ROERMOND – Arme consument van gezondheidsinformatie. Bent u er juist aan gewend minder zout aan het dagelijkse eten toe te voegen, al was het maar omdat de overheid de voedingsindustrie bij herhaling oproept de zoutpercentages te verlagen… en nu roepen wetenschappers de laatste weken weer dat zout voor gezonde mensen niet slecht is.

En u en uw gezin zijn gelukkig gezond. Dus, wat moet u hier nu weer mee aan?

Ergert u zich ook zo aan die telkens veranderende boodschappen? Wij wel. Het is toch om dol van te worden. Wel, niet, wel, niet! Eerst wel zout, dan geen zout, dan weer zo min mogelijk zout vanwege het gevaar van hoge bloeddruk en de kans op hart- en vaatziekten. Zo gaat het al jaren achtereen. En nú zou er voor gezonde mensen geen enkele reden zijn weinig zout te consumeren.

In de afgelopen decennia is dat standpunt inderdaad nog al eens gewijzigd, onder invloed van de wetenschap die keer op keer tot andere inzichten kwam omdat zich nieuw onderzoeksmateriaal aandiende. ‘Volgens de laatste inzichten’, heet dat. Nobel hoor, die wetenschap en zijn onderzoekers, maar wel buitengewoon verwarrend. Niet in het minst voor u! Want u bent steeds de klos.

U wordt voortdurend heen en weer geslingerd tussen wat goed en slecht is voor uw gezondheid.

Veel zout zou het risico op hart- en vaatziekten niet wezenlijk verhogen, ja zelfs de kans op een hartaanval kunnen beperken, beweert althans de Universiteit van Leuven. Acht jaar is door haar aan een nieuwe studie met 3.681 Europese onderzoekspersonen gewerkt. De resultaten publiceerde professor Jan Staessen, hoofd van de afdeling hypertensie en cardiovasculaire revalidatie, onlangs in het vakblad Journal of the American Medical Association.

De Centers for Disease Control, de gezondheidswaakhond van de Amerikaanse regering, uitten onmiddellijk kritiek op de Vlaamse studie. Deze zou ongeschikt zijn ‘om er het overheidsbeleid of de aanbevelingen voor de bevolking op te baseren’, heette het. En de bevindingen van de Belgen zouden met een korrel zout moeten worden genomen, klonk het.

En uiteraard pareerde professor Staessen het ongezouten Amerikaanse commentaar weer. Maar heeft de consument van zout, zoals u en ik, daar wat aan? Nee! Wij worden keer op keer in verlegenheid en in verwarring gebracht door dit wetenschappelijke gekonkel.

De wetenschap moet intern eens op één lijn komen. Bovendien, waarom zou de voedingsindustrie zijn zoutbeleid veranderen als wetenschappers niet eens met elkaar door één deur kunnen? Ons advies: wees matig met zout!

Column: Jan van Overveld

Het zijn moeilijke tijden voor mensen die gewend zijn dat het rode lopertje uitligt en het bedje gespreid is. Dat was vroeger zo. We zorgden toen allemaal goed voor elkaar, hadden een verzorgingsstaat die als een warme deken om ons allemaal heen zat. Maar tijden veranderen. De maatschappij individualiseert. En solidariteit is een woord waarvan velen niet eens meer weten hoe dat geschreven wordt.

Geld gaat tegenwoordig niet meer zitten in zorg voor elkaar en het helpen van zwakkeren en zieken. Geld gaat tegenwoordig vooral naar topsalarissen en bonussen. Lees: naar zeewaardige zeiljachten van de machtigen van multinationals en banken. Het gewone volk, wij dus, moet het doen met de boodschap dat we vooral zelfredzaam moeten zijn.

Zelfredzaamheid is daarmee de ideologie van het nieuwe kapitalisme geworden. Zoek het je maar uit, anders gezegd. Ieder voor zich en God voor ons allen. Ware het niet dat steeds meer mensen ook het bestaan van die God niet meer voor waar aannemen.

En zo zijn wij ieder voor zich dus helemaal op ons zelf aangewezen. Als we dan voor de dokter zitten, is het aan ons om te beslissen voor welke behandeling en voor welk medicijn wij kiezen. De dokter bepaalt niet langer. De dokter adviseert.

Ik vind dit bijzonder lastig moet ik erkennen. Ik ben opgegroeid in een tijd dat de dokter simpelweg alles wist. De arts wist wat het beste voor me was. En daarover bestond geen twijfel. Nu zit ik tegenover mijn dokter en moet vooral kritisch luisteren. En me vooraf al informeren, bijvoorbeeld via internet of via een patiëntenorganisatie.

We worden zelf verantwoordelijk voor onze eigen gezondheid. We kunnen niet langer alles afschuiven op de dokter. En als we vinden dat die het slecht doet, moeten we zelf de verantwoording ervoor nemen naar een ander te gaan. Het begrip ‘second opinion’ raakt steeds meer ingeburgerd.

Die eigen verantwoordelijkheid maakt het ook nodig om niet (meer) te roken en niet teveel en te vet te eten. Want daarmee ondermijnen we onze gezondheid ernstig, en worden we langer afhankelijk van de medische industrie. En dat kost scheppen geld. Geld dat de maatschappij op den duur niet meer op kan brengen. Omdat geld nu eenmaal naar topsalarissen en bonussen gaat.

In zo’n wereld leven wij. Een wereld waarin de bazen en bonzen van banken en multinationals zich onverantwoordelijk mogen blijven gedragen, terwijl wij, burgers, gewezen worden op onze eigen verantwoordelijkheid.

Column door: Henri Haenen

De nieuwe minister van Volksgezondheid, Edith Schippers (VVD), heeft een hardnekkige taxatiefout van haar ambtsvoorganger Ab Klink (CDA) hersteld.

De bewindsvrouw acht het van het grootste belang dat er voor patiënten met hartklepproblemen een ruimschoots aanbod dient te zijn van gespecialiseerde behandelcentra. Schippers vindt dat hartklepingrepen via een lieskatheter in totaal elf instellingen moeten kunnen worden uitgevoerd. Deze elf krijgen nu hun felbegeerde vergunning.

Zij tikt daarmee in wezen zowel haar voorganger als de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) keihard op hun vingers. Beiden vonden zes hartklepziekenhuizen voldoende en wezen vijf aanvragers de deur. Schippers dus niet. Zij haalt de afgewezen centra weer binnen. Dat siert haar. Een ruime dekking over het land scheelt mensen met een hartklepprobleem veel gedoe met het reizen. Nu zal er redelijk dicht in de buurt een goed behandelcentrum zijn. Met dank aan ministers Schippers!

Hartpatiënten Nederland heeft de indruk dat mevrouw Schippers de belangen van de patiënten duidelijk heeft laten meewegen. Volgens berekeningen zouden per jaar in Nederland ten minste 550 van dergelijke ‘hartklep via de liesingrepen’ nodig zijn.

Edith Schippers vindt dat er in elk aangewezen ziekenhuis ieder jaar ten minste vijftig klepoperaties moeten worden uitgevoerd..

De eerdere protesten tegen het besluit van minister Ab Klink en ‘zijn’ inspectie waren fel. Onder meer van de zijde van het Catharina-ziekenhuis in Eindhoven. Dat voerde verschillende juridische procedures tegen het besluit van de toenmalige bewindsman. Het Catharina was overigens het eerste Nederlandse ziekenhuis dat deze specifieke operatietechniek introduceerde. Met medisch gezien goede en alleszins verdedigbare resultaten. Die presenteerde het ziekenhuis vorig jaar ook tijdens een internationaal symposium.

Het was derhalve een buitengewoon laakbaar besluit van de inspectie om juíst het Eindhovense hospitaal geen vergunning te verlenen, op grond van een bijna lachwekkend maar uiterst  zwak argument dat dit centrum ‘te weinig ervaring had met deze techniek’.

De nieuwe minister heeft goed geluisterd naar álle bezwaren en is gevoelig gebleken voor de argumenten. Ook het Universitair Medisch Centrum Nijmegen/St. Radboud, het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam, en de universiteitsziekenhuizen van Groningen en Utrecht, alsmede het Medisch Centrum Leeuwarden krijgen nu de zegen van Schippers. Ze mogen allemaal doorgaan met waar ze al geruime tijd mee bezig waren en ruimschoots ervaring in hadden: hartklepoperaties via de lies.

Complimenten dus voor deze liberale minister. Jammer alleen dat ze het (nog) niet heeft aangedurfd om de al jaren bevroren Wet op de Orgaandonatie te veranderen. Dát is echt een gemiste kans.

Column door: Jan van Overveld