“De natuur is krachtiger dan wijzelf”

Weleens van kringlooplandbouw gehoord? Het is de interessante methode die Jan van de Ven en Bets van der Zande al jarenlang toepassen op hun biologisch-dynamische landbouwbedrijf De Hooge Weyer in Baexem. Op dit bedrijf wordt puur en alleen gewerkt met natuurlijke materialen en krijgt het woord ‘gezond’ een heel nieuwe dimensie.

Jan van de Ven is geboren en getogen in de landbouw en staat samen met Bets van der Zande inmiddels alweer zo’n dertig jaar aan het roer van het biologisch-dynamische landbouwbedrijf De Hooge Weyer. Al het voedsel wordt hier geproduceerd op een ‘gezonde bodem’. “Dat betekent dat al onze producten onbewerkt en vers bij de consument terecht komen”, legt Van de Ven uit. “De bodem is vrij van bestrijdingsmiddelen omdat wij juist gebruikmaken van de kracht van de natuur zélf; namelijk van de bacteriën en schimmels die van nature al in de bodem zitten. Die stimuleren wij op een natuurlijke manier, zodat we vanuit een goede uitgangspositie iets nóg beters kunnen maken. We werken 365 dagen per jaar samen met de natuur om mensen te voorzien van voedsel dat alles in zich heeft om hen gezond te maken en gezond te houden.”

De term ‘kringlooplandbouw’ zegt het al: op De Hooge Weyer gaan alle stoffen waarmee gewerkt wordt de cirkel rond totdat ze weer eindigen bij hun oorsprong. Op de akkers worden niet alleen groenten geproduceerd, maar ook voer dat weer naar de dieren gaat. De dieren leveren niet alleen hun vlees, maar hun mest, die rijk is aan waardevolle bacterieën, is ook nog eens de basis voor de voeding van de akkers. Ook plantenresten, aangevuld met compost uit plantsoenen uit de omgeving, gaat terug naar het land. Omdat niets verloren gaat en alle mineralen en voedingsstoffen worden vastgehouden op het bedrijf, wordt geen stikstof uitgestoten en zo efficiënt en duurzaam mogelijk landbouw bedreven.

De producten van het landbouwbedrijf van Jan en Bets zijn Demeter-gecertificeerd. Het Demeter-keurmerk geeft de consument de garantie dat het product dat zij kopen, voldoet aan de Europese normen voor biologische landbouw, dat wil zeggen aan de landbouwvoorwaarden en biocontroles op EU-normen. Daarna controleert Stichting Demeter eenmaal per jaar of De Hooge Weyer nog steeds in aanmerking komt voor het keurmerk. “Met producten die het Demeter-keurmerk dragen, verzeker je je als consument van het beste van het beste”, vindt Van de Ven, die met zijn landbouwbedrijf onderdeel uitmaakt van een groep van 150 biologisch-dynamische agrarische ondernemers in Nederland. In Limburg is hij de enige. “Door bewerkte levensmiddelen, waar van alles aan toegevoegd is, zijn we wat mij betreft het gevoel met échte smaak kwijtgeraakt. Conserveringsmiddelen en toegevoegde suikers, zout, zetmeel en eiwitten zorgen ervoor dat ons voedsel steeds gekunstelder wordt. En dat terwijl biologisch eten mijns inziens zeer gunstige preventieve gezondheidseffecten hebben. Onze werkwijze is dan wel duurder dan de manier waarop levensmiddelen uit de supermarkt worden geproduceerd, maar daartegenover staat wel dat de ziektekostenpremie zou dalen als mensen meer biologisch zouden gaan eten. Ik vind dat daar te weinig aandacht voor is vanuit de medische wereld. Ik ben natuurlijk geen medicus, en ik benadruk ook dat mensen die biologisch eten net zo goed hartproblemen kunnen krijgen als ieder ander, maar ik zie wél dat onze voeding zo volledig is dat je er een betere weerstand en herstelvermogen door opbouwt tegen en van welke ziekte dan ook. Ons voedsel zit vol antioxidanten en natuurlijke vitaminen en mineralen, is gemakkelijk door het lichaam te verteren en geeft je bovengemiddeld veel energie. En nee, het is ook niet zo dat je van toevoegingen als kleurstoffen en conserveringsmiddelen ziek wordt… Maar je wordt er ook niet beter van.”

De Hooge Weyer kent een grote biodiversiteit en is zowel in het groenten- en fruitaanbod als in het veeteeltbestand flexibel. “Zo kiezen we ervoor om op dit moment geen varkens te houden”, legt Van de Ven uit. “Dat doen we omdat er een grote uitbraak is geweest van Afrikaanse varkenspest onder wilde varkens. Omdat onze dieren in contact komen met wilde varkens, nemen wij dat risico niet. Die keuze is voor ons gemakkelijk gemaakt dankzij de grote biodiversiteit die we op ons bedrijf hebben. We verkopen ook geen kalfsvlees, omdat dieren bij ons een volwaardig leven leiden. Daar horen alle levensfasen bij: van kalf tot halfvolwassen tot volwassen. Pas als een dier deze fasen heeft doorlopen bij ons op de boerderij, breng ik het naar een lokale slachterij – één dier tegelijk.”

Ook het groenten- en fruitassortiment blijft in beweging: “Als een specifieke groente in een periode moeilijk groeit, of een zaad lastig te verkrijgen is, dan stoppen we daarmee en gaan we weer verder met iets nieuws. De biologisch-dynamische landbouw is ook hartstikke innovatief: wij werken met boeren over de hele wereld samen in verenigingsverband, om nieuwe soorten te ontwikkelen en kennis met elkaar te delen.”

Alle producten die op De Hooge Weyer worden geproduceerd worden op het eigen terrein verkocht in de boerderijwinkel. Producten met het Demeter-keurmerk worden verder ook verkocht in diverse natuurvoedingswinkels. Meer informatie over De Hooge Weyer vindt u op www.dehoogeweyer.nl