“Werken met magneetstralen is gezonder” 

Kak Khee Yeung is vaatchirurg in het Amsterdam UMC en doet daarnaast onder meer onderzoek naar aorta aneurysma. In iedere editie van HPNLmagazine houdt ze ons op de hoogte over haar werk en de nieuwste ontwikkelingen binnen haar vakgebied. Dit keer vertelt ze over magneetstralen.

Op welke manier wordt straling nu gebruikt bij hartpatiënten?

“Momenteel worden veel behandelingen, zoals hartkatheterisaties en aneurysma-operaties, gedaan onder röntgenstraling. Die vorm van straling is helaas kankerverwekkend. Voor een patiënt die hier incidenteel een keer aan wordt blootgesteld is het waarschijnlijk niet zo schadelijk, maar bij meerdere behandelingen kan het alles bij elkaar opgeteld toch veel zijn. Dat willen we natuurlijk niet: want je behandelt niet de ene ziekte om er een ander voor terug te krijgen. Om te voorkomen dat dokters kanker krijgen, dragen we tijdens de behandelingen loodschorten die de straling tegenhouden, maar die zijn extreem zwaar. Soms ben je wel twaalf uur aan het opereren met een schort van een paar kilo. Niet voor niets hebben veel cardiologen, vaatchirurgen en radiologen last van doorgezakte wervels. En aangezien je je hoofd niet goed kunt beschermen, krijgen veel dokters hersentumoren of oogkanker.”

Maar daarvoor is dus een oplossing?

“Ja, een oplossing zou kunnen zijn om met magneetstralen te werken, oftewel MRI. Deze straling is namelijk veel minder schadelijk dan röntgen. Nadeel is wel dat MRI veel kolossaler is, dus je kunt niet van de ene op de andere dag alle operaties onder magneetstralen uitvoeren. Daarvoor moet je eerst faciliteiten bouwen en een team opleiden dat hiermee kan werken. Nederland is een van de pioniers op dit gebied. In het Amsterdam UMC ben ik hier mee bezig, samen met professoren Aart Nederveen en Pim van Ooij. Steven Chameleau, ons hoofd cardiologie, bekijkt of er een hybride operatiekamer kan komen op onze locatie.”

Een speciale operatiekamer waarin alleen met magneetstralen wordt gewerkt?

“Precies! Marco Götte is de initiatiefnemer van de toepassing van MRI op het hart en heeft ook al enkele hartoperaties gedaan op deze manier. De resultaten hiervan zijn heel goed. We willen nu hetzelfde gaan doen met vaatchirurgiepatiënten. En er zijn nog meer voordelen van magneetstralen: we kunnen hiermee namelijk waarschijnlijk ook betere diagnoses stellen en ziektebeelden voorspellen.”

Op welke manier?

“Op een CT-scan kun je geen bloeddoorstromingspatronen of doorbloeding in de vaatwand zien. Op MRI-beelden zie je veel meer, zoals minuscule beschadigingen of doorbloeding in de wanden van de aorta. Met deze nieuwe beeldvormende techniek kunnen we dus veel meer te weten komen over hoe aorta aneurysma’s ontstaan. We hebben nu een subsidie gekregen voor een project voor een op MRI gebaseerde diagnose en behandeling van aorta aneurysma’s (MARVY). We willen onderzoeken hoe magneetstralen ons kunnen helpen om te voorspellen hoe aneurysma’s groeien. Zo kunnen we straks hopelijk beter voorspellen welke patiënten gevoelig zijn voor een ruptuur, of voor complicaties.”

MRI-apparatuur is wel extreem kostbaar…

“Klopt, maar als dit als nieuwe techniek wordt bestempeld en voor veel mensen beschikbaar wordt, zal het vanzelf goedkoper worden. Bovendien kan het op de lange termijn ook veel ziektegevallen en dus ook kosten besparen: het leidt tot een gezondere werkomgeving voor artsen, minder gevallen van kanker, betere diagnoses en voorspelling van ziektebeelden. Het levert dus voor zowel de zorgverlener als de patiënt voordeel op. Want als we iemands ziekteverloop beter kunnen voorspellen en complicaties kunnen voorkomen, zorgt dat er uiteindelijk voor dat patiënten een betere levensverwachting en kwaliteit van leven krijgen. Dat weegt allemaal mee in het kostenplaatje.”

Gaat de MRI de CT uiteindelijk helemaal vervangen?

“Dat zou best kunnen, maar dat valt nu nog niet te zeggen. CT-apparatuur wordt ook steeds geavanceerder, met minder schadelijke straling. Er zijn dus meerdere ontwikkelingen tegelijk gaande en de tijd zal uitwijzen welke kant het op gaat. Over tien jaar hoop ik in ieder geval dat we de eerste aneurysma-patiënten hebben behandeld met MRI en dat we deze techniek steeds vaker gebruiken voor onze beeldvorming.”

Tekst: Marion van Es
Beeld: Léon Gereadts