Wees lief voor uw lichaam

Geschreven door

Je bent wat je eet: helemaal letterlijk hoeven we dat natuurlijk niet te nemen, maar de filosofie achter deze uitdrukking is zeker de moeite waard. Personal trainer en lifestylecoach Radmilo Soda legt uit hoe belangrijk voeding is voor een optimale gezondheid, en waarom hartpatiënten er goed aan doen om een evenwichtig voedingspatroon aan te houden.

Alles wat we tot ons nemen, heeft in meer of mindere mate effect op ons lichaam. Hoe dat zich uit, verschilt per persoon. De één heeft natuurlijk meer aanleg om wat voller te worden dan de ander, en waar de één fluitend een reep chocola naar binnen kan werken en tegelijkertijd een stralende huid heeft, krijgt de ander al een puistje als-ie alleen maar naar de verpakking kijkt. Toch zijn de wetten van een gezond en gebalanceerd voedingspatroon universeel. Want hoe stralend die huid ook blijft na zes repen chocola, dat betekent niet dat een dergelijke dagelijkse hoeveelheid zoetigheid voor die ene persoon ook goed is.

Alles hangt samen

“We weten dat voeding ons immuunsysteem beïnvloedt, onze mentale gezondheid, het herstellend vermogen van ons lichaam, de hormoonhuishouding, onze spieren en nog veel meer”, vertelt Radmilo Soda. “Kortom: ons totale systeem is afhankelijk van de hoeveelheid en de kwaliteit van onze dagelijkse voedselinname.” Dat werkt, logischerwijs, twee kanten op. Voldoende vitaminen, mineralen, goede vetten en bouwstoffen hebben een onomstotelijk positief effect op de gezondheid. Maar andersom kan ‘verkeerde’ voeding ook grote invloed hebben op bijvoorbeeld het hart, de bloedvaten en het cholesterolgehalte. “Aanleg en genen spelen natuurlijk een rol als je kijkt naar het risico op hart- en vaatziekten en hartinfarcten, maar er is ook een heel duidelijke relatie met voeding. Zo kan verkeerde voeding zorgen voor het dichtslibben van de aderen en een stijging van het cholesterolgehalte, waardoor de bloeddruk omhooggaat. Dat kan weer leiden tot een hartinfarct. Bewust bezig zijn met voeding is dus essentieel, zeker voor hartpatiënten.” De grootste boosdoeners voor de aderen zijn voedingsmiddelen die rijk zijn in calorieën en verzadigde vetten, legt Soda uit. “Wanneer je veel van dit soort voedsel eet en daarbij ook nog weinig beweegt en regelmatig veel alcohol drinkt, kan dat behoorlijke schade toebrengen aan het hart- en vaatsysteem.”

Bewuste keuzes

Soda adviseert daarom om bewuste keuzes te maken en te zorgen voor een divers palet aan goede voedingsstoffen. Ten eerste, zo stelt hij, is het verstandig om veel voedsel te eten dat gezonde vetten bevat. “Denk hierbij aan olijfolie, noten en avocado. Daarnaast is omega 3 heel belangrijk, idealiter twee keer per week. Dat zit in veel vette vis zoals haring, makreel en zalm.” En het lijkt misschien vanzelfsprekend om voldoende groenten en fruit te eten voor een gezond leven, maar Soda stipt het toch nog even aan. “Vaak zeggen mensen: 200 gram groenten per dag. Nou, van mij mag dat wel 300 gram zijn. Let erop dat je seizoensgroenten neemt, die zijn goedkoper en duurzamer, omdat ze niet van ver hoeven komen. Zorg er bovendien voor dat je veel peulvruchten eet: die zijn rijk aan vitaminen en mineralen en heel makkelijk te combineren in bijna iedere maaltijd. Denk aan linzen, kikkererwten en bonen.”

Verhoudingen

Hoe lekker een flinke portie gebakken aardappelen met mayo ook is: wees daar gematigd in, waarschuwt Soda. “Vaak hebben mensen 60 procent koolhydraten op mijn bord, 20 procent proteïne en 20 procent groenten en vetten. Eigenlijk moet dat omgekeerd zijn, zeker als je wat ouder wordt. Gooi die proteïne-inname omhoog! Eet 60 tot 70 procent groenten en proteïne en beperk de hoolhydraten tot maximaal 40 procent van je maaltijd. Een uitzondering kun je maken als je bijvoorbeeld fysiek werk doet en veel brandstof verbruikt op een dag. Dan zul je je koolhydraten wat meer nodig hebben. Maar werk je op kantoor en zit je het grootste gedeelte van de dag achter je computer? Dan verbrand je bijna niets en wordt alles als vet opgeslagen.”

Bier en chocola

Wanneer je bewust met je voeding bezig bent, zal je vanzelf vitaler worden, vervolgt Soda. “Vergeet daarbij niet om voldoende water te drinken. Water zorgt ervoor dat voedingsstoffen beter worden opgenomen en afvalstoffen worden afgebroken. Water helpt het lichaam als het ware filteren. En onthoud: het is heus niet erg om jezelf af en toe te verwennen met een biertje of een stuk chocola. Ook een ongezonde maaltijd één keer per week is prima, zolang je het daarbij houdt. Wat betreft de gezonde maaltijden: blijf variëren, dan houd je het makkelijk vol. Als je iedere dag andijvie eet, is dat niet bepaald motiverend. Kijk rond in de supermarkt, probeer iedere dag wat anders en probeer ook eens iets nieuws. Je hart- en vaatsysteem zal je dankbaar zijn.”

Tekst: Yara Hooglugt
Beeld: Radmilo Soda

Opzoek naar lotgenotencontact? Check ons forum of onze besloten FB-groep.

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Samenwerking met Greenhabit

Geschreven door

Het herstel na een hartoperatie kan zwaar zijn. Dat begrijpen we goed. Daarom is HPNL een samenwerking aangegaan met Greenhabit. Dit bedrijf heeft een gezondheidsinterventie ontwikkeld die je een blijvende gezonde levensstijl aanleert. Hoe verbeter je hiermee je hartconditie?

Veerkracht

Chantal Linders, CEO van Greenhabit, richtte het bedrijf op naar aanleiding van haar eigen gezondheid. “Ik gebruikte al 22 jaar antibiotica voor een chronische blaasontsteking. Uiteindelijk bleek de oorzaak in voeding te zitten. Toen ik anders ging eten, was het probleem direct opgelost.” Een bijzonder inzicht, besefte Linders, waarmee ze anderen wilde helpen. Ze onderzocht waarom mensen goede voornemens – zoals gezonder eten – niet nakomen en ontdekte dat dit vaak een emotionele oorzaak heeft. “Als je bijvoorbeeld stress ervaart, kun je ernaar neigen om minder te bewegen en ongezonder te eten. Er waren in 2017 al 360.000 apps die puur gericht waren op de fysieke gezondheid, maar daarmee pak je de oorzaak niet altijd aan. Toen wist ik: ik moet een interventie ontwikkelen waarmee je mentale veerkracht ontwikkelt, zodat je onder alle omstandigheden sterk kunt blijven.” En zo ontstond Greenhabit, een programma in de vorm van een app en coach dat zich richt op de fysieke, mentale én sociale gezondheid. “Deze opleiding achterhaalt de onderliggende psychologische oorzaken. En dat is nodig voor duurzame gedragsverandering.”

Greenhabit Cardio

De interventie was in eerste instantie gericht op preventie, maar sinds drie jaar is er ook een speciaal programma dat gericht is op cardiologie. Greenhabit Cardio wordt ingezet om de risico’s op hart- en vaatziekten te beheersen. Hiermee kun je zelfregie en gedragsverandering  versterken. Heel goed, vindt cardioloog Drs. Tamara Aipassa: “Hoe langer ik werk, hoe meer ik merk dat wij als cardiologen ons vooral focussen op de inhoud van hartproblemen. Het gedrag nemen we niet mee.” En dat laatste is volgens Aipassa nodig om cardiologische adviezen na te kunnen leven. “Als ik iemand op de poli krijg die rookt, raad ik aan om te stoppen. Maar vaak weet de patiënt zelf al dat roken slecht is, waardoor mijn advies niet de doorslaggevende factor geeft. Gedragsverandering moet je stimuleren, maar daar ben ik als cardioloog niet voldoende voor opgeleid. Ook heb ik hier onvoldoende tijd voor.” Greenhabit Cardio kan hier volgens Aipassa veel in betekenen. Zeker gezien het aantal mensen dat gebruikt maakt van hartrevalidatie. “Slechts 50 procent doet hieraan mee, terwijl dit de kwaliteit van leven verbetert en het de kans op een nieuwe hartaanval vermindert. Al begrijpen we de tegenargumenten ook: je moet naar het ziekenhuis komen en dat kost tijd. Zeker als je mantelzorger bent, nog werkt of kinderen hebt kan dat een ding zijn.” Toch blijft het raadzaam. Aipassa: “Het acute moment van de hartaanval is weg, maar je hebt nog steeds de ziekte aderverkalking. Pas je je levensstijl niet aan, dan loop je een groter risico op de gevolgen daarvan, zoals een hart- of herseninfarct.” Mentale gezondheid is hier onderdeel van, iets wat in de interventie ook terugkomt. “Een hartinfarct kan een enorme impact hebben op het vertrouwen dat je in je lijf hebt. Bij ieder steekje dat je in het hartgebied voelt, word je misschien angstig. Stress kan een trigger zijn voor een nieuw hartinfarct. Plus: het kan een gezonde levensstijl tegenwerken. Als je je somber voelt, heb je niet altijd zin om een gezonde lunch te maken of te bewegen.” Het sociale onderdeel in de app vindt Aipassa dan ook belangrijk. “Je omgeving kan ook bang zijn. Hield je bijvoorbeeld van hardlopen? Dan kan je partner vragen hiermee te stoppen, uit angst dat je plotseling getroffen wordt door een hartinfarct. Dit soort dingen kunnen leiden tot een sociaal isolement.”

Interventie

Hoe ziet de interventie er dan concreet uit? “Je ontvangt een pakket met een opleidingsboek, waterfles en ingepakte beloningen. Daarbij download je de app en nodig je een buddy – een vriend of familielid – uit. Met deze persoon loop je het gezondheidstraject door. Daarna is er een startmoment met de coach die alles uitlegt. De interventie lijkt op een adventskalender, bestaande uit twaalf weken”, vertelt Linders. “Dat is de periode die je brein nodig heeft om nieuwe gewoontes aan te leren. Elke dag check je in op je fysieke, mentale en sociale gezondheid. Daarna open je een schatkistje met opdrachten, waarin we je uit je comfortzone trekken.” Voorbeeld van opdrachten? “Maak een praatje met vreemden. Of: maak een recept met zoete aardappel en deel deze met lotgenoten. Uitdagende opdrachten, dat weten we. De app is niet altijd leuk. Een hartpatiënt vertelde me laatst dat ze aan het begin van het programma wat weerstand voelde. Na een aantal weken was dit gevoel omgeslagen. Ze zei dat ze zich nog nooit zo gelukkig had gevoeld. We hebben ook een fictieve hartpatiënt opgenomen in het programma. Iedere week vertelt deze over zijn ervaringen. Dat zorgt voor herkenning.” Iedere opdracht levert punten op. Als je genoeg punten hebt, mag je een beloning uit de box van Greenhabit pakken. Bijvoorbeeld een spel gericht op gezondheid dat je met vrienden kan spelen. Maar Linders beseft ook dat de oorzaak van hartproblemen per persoon verschilt. “Er bestaat geen one-size-fits-all-oplossing. Er zijn mensen die al gezond eten, maar veel stress ervaren en daardoor ontstekingen krijgen. Daarom personaliseren wij de interventie aan de hand van een nulmeting. Ook doen we gezondheidsmetingen en gebruiken we gedragsdata. Via artificial intelligence geven we de juiste, persoonlijke uitdagingen. Iedere week kun je drie weekdoelen kiezen. Tijdens de opleiding reflecteer je veel. Eet je gezond, maar val je niet af? Dan kan de oorzaak misschien stress zijn. Op basis van jouw ervaring stelt het programma automatisch andere doelen samen. Vaak denk je te weten wat nodig is, maar komt dit niet overeenkomt met de werkelijkheid. Zo geven we je onbewust kleine duwtjes in de juiste richting.”

Samenwerking

De methode van Greenhabit is inmiddels klinisch gevalideerd. Linders: “We hebben meerdere pilots uitgevoerd. Daaruit kunnen we concluderen dat het bewezen impact heeft. Daar zijn we ontzettend trots op.” Greenhabit Cardio zal in de regio Noord-Limburg met de steun van de gemeente uitgerold worden. “Het sluit naadloos aan op het project ‘Gezondste Regio’. Een project waarin kennisinstellingen, bedrijven en de overheid hun krachten bundelen om van Noord-Limburg de gezondste regio te maken. Daar kan Greenhabit een mooie invulling aan geven.“ Een goed initiatief, vinden wij bij HPNL. Als landelijke stichting zijn wij ook actief in deze regio. Daarom zijn we een samenwerking met Greenhabit aangegaan. Aysegül Er, gezondheidszorg technoloog bij Stichting Hartpatiënten Nederland: “Ik krijg vaak hartpatiënten aan de telefoon die vragen hoe ze gezonder kunnen leven. Zowel op fysiek als mentaal vlak. Ik merk dat er behoefte is aan meer informatie en dat zou de interventie zomaar kunnen bieden. Als we jou als hartpatiënt daarmee een steuntje in de rug kunnen geven, zijn we daar ontzettend blij mee.” Samen met Linders nodigen we daarom hartpatiënten uit die de opleiding kosteloos willen proberen. Er is plek voor honderd deelnemers. Het traject begint dan in oktober. “Het doel is uiteindelijk dat je goed voor jezelf gaat zorgen”, vertelt Linders. “Dat vergeten mensen vaak. Ontdek naast hoe waardevol het is ook hoe leuk het is om aan je gezondheid te werken. Aanmelden kan via het mailadres administratie@greenhabit.nl met als onderwerpregel: Stichting Hartpatiënten Nederland.”

Gezocht, honderd deelnemers kosteloze opleiding.

We zijn op zoek naar jou! Tenminste, als ook jij wilt mee doen aan een kosteloze opleiding waarbij je leert hoe je gezonder kunt gaan leven na een hartoperatie. We zoeken honderd deelnemers voor dit project, Greenhabit.

Tekst: Julia Kroonen
Beeld Greenhabit

Opzoek naar lotgenotencontact? Check ons forum of onze besloten FB-groep.

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Is metabool flexibel onze natuurlijke staat van zijn?

Geschreven door

Dat je als mens nooit uitgeleerd bent, bleek maar toen ik het boek van dr. Mindy Pelz, ‘Fast like a girl’ las. Er ging een wereld voor me open en er vielen een hoop puzzelstukjes op zijn plek.

Als grote fan van koolhydraatarm eten heb ik namelijk altijd ervaren dat dit voedingspatroon voor vrouwen niet persé goed werkt, in ieder geval niet structureel. Dit boek legde precies uit waarom dit zo is én wat dan wel werkt. Eén van de principes die werd toegelicht in het boek is metabool flexibel, die ik voor dit artikel zal toelichten én natuurlijk hoe je daar voor jezelf winst mee kan behalen.

Voor al deze informatie is een natuurlijk voedingspatroon belangrijk. Geen bewerkte producten en zo min mogelijk bewerkte koolhydraten en suikers.

De gulden middenweg

Op het moment dat je metabool flexibel bent ga je bewust, voor jouw gezondheidssituatie passend, van verbrandingen wisselen. Je leeft bijvoorbeeld enkele weken in suikerverbranding en vervolgens weer naar vetverbranding.

Beide verbrandingen hebben hun voor- en nadelen en door dit af te wisselen kun je optimaal gebruik maken van de voordelen van beiden. De voornaamste voordelen van suikerverbranding zijn het naar beneden brengen van het stresshormoon cortisol en het optimaal voeden van je darmen. Terwijl de voordelen van vetverbranding zijn het boosten van je energiepeil, vet verbranden en het op gang brengen van een fysieke detox.

Er wordt zelfs gedacht dat metabool flexibel onze natuurlijke staat van zijn is, omdat vanuit de oertijd gezien fases van feast (suikerverbranding) met periodes van famine (vetverbranding) zich afwisselden op basis van de beschikbaarheid van voedingsmiddelen.

Voor elke situatie een ideale aanpak

Voor vrouwen is er een ideale aanpak hiervoor die samenloopt met je cyclus. Er is een specifieke wisselwerking tussen insuline, cortisol en de vrouwelijke sekshormonen oestrogeen & progesteron. Wat maakt dat elke fase in de cyclus van een vrouw een andere aanpak vraagt. In de fases dat je oestrogeen opbouwt (dag 1 – 10 van de cyclus) is het belangrijk niet teveel insuline (glucose, koolhydraten) te hebben want dit zit de aanmaak van oestrogeen in de weg en is dus koolhydraatarme voeding ondersteunend. Terwijl in de progesteron opbouw (een week voor de menstruatie) en tijdens de ovulatie juist cortisol funest is en je beter in suikerverbranding kunt zijn. Dit geldt ook specifiek voor vrouwen die in de overgang zitten, omdat dit helpt om je hormonen zoveel mogelijk op orde te houden én eventuele overgangsklachten te verminderen.

Vrouwen na de overgang kunnen naar eigen inzicht fases van suikerverbranding en vetverbranding afwisselen. Dit kan je op wekelijkse, tweewekelijkse of maandelijkse basis doen. Het is goed om hierin af te wisselen zoals ik hieronder zal uitleggen. Na de overgang heb je ook nog oestrogeen nodig en gebruikt het lichaam de vetcellen om oestrogeen aan te maken. Dit is ook de reden dat je vaak aankomt na/tijdens de overgang, door gebruik te maken van de twee verbrandingen kun je je lichaam in je hormoonhuishouding beter ondersteunen en afvallen op een gezonde manier stimuleren.

Voor mannen is het makkelijker, die hebben slechts één hormoon om rekening mee te houden, testosteron. In fases van vetverbranding wordt er meer cortisol (stresshormoon) geproduceerd en dit zit de aanmaak van testosteron in de weg. Langdurig koolhydraatarm eten kan dus voor lager testosteron zorgen. Voor mannen is metabool flexibel dus een manier om testosteron optimaal te stimuleren.

Ondersteunen met vasten

Wil je bijvoorbeeld afvallen, je darmbalans herstellen of je immuunsysteem optimaal inzetten voor ziektes. Dan kun je de fases van vetverbranding combineren met vasten. Je kan intermittent fasting doen, waarbij je ergens tussen de 13 en 18 uur per dag niet eet. En je kunt een langere vast doen van 24, 36 of zelfs 72 uur, waarbij autofagie op gang komt, dit is een proces van celvernieuwing die je gezondheid enorm kan ondersteunen.

Het is goed voor je lichaam om zowel in de duur van het vasten, als de fases van vet- en suikerverbranding te variëren. Hiermee breng je een gezonde stress op gang, hormese, waardoor je lichaam op een goede manier wordt uitgedaagd. Dit is ook effectief als je met je gezondheidsdoelen op een plateau terecht komt om jezelf weer een zetje te geven.

De komende tijd zal ik meer delen over metabool flexibel aangezien ik hier zelf nu mee aan het experimenteren ben. Volg www.greentwist.nl om meer informatie hierover te ontvangen.

Tekst: Iris Heuer
Beeld: Floris Heuer

Opzoek naar lotgenotencontact? Check ons forum of onze besloten FB-groep.

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Let op wat je eet!

Geschreven door

Maar liefst 70 tot 80 procent van het voedsel dat je koopt in de supermarkt, is gevaarlijk voor je gezondheid. Dat voedsel is namelijk extreem bewerkt. Mensen die veel van dit zogenoemde ultra bewerkt voedsel (ultra-processed foods) eten, lopen bijna een kwart meer kans op een hartaanval of beroerte dan mensen die gezond voedsel eten. En bijna 40 procent meer kans op hoge bloeddruk, bleek uit recent onderzoek, onlangs gepresenteerd op het European Society of Cardiology Congress in Amsterdam. De Telegraaf schreef er onlangs over.

Volgens het Voedingscentrum gaat het hierbij om fabrieksproducten die per portie teveel  calorieën, suiker, verzadigd vet en zout bevatten, zoals ijs, koekjes, zoete dranken, snoep, chocolade, gebak, pizza, gezoete ontbijtgranen, hartige snacks, chips en kant-en-klaarmaaltijden, blijkt uit een opsomming door de krant.

Dit soort voedsel richt een ramp in je lichaam aan. Het is zo samengesteld, dat je er zelfs nog meer honger van krijgt, en dus blijft eten. De gezonde ingrediënten zijn eruit gehaald en ver vangen door ongezonde smaakstoffen, die een aanslag vormen op onder meer je darmbacteriën. Dat leidt tot een nog zwaardere overbelasting van de zorg. “Op de lange termijn verniel je essentiële onderdelen van je lichaam”, aldus een voedingsdeskundige in De Telegraaf.

Voor het leven getekend

Geschreven door

Zeventien jaar lang was Manon Roos (30) ziek. Constant kreeg ze te horen dat het tussen haar oren zat. Totdat er na al die jaren toch een diagnose kwam: ze bleek een aangeboren hartafwijking te hebben. Was dit niet ontdekt, dan had haar verhaal heel anders kunnen aflopen.

Ze verzon haar klachten, zou het voor de aandacht doen. Dat werd Manon meerdere keren verteld. Daarom werd ze doorgestuurd naar een psycholoog. “Ik ben een keer of vier doorverwezen”, vertelt ze. “Er werd gedacht dat het wel zou helpen als ik met iemand zou gaan praten. Ondertussen werden mijn klachten van kwaad tot erger. Ik wist zelf dat ik daadwerkelijk iets mankeerde, maar werd niet serieus genomen. Toch begon ik op den duur ook aan mezelf te twijfelen. Als de kinderarts je recht in je ogen kijkt en zegt dat je het verzint, zijn je klachten er dan wel echt? Voelde ik wel echt wat ik voelde? Ik wist het niet meer.”

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Hoe een cardioloog de stem van zijn hart volgde en wijnboer werd

Geschreven door

Jarenlang was Albert Meijer (63) een succesvol cardioloog in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Tot hij rond zijn 57e wijnboer werd. Hij bezit nu een florerende wijngaard in de mooie Belgische Voerstreek en een wijnbedrijf in Maastricht. Hoe komt een cardioloog erbij om zijn witte jas aan de haak te hangen en te vervangen door een werkjas in de buitenlucht? Wij spraken een man die zich laat leiden door de stem van zijn hart.

Albert is sinds 2016 eigenaar van Pietershof Wijndomein in het Belgische Voeren. Al enkele jaren droomde hij van een wijngaard. Temeer omdat het werk als cardioloog hem steeds zwaarder viel door de bureaucratie waarmee hij te maken kreeg. “Ik vond die toenemende bureaucratisering in het ziekenhuis heel vervelend”, legt Albert uit. “In ziekenhuizen heb je tegenwoordig mensen die zich manager noemen, daar veel geld voor opstrijken, maar weinig nuttigs uitvoeren. De jonge garde kan daar misschien mee omgaan, ik niet. Mijn vrouw zei op een gegeven moment: ‘stop met mopperen of stop met werken in het ziekenhuis.’ Ik deed dat laatste en voel me nu stukken gelukkiger.”

----

Als lid van Hartpatiënten Nederland heeft u onbeperkte toegang tot alle Premium-artikelen op hartpatienten.nl. Het enige wat u hiervoor hoeft te doen is inloggen op uw profiel. Het zijn artikelen waar we trots op zijn en die we graag met u als trouwe lezer delen.

Benader iemand zoals jij zelf benaderd zou willen worden!

Geschreven door

Zafar Geyik werkt als cardioloog op de intensive care van het academisch ziekenhuis in Maastricht (MUMC+). Hij hoort en ziet vaak hoe medewerkers zonder kwade bedoelingen mensen reduceren tot de ziekte die ze hebben. Dehumanisering, noemt hij dat. “Ze vergeten dat er een mens zit”, zegt Geyik. “We moeten leren niet alleen te focussen op het medische gebeuren. De zieke als mens zien hoort onderdeel te zijn van de manier om met stress om te gaan.”

“Zo hoor je wel eens dat zorgmedewerkers zeggen: die longontsteking op kamer 22, of: die met die longontsteking. Dat gaat vaak automatisch, is niet kwaad bedoeld. Maar we houden soms te weinig rekening met de kwetsbaarheid van de zieke mens. Bijvoorbeeld als je met een zieke iets ernstigs bespreekt, terwijl andere mensen kunnen meeluisteren. Of wanneer je vergeet de gordijnen dicht te trekken als je iemand onderzoekt.”

“Dehumanisering betekent dat je een patiënt niet als mens ziet, maar als aandoening. Nogmaals, het is niet verkeerd bedoeld. Ik probeer daar zelf alert op te zijn en anderen daar alert op te maken. Je moet je even realiseren dat er een medemens in bed ligt. Het is een mindset die je moet hebben. Mijn uitgangspunt is:
benader iemand altijd zoals jij zelf benaderd zou willen worden!”

Tekst: Henri Haenen
Beeld: Zafer Geyik

Opzoek naar lotgenotencontact? Check ons forum of onze besloten FB-groep.

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Yin yogales voor hartpatiënten

Geschreven door

Wat is Yin Yoga?

De houdingen (asana’s) van de meeste vormen van yoga zijn dynamisch (yang) en o.a. gericht op het trainen (versterken) van spieren. Dat geldt ook voor veel sporten zoals hardlopen, fietsen, fitness, schaatsen en zwemmen. Yin Yoga is gericht op het rustig en langdurig oprekken en hydrateren van gewrichten en bindweefsel. Dit doen we door houdingen langere tijd (3 tot 5 minuten) aan te nemen. De uitdaging van Yin Yoga zit in de duur van de houding, waarbij je spieren zoveel probeert te ontspannen. Je gebruikt niet je lichaam om in de houding te komen, maar de houding om in je lichaam te komen. Vlak daarnaast de invloed van de Yin Yoga op ons energetisch lichaam, niet uit. De stimulatie van meridianen (energiebanen) en chakra’s (energiecentra) heeft een positief effect op je fysieke, mentale en emotionele lichaam en geeft verbetering van weerstand en weerbaarheid. Voor ons veelal zittende bestaan (ontbijt, auto, kantoor, auto, bank) is Yin Yoga ook een perfecte compensatie.

Daarnaast compenseert Yin ook ons jachtige (Yange) bestaan door de verstilling en het naar binnen keren, naar je kern. Naar wie jij daadwerkelijk bent, met alles wat je daarbij tegenkomt. Dit kan confronterend zijn.

Meedoen?

Op 10 september 2023 kunnen onze donateurs een yogales* van John Boon bijwonen in Venlo (€ 15,00 p.p.)

Aanmelden?

Mail naar info@hartpatienten.nl Wees er snel bij, vol = vol

* De les, die gewijd is aan het Hart chakra, de Hart meridianen en als thema ’Overgave’ zal dragen, duurt van 11.00 tot ongeveer 13.00 uur en is toegankelijk voor iedereen. Graag makkelijke kleding gebruiken en een grote handdoek voor over het matje.

5 mythes over ontstressen

Geschreven door

Vechten, vluchten of bevriezen: iedereen reageert anders op stress. De één gedijt er goed bij, de ander gaat à la minute op zoek naar een doekje voor het bloeden. En die doekjes; daarover circuleren her en der wat indianenverhalen. Welke ontstressers zijn nou echt een broodje aap?

Vooropgesteld: wat voor u werkt, werkt voor u. Als u nou juist rustig wordt van hetgeen door een ander als broodje aap wordt bestempeld, is daar natuurlijk niets mis mee. Als u het fijn vindt om in een gespannen situatie een rondje om uw as te draaien of op de tafel te gaan staan, dan werkt dat waarschijnlijk in elk geval symptoombestrijdend. De langetermijneffecten op lichaam en geest kunnen dan misschien wél betwist worden. Wij zetten hieronder vijf ‘bekende’ misverstanden op een rij over ontstressen.

1. Slaap er een nachtje over

Een goede nachtrust doet wonderen; dat is waar. Gebeurtenissen die ‘s avonds tot rampscenario’s leken te gaan lijden, kunnen in de ochtend ineens tot futiliteiten zijn gereduceerd. Toch is slaap niet zaligmakend. Onder de wol kruipen op het moment dat u door spanning in opperste staat van paraatheid bent, is als het dichtklappen van de laptop terwijl hij een enorme foutmelding geeft. Het helpt om de foutmelding even te ontkennen, maar op de lange termijn lost het zichzelf niet ineens op wonderbaarlijke wijze op.

2. Stressgedachten zijn te sturen

Wanneer donkere wolken zich samenpakken in het brein, zijn we algauw geneigd om geforceerd aan leuke dingen te denken. Dat is een logische neiging; zeker als we in een stresssituatie moeten presteren, of ons in een sociale situatie van onze beste kant moeten laten zien. Maar dat stress zich puur in het brein bevindt, is een misvatting. Let maar eens op: wanneer de spanning echt toeslaat, voelt u dat waarschijnlijk ook in – bijvoorbeeld – uw maag. Stress is een zaak van lichaam en geest, ontstressen is dat dus ook. Simpelweg proberen de negatieve gedachten te blokkeren en daar zonnige denkbeelden voor in de plaats te duwen, zal maar matig of zelfs niet helpen.

3. De aanleiding zoeken en elimineren

Stress hoeft lang niet altijd een directe, aanwijsbare aanleiding te hebben. Natuurlijk komt het ook regelmatig voor dat u precies kunt herleiden waar dat knagende gevoel in uw maag vandaan komt. Een aanstaande controle bij de cardioloog, een speech voor een grote groep: het is logisch dat daar een zekere mate van spanning bij komt kijken. Maar vaak is stress ook een sluimerende factor die geleidelijk aan kracht wint. Dan kunt u zoeken wat u wilt, maar een aanleiding gaat u niet direct vinden. Dat hoeft ook niet altijd: stress mag er op sommige momenten ook gewoon even zijn, zonder dat u direct de veroorzakende factor hoeft weg te nemen in uw leven.

4. Eten om emoties te verdrijven

Hier geldt natuurlijk ook: als het voor u op de korte termijn werkt om een boterham met pindakaas te eten op momenten dat u gestrest bent, is daar niets tegenin te brengen. Wat kalmeert, dat kalmeert, en dat is ook wat waard. De betreffende boterham zal alleen op den duur zijn werking weer verliezen en de stress zal blijven bestaan. Emoties verdwijnen door het eten misschien even naar de achtergrond, maar zullen hun plekje in de voorste linie weer bevechten op het moment dat daar weer ruimte voor is. Eten biedt voor veel mensen een gevoel van troost; wie zich even op het eten kan focussen, hoeft niet aan zijn of haar sores te denken. Maar wie zich daarin verliest, kan er op de lange termijn negatieve gevolgen aan ondervinden. Als u het bijvoorbeeld gewend raakt om bij iedere vorm van spanning naar een reep chocola te grijpen, kan schuldgevoel ontstaan. Dat zal misschien op den duur alleen nog maar meer stress opleveren.

6. Een glaasje wijn haalt de scherpe randjes eraf

Hartstikke lekker, dat glaasje bij het eten, maar stress verdwijnt niet als sneeuw voor de zon wanneer de fles wordt opengetrokken. Alcohol is op de korte termijn inderdaad ontspannend, stelt het Trimbos Instituut: ‘Alcohol heeft ontremmende en pro-serotonine eigenschappen en kan gevoelens van angst en stress tijdelijk verminderen.’ Maar, zo vervolgt het instituut, daarna wordt een andere reactie in werking gezet die juist de productie van het stresshormoon cortisol stimuleert. Bij één glaasje zal het misschien zo’n vaart niet lopen, maar toch is het belangrijk om te onthouden: alcohol is niet de oplossing tegen stress.

Tekst: Yara Hooglugt
Beeld: HPNL

Opzoek naar lotgenotencontact? Check ons forum of onze besloten FB-groep.

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.

Als later eerder komt dan verwacht

Geschreven door

Een groot deel van zijn leven kampte hij met angst voor hartklachten. Totdat Hans Vos (69) in 2014 daadwerkelijk een hartaanval kreeg. Sindsdien beschouwt hij zijn leven alsof het uit twee delen bestaat: vóór en na zijn hartaanval. Deze ingrijpende gebeurtenis zorgde er namelijk voor dat hij het roer drastisch omgooide.

Hans had nooit last van angst gehad, totdat op zijn éénentwintigste een dierbare op tragische wijze kwam te overlijden. Vanaf dat moment ontwikkelde Hans angstklachten. Hij was doodsbang voor de dood, en door zijn manier van leven – drukke baan, veel roken en teveel drinken – was het volgens zijn arts geen vraag óf, maar wanneer hij een hartaanval zou krijgen. Toch kwam dit zeer onverwacht, vertelt Hans. “De vrijdagavond was lange tijd mijn intensieve drinkavond. Ook die bewuste avond was ik de kroeg in geweest en had ik genoten van veel drank. Toen ik al lang en breed weer thuis was, voelde ik me een aantal uur later ineens helemaal niet goed.” Zijn vrouw Marija (58) vertelt: “Ik weet nog dat hij me ergens voor zevenen riep. We waren die nacht pas laat naar bed gegaan, dus zei ik dat hij wel een hele goede reden moest hebben om mij mijn bed uit te laten komen. Maar ik had al snel door dat er iets mis was, zeker toen ik hem kreunend en steunend op de bank zag zitten. Meteen belde ik het alarmnummer.”

Stent

De ambulance was snel aanwezig. Hans is de hele tijd bij bewustzijn gebleven, maar kon geen woord meer uitbrengen. “Ik stond vanbinnen echt in de fik, zweette alsof het vijfenveertig graden was. Ik was helemaal op. Als Marija er niet was geweest, had ik zelf absoluut niet meer kunnen ingrijpen. Dan was ik gewoon doodgegaan. Gek genoeg kan ik me herinneren dat de ambulancebroeders me zeer goed hebben geholpen. Ik weet nog dat dat vertrouwd voelde. Eenmaal onderweg naar het ziekenhuis, was de eerste gedachte die ik had: vreemd, als later eerder komt dan verwacht. Dat spookte door mijn hoofd.” Niet lang daarna arriveerde Hans in het ziekenhuis, waar een groot hartinfarct werd geconstateerd. Er werd meteen een levensreddende stent geplaatst. “Heel gek vond ik het dat ik tijdens de ingreep bij bewustzijn moest blijven en de artsen me allerlei dingen vroegen. Het deed overigens absoluut geen pijn, terwijl ik daar wél altijd erg bang voor was geweest.”

Niemandsland

Drie dagen later mocht hij naar huis. Daar begon alles eigenlijk pas. Zijn hartaanval was voor hem een kantelpunt in zijn leven, zegt hij. “Ik besef me heel goed dat ik er een leven bij heb gekregen. Een leven dat echt heel anders is, dat totaal niet te vergelijken is met hoe het hiervoor was. Bij alle foto’s die ik nu zie, denk ik: was dit ervoor of erna?” Marija beaamt dit. “Hans werd een andere man. Alle vanzelfsprekendheden waren in één klap weg. Het kunnen doen wat hij wilde, het succes van zijn werk in de reclame, de borrels… Alles. Hij was zelfstandig ondernemer en is in één keer vervroegd met pensioen gegaan. Daarmee is ook een stuk identiteit verdwenen. Hij had ineens een diëtist, mensen die op hem letten. Het zorgeloze was weg. Dat maakte hem natuurlijk ook verdrietig. Ikzelf vond het moeilijk om hem te zien lijden, om te zien dat hij zich lange tijd in niemandsland bevond. Daarnaast vond ik het een hele periode doodeng om weg te gaan. Kon ik hem wel alleen laten? Ging dat wel goed? Dan overviel me een enorme paniek, was ik bang voor herhaling. Dat kostte echt tijd.”

Roken

Eén van de grootste veranderingen in Hans’ leven, is het feit dat hij niet meer rookt. Veertig jaar lang rookte hij namelijk zo’n drie pakjes per dag. “Er was eigenlijk niemand die na mijn hartaanval zei: goh, uitgerekend jij. Nee, niemand. Ik kan me nog steeds nauwelijks voorstellen hoe ongenadig mijn leven is veranderd door alleen al te stoppen met roken. Ik vloog bijvoorbeeld niet meer, want dan moest ik te lang zonder roken en dat hield ik niet vol. En als Marija en ik uit eten gingen, was roken het enige waaraan ik kon denken. Toch heb ik sinds mijn ingreep nooit meer een trekje van een sigaret genomen.” Marija vult aan: “Hans heeft wel geprobeerd te minderen, maar dan deed hij niets anders dan zijn gerookte sigaretten tellen. Alles was voor hem gekoppeld aan roken. Op de hartbewaking mocht hij sowieso niet roken, dus die afkickdagen kreeg hij al gratis. Die lijn heeft hij doorgezet. Al heeft het wel een jaar geduurd, hoor. Het was echt niet makkelijk.”

Nieuwe invulling

Ook drinken doet Hans nauwelijks meer. Andere dingen heeft hij juist weer opgepakt. Zo is hij twintig jaar geleden gestopt met voetballen, omdat hij dat niet meer durfde. Nu staat hij weer twee keer in de week fanatiek te voetballen. Zijn leven lijkt niet meer op dat van vroeger, maar toch zou Hans niet meer willen ruilen. “Natuurlijk zit ik af en toe weleens te mopperen, maar ik heb er van alles voor teruggekregen. Ik voel me bevoorrecht dat ik weer kan voetballen. Dat ik mijn rol als opa een stuk beter aankan dan ik waarschijnlijk had gekund als ik nog leefde zoals ik leefde. Daarnaast ben ik drie jaar na mijn hartaanval muzikant geworden. Ik heb op podia gestaan en zelfs twee cd’s uitgebracht. Op één van die cd’s staat het liedje: Als Later Eerder Komt. Als je dat jaren terug tegen me had gezegd… Ik doe nu dingen die ik nooit eerder heb gedaan en waarvan ik ook nooit had verwacht ze te gaan doen. Dat is toch geweldig?”

Hans Vos is als muzikant te vinden op Spotify en YouTube.

Tekst: Laura van Horik
Beeld: Hans Vos

Opzoek naar lotgenotencontact? Check ons forum of onze besloten FB-groep.

Dit artikel verscheen eerder in het HPNLmagazine.