsan Natour en biedt gebruikers op een toegankelijke manier de kans om te leren reanimeren.

“Door een gaming-app te ontwikkelen, willen wij reanimatievaardigheden op een toegankelijke, interactieve en herhaalbare manier aanleren. Net zoals fietsen of zwemmen kan reanimeren een vaardigheid worden die men nooit meer vergeet”, aldus initiatiefnemer Dr. Ehsan Natour.

Op een leuke en interactieve manier komen gebruikers te weten hoe ze moeten handelen in een levensbedreigende situatie. Jaarlijks worden bijna 16.000 mensen buiten het ziekenhuis getroffen door een hartstilstand. In 2023 had slechts 21 procent van de Nederlanders boven de 12 jaar een geldig EHBO-certificaat, wat betekent dat veel mensen niet weten hoe ze moeten handelen bij een hartstilstand. De app, ontwikkeld door Goal043, leert je hoe je symptomen kunt herkennen, een AED (Automatische Externe Defibrillator) moet gebruiken en hartmassages en mond-op-mondbeademing kunt geven.

Documentaire

De lancering van de app gaat samen met de documentaire Afslag, die op 4 september 2024 in het Slachtstraat Filmtheater in Utrecht werd vertoond. Deze documentaire, gemaakt door Ruud Voerman, vertelt het verhaal van Ernst Teule. In de zomer van 2022 kreeg hij een hartstilstand. Hij werd gereanimeerd door zijn partner Wendy en lag zes dagen in coma. In deze documentaire wordt niet alleen de medische kant belicht, maar ook de emotionele impact op de patiënt en zijn naasten. Bekijk hier een voorproefje van deze documentaire.

Aanmelden

Donateurs zijn van harte welkom om bij de lancering van de app en vertoning van de documentaire aanwezig te zijn. Dit alles vindt op dinsdag 11 februari om 18.30 uur plaats in het Louis Hartlooper Complex in Utrecht. Aanmelden kan via onderstaand aanmeldformulier.

Let op: er zijn een beperkt aantal plekken beschikbaar, dus wees er snel bij! Uw deelname is pas definitief na bevestiging vanuit Hartpatiënten Nederland.

Wanneer:
Dinsdag 11-02-2025 18.30 – 22.00 uur

Locatie:
Louis Hartlooper Complex
Tolsteegbrug 1
3511 ZN Utrecht

Voor wie:
Donateurs van Hartpatiënten Nederland. Nog geen donateur? Meld u nu aan!

Als extra service bieden we een gratis servicelijn per touringcar aan tussen Urmond en Utrecht. Wilt u hier gebruik van maken? Neem dan contact met ons op!

Het opstapschema:
11.30 uur Urmond (v.d. Valk, Mauritslaan 65, 6129 EL)
12.15 uur Roermond (NS busstation)
12.45 uur Weert (Kupers Touringcars, Kelvinstraat 1, 6003 DH)
13.30 uur Eindhoven (P+R Meerhoven, Sliffertsestraat 304, 5657 AS)
14.00 uur Den Bosch (P+R Transferium Petterlaarpark, Pettelaarpark 59, 5216 PP)
14.30 uur Geldermalsen (McDonalds, Panweg 5, 4157 PB Enspijk)

 

 

Meld je aan als reanimatie vrijwilliger!

Bij een hartstilstand is snel schakelen dringend noodzakelijk. Wachten tot de ambulance er is, kan net iets te lang duren. Dat maakt de snelle komst van bijvoorbeeld buren of mensen die vlakbij wonen, levensreddend. “Burgerhulpverleners maken de kans op overleven van een hartstilstand twee keer zo groot!”, vertelt cardioloog in opleiding Jerremy Weerts van het academisch ziekenhuis in Maastricht, het Maastricht UMC+.

Wekelijks krijgen zo’n driehonderd mensen buiten het ziekenhuis een hartstilstand. Een op vier overleven dit. Zonder reanimatie overlijd je binnen tien minuten. Weerts is reanimatie-instructeur en ambassadeur voor reanimatieonderwijs. Alle reden om hem te spreken, kortom. “Het enige wat je fout kunt doen, is niets doen.”

Netwerk

Er bestaat een landelijk netwerk, HartslagNu, met een eigen website en een app die vrijwilligers op het kritieke moment alarmeert om snel hulp te verlenen in hun directe omgeving. “HartslagNu maakt direct duidelijk wie zich waar kan aanmelden als de nood aan de man is”, legt Weerts uit. “HartslagNu is een landelijk netwerk van vrijwilligers die snel kunnen reanimeren wanneer iemand in de buurt een hartstilstand krijgt. Zodra iemand 112 belt, dan krijgen vrijwilligers in de buurt een oproep om naar een bepaald adres te gaan, waar gereanimeerd moet worden. Je kunt ervoor kiezen via de app of per sms gealarmeerd te worden. Je kunt instellen, wanneer je niet wilt worden opgeroepen, bijvoorbeeld ’s nachts. Ook kun je je AED aanmelden, zodat deze snel gevonden kan worden als dat nodig is.”

Hartstilstand

“Een hartstilstand kan zich voordoen zowel binnen als buiten het ziekenhuis”, legt hij uit. “Gebeurt het binnen het ziekenhuis, dan ken ik de patiënt in de meeste gevallen en zijn we snel met een heel team van professionele hulpverleners paraat. Buiten het ziekenhuis ligt dat anders. Van die patiënt is nagenoeg niets bekend. Het enige wat je dan als hulpverlener hebt zijn je handen, je mond en de telefoon. Het is dan belangrijk om met anderen goed te communiceren om het slachtoffer zo goed mogelijk te helpen.”

Indrukwekkend

“Juist dat maakt het indrukwekkend om mee te maken, juist bij anderen, bij mensen thuis. Dan voel ik ook geen arts – patiënt relatie. Ik probeer dan gewoon iemand te helpen. Ik ervaar het als binnentreden in iemands persoonlijke ruimte, maar dat vormt geen drempel. De context voelt wel echt anders dan wanneer je als team bezig bent in een ziekenhuis.”

“Als je in een woning iemand reanimeert, heb je denk ik ook meer verwerkingstijd achteraf nodig. Het gebeuren laat een diepe indruk na. Het ligt er ook aan wat voor iemand je helpt. Het gebeurt allemaal snel. Je krijgt een alarm via je telefoon, trekt je schoenen aan en gaat zo snel als mogelijk naar de locatie. Daar zie je pas wat de situatie is, en ga je snel over op actie. Naderhand blijven indrukken achter. Voor mijzelf vergelijk ik dan toch een jong slachtoffer met mij en mijn partner, waarbij ik bij oudere slachtoffers achteraf ook denk aan mijn eigen ouders of andere familieleden. Dat grijpt me door de context bij iemand thuis dan nog meer aan dan wanneer ik in het ziekenhuis iemand moet helpen.”

Cursus

“Gelukkig zijn er steeds meer mensen die zich opgeven als burgerhulpverlener (reanimatievrijwilliger). Zij hebben eerst een cursus reanimeren gevolgd . Dat is nodig, want dan weet je beter wat je moet doen. Mensen die niet kunnen reanimeren, weten zich doorgaans geen raad, en raken sneller in paniek. Maar ook zij kunnen nuttige dingen doen, zoals anderen alarmeren, of de deuren opendoen voor de ambulance, de weg voor de ambulancemedewerkers vrij maken, dat soort dingen. Overigens is het tegenwoordig zo, dat de meldkamer mensen telefonisch helpt met reanimeren. Ook als je het nog nooit hebt geleerd. Je moet dan de telefoon op luidspreker zetten, en de instructies van de meldkamer volgen.”

Verwerking

Het is altijd beter om de cursus gevolgd te hebben. “Als je weet wat te doen, en je kunt snel bij de patiënt zijn, dan verdubbelt de kans op overleven. Reanimatie lukt zeker niet altijd, maar als we niks doen lukt het zeker niet. Via HartslagNu kunnen burgerhulpverleners hulp krijgen bij het verwerken van een reanimatie, ongeacht de uitkomst. Mensen zullen je dan bellen zodat je je hart kunt luchten. We willen de drempel zo laag mogelijk houden, zowel voor als na een reanimatie. Dat maakt training dus ook zo belangrijk, zodat je snel kunt handelen en niet hoeft te twijfelen, direct weet wat te doen.”

Penning

Soms willen mensen niet gereanimeerd worden. Weerts raadt hulpverleners echter aan altijd met reanimeren te beginnen. Zodra de AED eraan te pas komt en er schokken moeten worden gegeven, wordt het bovenlijf ontkleed. “Dan zie je of iemand een niet-reanimeren penning heeft en kun je nog altijd beslissen wat te doen. Maar ga niet eerst naar zo’n penning zoeken, dat kost teveel tijd.”

“Je hoeft als burger niet te stoppen”, benadrukt Weerts. “Je moet ook rekening houden met de familieleden van het slachtoffer om je heen. Stoppen kan betekenen dat je de schuld ervaart dat iemand overleden is. Dat kan zwaar aanvoelen en hoef je jezelf niet aan te doen, ook als iemand een niet-reanimeren penning draagt. Door het ambulance personeel zal dan waarschijnlijk wel beslist worden om te stoppen met reanimeren. Bovendien: het merendeel van de mensen wil wél gereanimeerd worden.

Schaamte

Er heerst de vraag of borstschaamte een rol speelt bij reanimatie: bij het gebruik van een AED moet de borstkas ontbloot worden, ook bij vrouwen. “In mijn ervaring ervaren de meeste mensen geen drempel om AED-plakkers op de borstkas van vrouwen te bevestigen. Je begint immers met hartmassage als de patiënt de kleren nog aan heeft. Tegen de tijd dat een AED nodig is, ben je al bezig en denk je niet te veel na over het ontkleden van iemands bovenlijf. Je bent dan vooral bezig om iemands leven te redden. De meest belangrijke uitzondering hierop is als je eigen veiligheid in gevaar komt. Je eigen veiligheid komt eerst, dan de veiligheid van het slachtoffer.”

Beademen

Weerts wijst er verder op dat beademen nog steeds voorschrift is. “Dat was tijdens corona niet langer verplicht om te voorkomen dat iemand de adem van de ander binnen kreeg en besmet kon raken. Een borstcompressie zorgt dat de bloedsomloop op gang blijft, maar dan wordt te weinig zuurstof gecirculeerd. Daarvoor is echt ook beademen nodig.”

Hartpatiënten Nederland vindt het belangrijk dat meer mensen zich bij de burgerhulpverlening aansluiten. Elke seconde telt bij een reanimatie!
Cursus volgen? Klik hier

 

Tekst: Henri Haenen
Foto: Jeremy Weerts

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.

 

Gereanimeerd door omstanders

Die benauwde dinsdag in augustus 2022, de 16e om precies te zijn, zal Bram Martens uit Sittard niet snel vergeten. Zijn vader had hem nog gebeld: ga niet voetballen, het is veel te warm. Hij ging toch. Het was immers een oefenwedstrijd ’s avonds, dan zal het wel meevallen, redeneerde hij. Het liep anders.

“Ik heb die wedstrijd niet volgemaakt”, haalt de 32-jarige Bram herinneringen op. “Zelfs de eerste helft voetbalde ik niet uit. Ik weet nog dat een bal naar me toe kwam die ik terug moest spelen, daarna is alles zwart. Ik kwam pas bij na een schok van een AED. In de tussentijd hebben de scheidsrechter en een verpleegkundige me gered. Ze begonnen onmiddellijk met reanimeren nadat mijn vrienden in het team riepen dat ik een hartaandoening had. De politie bracht binnen tien minuten een defibrillator.”

De ambulance bracht hem naar het ziekenhuis in Heerlen, waar hij na twee dagen overgebracht werd naar het ziekenhuis in Nijmegen, waar hij twee weken verbleef. Hier wist hij zich onder de veilige hoede van zijn eigen cardioloog. Deze cardioloog zat aanvankelijk ook in Maastricht, maar vertrok op een gegeven moment definitief naar Nijmegen. Bram bleef bij hem, had immers alle vertrouwen in deze specialist.

Hartaandoening

Bram was al van kleins af aan bekend met hartklachten. “Ik heb wat ze noemen een congenitaal gecorrigeerde transpositie van de grote vaten. Een zeldzame vaataandoening, waarbij de slagaders verkeerd zijn aangesloten op het hart. Hierdoor is de functie van de linker- en rechterkamer van mijn hart omgewisseld. Normaal doet de rechterkamer het meeste werk, bij mij doet dat de (kleinere) linkerkamer. Die moet dus harder werken. Verder een pulmonalisstenose (een vernauwing van de hartklep tussen longslagader en rechterventrikel), en een sinus coronarius atriumseptumdefect, kortweg ASD. Dat is een gaatje in de scheidingswand tussen linker- en rechterboezem waardoor zuurstofrijk bloed deels terug het hart in stroomt.”

Gat

“Het gat in mijn hart werd in 2015 ontdekt. Het euvel werd ontdekt omdat ik als 22-jarige snel moe was na sporten en werken. In Nijmegen kreeg ik via de lies een katheterisatie waardoor het gaatje ontdekt werd. Vervolgens ben ik hieraan geopereerd in Utrecht. De operatie ging goed, maar de revalidatie duurde lang. “

Reanimatie

Zeven jaar later stopte zijn hart opeens. “Gelukkig gebeurde dat op het voetbalveld”, vertelt Bram. “Ik moet er niet aan denken dat me dat gebeurd was tijdens het uitlaten van mijn hond, samen met mijn toen 9 maanden oude zoontje Elias. Nu waren ze er meteen bij. Doordat er direct werd begonnen met reanimeren, heb ik er eigenlijk niks aan overgehouden. Wel heb ik sindsdien een ICD, maar dat is meer uit voorzorg.”

ICD

De ICD, een zogenoemde subcutane implanteerbare defibrillator S-ICD, kreeg hij na zijn hartstilstand. “Die werd in mijn zij geplaatst, maar toen ik weer begon met voetballen, ging die ICD onterecht af. Het bleek dat het apparaat de hartslag dubbel las, legde geen relatie tussen inspanning tijdens het sporten en verhoogde hartslag. En ging dus af terwijl dat niet nodig was.”

“Vorig jaar februari is de S-ICD weggehaald en kreeg ik een ICD onder het rechter sleutelbeen. De huidige ICD is nog niet voelbaar afgegaan. Ieder half jaar ga ik op controle. Voetballen mag wel van de cardioloog, maar Adelante in Hoensbroek, waar ik heb gerevalideerd, adviseerde tennis in plaats van voetbal. Dat maakt het risico minder van een te hoge hartslag en daarmee de kans van het afgaan van de ICD. Overigens bevalt mij het tennissen ook prima.”

Klap

“Zo’n hartstilstand levert een behoorlijke lichamelijke klap op. Mijn conditie ging er fors door achteruit. Ik voetbalde daarvoor in verenigingsverband, bij VVS in Sittard. Na mijn revalidatie heb ik het nog twee keer geprobeerd, waarbij die ICD dus onterecht afging. Daarna ben ik met voetbal gestopt.”

Blij met het leven

Bram voelt zich nu heel goed. “Zeven maanden geleden is mijn tweede zoontje, Teun, geboren”, vertelt Bram medio oktober. Hij verdeelt zijn aandacht tussen zijn gezin en zijn fulltimebaan op de administratie van een installatiebedrijf. “Vrijdags heb ik vrij, ik werk dus 32 uur”, zegt hij. Omdat hij onder meer bètablokkers slikt, kan hij ’s avonds moe zijn. Hij denkt nog wel eens terug aan die dag waarop zijn hart stilstond. Hij is nog altijd blij en dankbaar dat mensen om hem heen direct ingrepen en daarmee zijn leven hebben gered.

Tekst: Henri Haenen
Foto: Bram Martens

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.

Limburger na hartinfarct door fietsmaatjes gereanimeerd

De 56-jarige Maurice Lamber uit het Limburgse Panningen was met vijf maatjes van Toer Club Everlo aan het fietsen, toen hij plotseling onwel werd en met fiets en al in een sloot terecht kwam. Snel en kordaat ingrijpen door zijn fietsmaatjes maakt, dat hij het kan navertellen. Dat deed hij vlak voor de Kerst in Dagblad de Limburger.

Van de val zelf weet hij niets meer, vertelt hij aan de krant. Tijdens een fietstocht in mei in Nederweert fietste Maurice plotseling de sloot aan de Kanaalweg in. De anderen zagen het gebeuren en haalden Maurice snel uit het water. Hij lag er met zijn hoofd naar beneden in.

112 werd gebeld, en een van de fietsers begon gelijk met reanimeren. De ambulance bracht Maurice naar het ziekenhuis in Eindhoven, waar niet alleen een hartaanval geconstateerd werd – de man had ook water en modder in zijn longen gekregen, een extra complicatie. Maurice werd vijf dagen in coma gehouden en bleek zich na het ontwaken niets meer van het gebeuren te herinneren. Inmiddels is hij gedotterd en heeft hij stents gekregen. Naar eigen zeggen gaat het weer prima met hem.

Voor TC Everlo is het voorval aanleiding om een reanimatiecursus te organiseren!

Niet-reanimerenpenning bestellen via NVVE, want patiëntenfederatie stopt ermee

De Patiëntenfederatie stopt met de uitgifte van de niet-reanimerenpenning. Dat komt omdat het ministerie van Volksgezondheid vanaf de jaarwisseling geen subsidie meer geeft voor de verstrekking van de niet-reanimerenpenning. Dat maakte de Patiëntenfederatie bekend. Maar geen nood, de penning is nog steeds verkrijgbaar. Vanaf 1 januari 2025 kun je de penning nog krijgen via de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde NVVE.

Als je niet gereanimeerd wilt worden kun je dat aangeven in een wilsverklaring. Je kunt ook een niet-reanimerenpenning bestellen want die is gelijkwaardige aan een wilsverklaring. Met een wilsverklaring maak je jouw wensen over je medische behandeling duidelijk wanneer je daar zelf niet meer over kunt beslissen. Bijvoorbeeld doordat je bewusteloos bent. Bij een acute hartstilstand is zo’n verklaring meestal niet direct beschikbaar. Daarom is het handig om een niet-reanimerenpenning te bestellen en die altijd bij je te dragen. Met de niet-reanimerenpenning verbiedt je dokters en andere zorgverleners onder alle omstandigheden te reanimeren.

Je kunt de niet-reanimerenpenning aanvragen via de NVVE. Kijk hier voor meer informatie.

Voor meer informatie kun je ook terecht bij de Reanimatieraad – daar kun je meer te weten komen over niet-reanimerenpenningen.