Farmaceutische bedrijven gebruiken publiekscampagnes om hun geneesmiddel te promoten

onderzocht drie voorlichtingscampagnes van farmaceutische bedrijven: 'Restless legs'-syndroom, Overactieve blaas en Maagzuur. Belangrijkste bevinding: consumenten worden via berichten in media, websites, laagdrempelige zelftests, aan te vragen informatiefolders en soms tv-spots, opgeroepen om naar de huisarts te gaan. Deze kan een goede behandeling adviseren. Dat het om een behandeling met een geneesmiddel gaat wordt niet genoemd, maar daar is het de bedrijven wel om te doen.

Farmaceutische bedrijven mogen in Nederland (en in Europa) geen reclame voor receptgeneesmiddelen maken gericht op het publiek. Dat is bij wet verboden. Informatie over aandoeningen en de behandeling met geneesmiddelen is wel toegestaan. Uit het onderzoek van Gezonde scepsis blijkt dat de farmaceutische industrie de ruimte die het begrip 'informatie' biedt, gebruikt om ziektes en aandoeningen te promoten. Het gaat daarbij om aandoeningen waarvoor een receptgeneesmiddel voorhanden is. Dit wordt ook wel symptoomreclame genoemd.

Aan de hand van drie publiekscampagnes laat Gezonde scepsis zien hoe farmaceutische bedrijven daarbij te werk gaan. Er wordt een persbericht uitgebracht, al dan niet in combinatie met de uitkomsten van (markt)onderzoek over de ernst van de aandoening. Het bericht wordt door de media opgepakt of vaak letterlijk overgenomen. In de publiekscampagnes voor restless legs en overactieve blaas werd in de persberichten zelfs het geneesmiddel genoemd van het farmaceutisch bedrijf. In de campagne over maagzuur werden spotjes op televisie en radio uitgezonden en advertenties in kranten en tijdschriften geplaatst. In alle gevallen lanceren bedrijven speciale websites. Tegelijkertijd bereiden zij huisartsen voor op vragen en bezoeken van hun patiënten. In huisartspraktijken en apotheken bieden zij folders aan.

Om de mechanismes en invloed van dergelijke campagnes inzichtelijk te maken zette vorig jaar het televisieprogramma Tros Radar samen met Gezonde scepsis 'winderigheid' als heuse ziekte in de markt. De campagne werd op dezelfde wijze opgezet als de publiekscampagnes van de farmaceutische industrie: een persbericht over de aandoening, onderbouwd met resultaten van een onderzoeksbureau; folders verspreid bij huisarts en apotheek; een website met zelftest. Winderigheid kreeg veel aandacht in de media.

Voorlichtingscampagnes voor aandoeningen leiden het publiek indirect naar een geneesmiddel. Eerder onderzoek laat zien dat dit soort campagnes het huisartsbezoek en de vraag naar geneesmiddelen stimuleert. Gezonde scepsis pleit daarom voor terughoudendheid als het gaat om symptoomreclame. Ook wil zij een duidelijkere en scherpere uitwerking van de bestaande gedragscodes van de Stichting Code Geneesmiddelenreclame (CGR) en de Keuringsraad Openlijke Aanprijzing Geneesmiddelen (KOAG) om het onderscheid tussen informatie en reclame beter af te grenzen. De CGR en KOAG hebben dit opgepakt en werken aan een concept Code Ziektebeeldinformatie. Dit concept wordt op korte termijn aan de betrokken partijen gepresenteerd.

Bron: Medicijngebruik.nl