Het stadion van PSV in Eindhoven is als eerste in Nederland hartveilig. Iedereen in het Philips-stadion weet hoe te handelen wanneer iemand een hartstilstand krijgt. Daarvoor is ook een groot aantal Automatische Externe Defibrillators (AED’s) in en rond het stadion geplaatst. PSV hoopt dat andere stadions in den lande het goede voorbeeld zullen volgen.

Aanleiding is de wedstrijd PSV-Ajax in oktober 2023. Een supporter op de tribune schreeuwde naar stewards: “Waar is de AED? Waar is de AED?” Andere supporters bogen zich intussen over een fan, die bewusteloos was geraakt. Een grote groep supporters maakte door massaal te zwaaien aan de rest van het stadion duidelijk dat iemand onwel was geworden. De scheidsrechter legde het spel daarop tijdelijk stil. Clubartsen van beide ploegen boden vervolgens hulp.

Wake-up-call

Hoewel het achteraf niet om een hartstilstand ging maar om een epilepsie-aanval, bleek het voorval voor Philips en PSV een wake-up-call, legt woordvoerder Ard Bierens van de Eindhovense topclub uit. “Philips nam daarop het initiatief om in het stadion 25 extra defibrillators te plaatsen, en nog eens dertien in de PSV trainingscampus De Herdgang, 38 in totaal. Ongeveer een verdubbeling van het aantal dat er al was”, aldus Bierens.

Het stadion heeft ruimte voor 35.000 toeschouwers. “Voorafgaand aan elke wedstrijd wordt een filmpje getoond. Daarin wordt uitgelegd hoe een defibrillator werkt, in vier eenvoudige stappen. Die bewustwording vinden we belangrijk. Plus dat mensen weten dat er altijd een AED vlakbij in de buurt is, binnen en buiten het stadion. Dat geeft mensen een gerust en veilig gevoel.”

De twaalfde man

Tot voor kort wisten veel mensen niet hoe te handelen wanneer iemand onwel werd. “De video voor de wedstrijd laat mensen zien hoe ze de juiste hulp kunnen bieden”, aldus Bierens. De video maakt vast onderdeel uit van de ‘pre-match-show’, wat uniek is in de voetbalwereld. “Hiermee is de ‘twaalfde man’ niet alleen een supporter, maar wordt hij ook een potentiële levensredder”, aldus Bierens.

Cursus

“Stewards en spelers krijgen bovendien een speciale cursus reanimeren en omgaan met de AED. Ze zijn dus getraind, weten hoe om te gaan met een plotse hartstilstand. Het was ook een vraag die door de spelers gesteld werd: kunnen we hierin getraind worden, stel dat iemand door een hartstilstand getroffen wordt, dan willen we weten hoe te handelen.”

Lovende reacties

De reacties vanuit supporters en de stad waren volgens Bierens positief. “Al bij de aankondiging van het hartveilig maken van het stadion vielen er veel lovende woorden. Er was veel interesse. Mensen vroegen: waar hangen ze. Er kan immers altijd een moment komen dat hulp nodig is. Door de video zijn supporters weerbaarder bij een medisch noodgeval. In de video doet aanvoerder Luuk de Jong ook de oproep: doe iets!”

Het verschil maken

President Sylvia van Es van Philips Nederland zegt dat de veiligheid in het Philips Stadion haar zeer aan het hart gaat. Het medisch noodgeval bij PSV-Ajax “heeft ons opnieuw laten zien hoe cruciaal snelle actie en de juiste middelen zijn om in noodsituaties het verschil te maken.” Met het plaatsen van de nieuwe AED’s hoopt Philips bovendien de bewustwording rond hartveiligheid te vergroten, aldus Van Es. “Ook willen we anderen inspireren om vergelijkbare stappen te zetten. Samen kunnen we beter zorg toegankelijk maken voor meer mensen.”

Uniek in zijn soort

Het initiatief is de eerste in zijn soort in Nederland en benadrukt het belang van hartveiligheid op drukbezochte locaties, aldus Philips en PSV. Algemeen Directeur Marcel Brands van PSV wijst erop dat technologie levens kan redden, “maar alleen als mensen weten hoe te handelen”, legt hij uit. Door de inzet van de juiste middelen “zorgen we dat elke seconde telt”.

Levensgevaar

In Nederland krijgen jaarlijks zo’n 17.000 mensen buiten het ziekenhuis een hartstilstand. In zo’n geval is er sprake van acuut levensgevaar, en raken hersencellen al binnen vier tot zes minuten onherstelbaar beschadigd. In het Philips Stadion en op PSV Campus De Herdgang is snelle hulp nu binnen handbereik.

De AED’s zijn volgens PSV strategisch geplaatst, worden duidelijk aangegeven en zijn daardoor makkelijk te vinden. Zo’n apparaat is beschikbaar binnen één tot twee minuten lopen. Om de betrouwbaarheid te vergoten worden de AED’s periodiek door ProCardio gecontroleerd en onderhouden.

Meer weten over reanimatie:

Wie meer wil weten hoe levens van anderen te redden, is er de speciale reanimatie-app: Klik hier

Tekst: Henri Haenen
Foto: Sylvia van Es, President Philips Nederland & Marcel Brands, algemeen directeur PSV

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Afgelopen dinsdag, 11 februari 2025, vond het evenement van Hartpatiënten Nederland plaats, waarin een stap naar een veiligere samenleving werd gezet. De reanimatie-app ‘CPR You Ready’ werd officieel gelanceerd! Deze innovatieve app, een initiatief van Stichting Stilgezet en Hartpatiënten Nederland, is nu te downloaden!

Heeft u deze mooie avond gemist, of was u erbij en wilt u graag samen terugblikken? Bekijk dan nu de officiële aftermovie!

Tijdens dit bijzondere evenement in Utrecht waren vele professionals, ervaringsdeskundigen en belangstellenden aanwezig voor deze lancering. Onder hen vertegenwoordigers van de Nederlandse Reanimatie Raad en het Nederlands Heart Institute, die de noodzaak van meer bewustzijn rondom reanimatie ondersteunen. Ook werd deze avond de indrukwekkende documentaire ‘Afslag’ getoond, die een indruk geeft van de impact van een reanimatie.

De ‘CPR You Ready’-app speelt in op de grote vraag naar kennis over reanimatie. Elk jaar worden bijna 16.000 mensen buiten het ziekenhuis getroffen door een hartstilstand, terwijl slechts 21% van de Nederlanders boven de 12 jaar een geldig EHBO-certificaat bezit. Dit houdt in dat veel mensen niet weten hoe te handelen in kritieke situaties. “Met deze app hopen we mensen te motiveren om te leren reanimeren en hen bekend te maken met de benodigde stappen,” zegt Marly van Overveld, coördinator van Hartpatiënten Nederland.

Het doel van deze applicatie is om spelenderwijs meer bewustzijn te creëren van wat een reanimatie inhoudt, wat erbij komt kijken, en welke stappen hiervoor nodig zijn. Uiteraard is een volwaardige reanimatiecursus nodig om te leren reanimeren.

De app is ontwikkeld door Goal043 en biedt een interactieve en speelse manier om de belangrijkste reanimatievaardigheden te leren. Gebruikers leren niet alleen hoe ze symptomen van een hartstilstand herkennen, maar ook hoe ze een AED (Automatische Externe Defibrillator) correct gebruiken en de juiste hartmassages en mond-op-mondbeademing geven. “Net zoals fietsen of zwemmen, moet reanimeren een vaardigheid worden die je nooit meer vergeet,” aldus initiatiefnemer Dr. Ehsan Natour, hartchirurg en oprichter van Stichting Stilgezet.

Met ‘CPR You Ready’ is het hopelijk een stuk gemakkelijker om levensreddende kennis te vergaren. Download de app vandaag nog en maak het verschil wanneer elke seconde telt! Ervaringen of feedback delen? Mail naar info@hartpatienten.nl

Download hier de app in de Google Play Store
Download hier de app in de Apple Store

Tot een volgende keer, en bedankt aan alle aanwezigen!

Foto: Studio Daan
Film: Le Vision Media

Utrecht, 11 februari 2025 – Een stap naar een veiligere samenleving: de reanimatie-app ‘CPR You Ready’ is officieel gelanceerd! Deze innovatieve app, een initiatief van Stichting Stilgezet en Hartpatiënten Nederland, is nu te downloaden!

Tijdens een bijzonder evenement in Utrecht (bekijk hier de aftermovie!) waren vele professionals, ervaringsdeskundigen en belangstellenden aanwezig voor deze lancering. Onder hen vertegenwoordigers van de Nederlandse Reanimatie Raad en het Nederlands Heart Institute, die de noodzaak van meer bewustzijn rondom reanimatie ondersteunen.

De ‘CPR You Ready’-app speelt in op de grote vraag naar kennis over reanimatie. Elk jaar worden bijna 16.000 mensen buiten het ziekenhuis getroffen door een hartstilstand, terwijl slechts 21% van de Nederlanders boven de 12 jaar een geldig EHBO-certificaat bezit. Dit houdt in dat veel mensen niet weten hoe te handelen in kritieke situaties. “Met deze app hopen we mensen te motiveren om te leren reanimeren en hen bekend te maken met de benodigde stappen,” zegt Marly van Overveld, coördinator van Hartpatiënten Nederland.

Het doel van deze applicatie is om spelenderwijs meer bewustzijn te creëren van wat een reanimatie inhoudt, wat erbij komt kijken, en welke stappen hiervoor nodig zijn. Uiteraard is een volwaardige reanimatiecursus nodig om te leren reanimeren.

De app is ontwikkeld door Goal043 en biedt een interactieve en speelse manier om de belangrijkste reanimatievaardigheden te leren. Gebruikers leren niet alleen hoe ze symptomen van een hartstilstand herkennen, maar ook hoe ze een AED (Automatische Externe Defibrillator) correct gebruiken en de juiste hartmassages en mond-op-mondbeademing geven. “Net zoals fietsen of zwemmen, moet reanimeren een vaardigheid worden die je nooit meer vergeet,” aldus initiatiefnemer Dr. Ehsan Natour, hartchirurg en oprichter van Stichting Stilgezet.

Met ‘CPR You Ready’ is het hopelijk een stuk gemakkelijker om levensreddende kennis te vergaren. Download de app vandaag nog en maak het verschil wanneer elke seconde telt! Ervaringen of feedback delen? Mail naar info@hartpatienten.nl

Download hier de app in de Google Play Store
Download hier de app in de Apple Store

Hoe werkt de CPR you ready app?

Bij een hartstilstand is snel schakelen dringend noodzakelijk. Wachten tot de ambulance er is, kan net iets te lang duren. Dat maakt de snelle komst van bijvoorbeeld buren of mensen die vlakbij wonen, levensreddend. “Burgerhulpverleners maken de kans op overleven van een hartstilstand twee keer zo groot!”, vertelt cardioloog in opleiding Jerremy Weerts van het academisch ziekenhuis in Maastricht, het Maastricht UMC+.

Wekelijks krijgen zo’n driehonderd mensen buiten het ziekenhuis een hartstilstand. Een op vier overleven dit. Zonder reanimatie overlijd je binnen tien minuten. Weerts is reanimatie-instructeur en ambassadeur voor reanimatieonderwijs. Alle reden om hem te spreken, kortom. “Het enige wat je fout kunt doen, is niets doen.”

Netwerk

Er bestaat een landelijk netwerk, HartslagNu, met een eigen website en een app die vrijwilligers op het kritieke moment alarmeert om snel hulp te verlenen in hun directe omgeving. “HartslagNu maakt direct duidelijk wie zich waar kan aanmelden als de nood aan de man is”, legt Weerts uit. “HartslagNu is een landelijk netwerk van vrijwilligers die snel kunnen reanimeren wanneer iemand in de buurt een hartstilstand krijgt. Zodra iemand 112 belt, dan krijgen vrijwilligers in de buurt een oproep om naar een bepaald adres te gaan, waar gereanimeerd moet worden. Je kunt ervoor kiezen via de app of per sms gealarmeerd te worden. Je kunt instellen, wanneer je niet wilt worden opgeroepen, bijvoorbeeld ’s nachts. Ook kun je je AED aanmelden, zodat deze snel gevonden kan worden als dat nodig is.”

Hartstilstand

“Een hartstilstand kan zich voordoen zowel binnen als buiten het ziekenhuis”, legt hij uit. “Gebeurt het binnen het ziekenhuis, dan ken ik de patiënt in de meeste gevallen en zijn we snel met een heel team van professionele hulpverleners paraat. Buiten het ziekenhuis ligt dat anders. Van die patiënt is nagenoeg niets bekend. Het enige wat je dan als hulpverlener hebt zijn je handen, je mond en de telefoon. Het is dan belangrijk om met anderen goed te communiceren om het slachtoffer zo goed mogelijk te helpen.”

Indrukwekkend

“Juist dat maakt het indrukwekkend om mee te maken, juist bij anderen, bij mensen thuis. Dan voel ik ook geen arts – patiënt relatie. Ik probeer dan gewoon iemand te helpen. Ik ervaar het als binnentreden in iemands persoonlijke ruimte, maar dat vormt geen drempel. De context voelt wel echt anders dan wanneer je als team bezig bent in een ziekenhuis.”

“Als je in een woning iemand reanimeert, heb je denk ik ook meer verwerkingstijd achteraf nodig. Het gebeuren laat een diepe indruk na. Het ligt er ook aan wat voor iemand je helpt. Het gebeurt allemaal snel. Je krijgt een alarm via je telefoon, trekt je schoenen aan en gaat zo snel als mogelijk naar de locatie. Daar zie je pas wat de situatie is, en ga je snel over op actie. Naderhand blijven indrukken achter. Voor mijzelf vergelijk ik dan toch een jong slachtoffer met mij en mijn partner, waarbij ik bij oudere slachtoffers achteraf ook denk aan mijn eigen ouders of andere familieleden. Dat grijpt me door de context bij iemand thuis dan nog meer aan dan wanneer ik in het ziekenhuis iemand moet helpen.”

Cursus

“Gelukkig zijn er steeds meer mensen die zich opgeven als burgerhulpverlener (reanimatievrijwilliger). Zij hebben eerst een cursus reanimeren gevolgd . Dat is nodig, want dan weet je beter wat je moet doen. Mensen die niet kunnen reanimeren, weten zich doorgaans geen raad, en raken sneller in paniek. Maar ook zij kunnen nuttige dingen doen, zoals anderen alarmeren, of de deuren opendoen voor de ambulance, de weg voor de ambulancemedewerkers vrij maken, dat soort dingen. Overigens is het tegenwoordig zo, dat de meldkamer mensen telefonisch helpt met reanimeren. Ook als je het nog nooit hebt geleerd. Je moet dan de telefoon op luidspreker zetten, en de instructies van de meldkamer volgen.”

Verwerking

Het is altijd beter om de cursus gevolgd te hebben. “Als je weet wat te doen, en je kunt snel bij de patiënt zijn, dan verdubbelt de kans op overleven. Reanimatie lukt zeker niet altijd, maar als we niks doen lukt het zeker niet. Via HartslagNu kunnen burgerhulpverleners hulp krijgen bij het verwerken van een reanimatie, ongeacht de uitkomst. Mensen zullen je dan bellen zodat je je hart kunt luchten. We willen de drempel zo laag mogelijk houden, zowel voor als na een reanimatie. Dat maakt training dus ook zo belangrijk, zodat je snel kunt handelen en niet hoeft te twijfelen, direct weet wat te doen.”

Penning

Soms willen mensen niet gereanimeerd worden. Weerts raadt hulpverleners echter aan altijd met reanimeren te beginnen. Zodra de AED eraan te pas komt en er schokken moeten worden gegeven, wordt het bovenlijf ontkleed. “Dan zie je of iemand een niet-reanimeren penning heeft en kun je nog altijd beslissen wat te doen. Maar ga niet eerst naar zo’n penning zoeken, dat kost teveel tijd.”

“Je hoeft als burger niet te stoppen”, benadrukt Weerts. “Je moet ook rekening houden met de familieleden van het slachtoffer om je heen. Stoppen kan betekenen dat je de schuld ervaart dat iemand overleden is. Dat kan zwaar aanvoelen en hoef je jezelf niet aan te doen, ook als iemand een niet-reanimeren penning draagt. Door het ambulance personeel zal dan waarschijnlijk wel beslist worden om te stoppen met reanimeren. Bovendien: het merendeel van de mensen wil wél gereanimeerd worden.

Schaamte

Er heerst de vraag of borstschaamte een rol speelt bij reanimatie: bij het gebruik van een AED moet de borstkas ontbloot worden, ook bij vrouwen. “In mijn ervaring ervaren de meeste mensen geen drempel om AED-plakkers op de borstkas van vrouwen te bevestigen. Je begint immers met hartmassage als de patiënt de kleren nog aan heeft. Tegen de tijd dat een AED nodig is, ben je al bezig en denk je niet te veel na over het ontkleden van iemands bovenlijf. Je bent dan vooral bezig om iemands leven te redden. De meest belangrijke uitzondering hierop is als je eigen veiligheid in gevaar komt. Je eigen veiligheid komt eerst, dan de veiligheid van het slachtoffer.”

Beademen

Weerts wijst er verder op dat beademen nog steeds voorschrift is. “Dat was tijdens corona niet langer verplicht om te voorkomen dat iemand de adem van de ander binnen kreeg en besmet kon raken. Een borstcompressie zorgt dat de bloedsomloop op gang blijft, maar dan wordt te weinig zuurstof gecirculeerd. Daarvoor is echt ook beademen nodig.”

Hartpatiënten Nederland vindt het belangrijk dat meer mensen zich bij de burgerhulpverlening aansluiten. Elke seconde telt bij een reanimatie!

Cursus volgen? Klik hier

Tekst: Henri Haenen
Foto: Jeremy Weerts

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine.

De 56-jarige Maurice Lamber uit het Limburgse Panningen was met vijf maatjes van Toer Club Everlo aan het fietsen, toen hij plotseling onwel werd en met fiets en al in een sloot terecht kwam. Snel en kordaat ingrijpen door zijn fietsmaatjes maakt, dat hij het kan navertellen. Dat deed hij vlak voor de Kerst in Dagblad de Limburger.

Van de val zelf weet hij niets meer, vertelt hij aan de krant. Tijdens een fietstocht in mei in Nederweert fietste Maurice plotseling de sloot aan de Kanaalweg in. De anderen zagen het gebeuren en haalden Maurice snel uit het water. Hij lag er met zijn hoofd naar beneden in.

112 werd gebeld, en een van de fietsers begon gelijk met reanimeren. De ambulance bracht Maurice naar het ziekenhuis in Eindhoven, waar niet alleen een hartaanval geconstateerd werd – de man had ook water en modder in zijn longen gekregen, een extra complicatie. Maurice werd vijf dagen in coma gehouden en bleek zich na het ontwaken niets meer van het gebeuren te herinneren. Inmiddels is hij gedotterd en heeft hij stents gekregen. Naar eigen zeggen gaat het weer prima met hem.

Voor TC Everlo is het voorval aanleiding om een reanimatiecursus te organiseren!

De Patiëntenfederatie stopt met de uitgifte van de niet-reanimerenpenning. Dat komt omdat het ministerie van Volksgezondheid vanaf de jaarwisseling geen subsidie meer geeft voor de verstrekking van de niet-reanimerenpenning. Dat maakte de Patiëntenfederatie bekend. Maar geen nood, de penning is nog steeds verkrijgbaar. Vanaf 1 januari 2025 kun je de penning nog krijgen via de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde NVVE.

Als je niet gereanimeerd wilt worden kun je dat aangeven in een wilsverklaring. Je kunt ook een niet-reanimerenpenning bestellen want die is gelijkwaardige aan een wilsverklaring. Met een wilsverklaring maak je jouw wensen over je medische behandeling duidelijk wanneer je daar zelf niet meer over kunt beslissen. Bijvoorbeeld doordat je bewusteloos bent. Bij een acute hartstilstand is zo’n verklaring meestal niet direct beschikbaar. Daarom is het handig om een niet-reanimerenpenning te bestellen en die altijd bij je te dragen. Met de niet-reanimerenpenning verbiedt je dokters en andere zorgverleners onder alle omstandigheden te reanimeren.

Je kunt de niet-reanimerenpenning aanvragen via de NVVE. Kijk hier voor meer informatie.

Voor meer informatie kun je ook terecht bij de Reanimatieraad – daar kun je meer te weten komen over niet-reanimerenpenningen.