Nieuw onderzoek: langdurig gebruik van hydrochloorthiazide kan huidkanker veroorzaken

Recent onderzoek toont aan dat hydrochloorthiazide de huid gevoeliger maakt voor uv-straling

Deens onderzoek heeft aangetoond dat patiënten die langdurig hydrochloorthiazide (HCT) gebruiken een verhoogd risico hebben op twee vormen van huidkanker: basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom. Deze vormen van kanker zijn de meest voorkomende vormen van huidkanker, en zijn goed behandelbaar. Hydrochloorthiazide maakt de huid gevoeliger voor schade door uv-straling van zonlicht en zonnebanken.

Patiënten die dit middel gebruiken worden daarom geadviseerd om verantwoord om te gaan met blootstelling aan uv-straling. Dit advies geldt overigens voor alle Nederlanders. Ook wordt geadviseerd om bij verdachte huidafwijkingen of bij twijfel de huisarts te raadplegen.

Hydrochloorthiazide is een plastablet die wordt voorgeschreven bij hoge bloeddruk, hartfalen en oedeem (vochtophoping).

CBG blijft positief over HCT-producten
Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) blijft positief over producten met HCT omdat deze middelen het risico op hart- en vaatziekten verlagen. Het middel kan gebruikt blijven worden. Het is belangrijk om niet zonder overleg te stoppen. Maakt u zich zorgen of overweegt u te stoppen met het gebruik van dit middel? Neem dan eerst contact op met uw arts.

Verhoogd risico bij langdurig gebruik
In Nederland wordt het aantal nieuwe gevallen van basaalcelcarcinoom geschat op ongeveer 40.000  en voor plaveiselcelcarcinoom 10.000 gevallen per jaar, ongeacht de oorzaak. Uit het Deense onderzoek bij voornamelijk patiënten met een blanke huidskleur is gebleken dat na langdurig gebruik van HCT het risico op basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom respectievelijk ongeveer 1,3 keer hoger en 4 tot 7,7 keer hoger kan worden. Een verhoogd risico werd gezien na een periode van 6 tot 22 jaar bij dagelijks gebruik van 12,5 mg HCT.

Adviezen voor patiënten

Zonadviezen
Hoeveel zonstraling precies schadelijk is bij gebruik van hydrochloorthiazide, is niet bekend. Daarom geldt het advies om de algemene richtlijnen over verstandig zonnen op te volgen zoals o.a. KWF Kankerbestrijding adviseert en de huisartsen adviseren. Meer informatie over voorkomen van verbranding door de zon is te vinden op Thuisarts.nl.

Controleren van de huid
Patiënten kunnen zelf de huid regelmatig controleren op verdachte huidafwijkingen. Bij verdachte huidafwijkingen wordt geadviseerd om contact op te nemen met de huisarts. Meer informatie over basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom en het herkennen ervan is te vinden op de website van KWF Kankerbestrijding.

Advies voor patiënten die eerder huidkanker hebben gehad of het nu hebben
Patiënten die eerder huidkanker hebben gehad, hebben een hoger risico op het opnieuw ontwikkelen van basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom. Deze patiënten kunnen samen met hun arts het gebruik van HCT heroverwegen.

Advies aan zorgverleners

• Patiënten die HCT alleen of in combinatie met andere geneesmiddelen gebruiken, moeten worden geïnformeerd over het risico op basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom bij langdurig gebruik.
• Patiënten moeten worden geadviseerd om het risico op huidkanker te verlagen door overmatige blootstelling aan zonlicht en uv-straling te beperken en hiervoor adequate bescherming te gebruiken. De algemene richtlijnen over verstandig zonnen zoals o.a. Thuisarts.nl en KWF Kankerbestrijding adviseren, zijn van toepassing.
• Het gebruik van HCT moet worden heroverwogen bij patiënten die al eerder huidkanker hebben gehad omdat het risico op nog een keer huidkanker (extra) verhoogd is.  
• Alhoewel voor de andere thiazidediuretica het risico op huidkanker niet is onderzocht dan wel niet aangetoond, veroorzaken ook zij fotosensibiliteit. Als alternatieven voor de behandeling van hoge bloeddruk zijn verschillende andere klassen van bloeddrukverlagende medicijnen beschikbaar.

De handelsvergunninghouders van medicijnen met hydrochloorthiazide hebben over dit onderwerp een brief verstuurd (26 oktober 2018), een zogenaamde Direct Healthcare Professional Communication (DHPC). De brief met deze belangrijke risico-informatie is in overleg met het CBG en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) gestuurd naar huisartsen, internisten, cardiologen, geriaters, dermatologen, openbaar apothekers, ziekenhuisapothekers en Harteraad.

Het signaleren en analyseren van bijwerkingen gedurende de gehele levenscyclus van een geneesmiddel wordt geneesmiddelenbewaking of farmacovigilantie genoemd. Dit is een kerntaak van het CBG. In geval van urgente en/of belangrijke veiligheidsissues worden medische beroepsbeoefenaren door middel van een DHPC op de hoogte gebracht.

Bijwerkingen kunnen gemeld worden via het Nederlands Bijwerkingencentrum Lareb.

Alle informatie op deze pagina is zorgvuldig samengesteld in overleg met de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP), het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), patiëntenvereniging Harteraad, de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVvC) en de Nederlandse Internisten Vereniging (NIV).

Bron: CBG