Vorige week praatte huisarts Hans van der Linde ons bij over stoppen met het slikken van statines. Volgens de huisarts uit Capelle aan de IJssel is het nut van statines te verwaarlozen, terwijl er wel veel vervelende bijwerkingen zijn. In een bijgevoegde tabel staan de wetenschappelijke cijfers. In dit artikel leggen we uit hoe je deze tabel moet lezen. Taaie kost, maar voor wie wil begrijpen waarom statines zo onder vuur liggen, toch wel interessant.
Wetenschappelijk onderzoek
In de tabel kun je namelijk de resultaten lezen van de grootste meerjarige onderzoeken. Links staan de resultaten van de onderzoeken gedurende al die jaren, rechts de resultaten uitgesplitst over één jaar (gemiddeld). Verder is er een onderscheid gemaakt tussen overlijden ongeacht de oorzaak, en overlijden als gevolg van hart- en vaatziekten.
Getallen waar een min voor staat laten zien hoe veel het risico is verminderd; getallen met een plus hoeveel het risico juist is toegenomen.
Conclusie: 1 : 476 = te verwaarlozen
De afname van het overlijden aan hart- en vaatziekten bedroeg gemiddeld 0,21% ofwel 0,0021. Dat betekent dat 476 mensen statines moeten slikken om ervoor te zorgen dat bij één van hen hart- en vaatziekten worden voorkomen. Al die anderen slikken de statines dus zonder resultaat, maar zij hebben wel de bijwerkingen.
Hart- en vaatpatiënten
De onderzoeken gaan over secundaire preventie. Dat wil zeggen over mensen die al manifeste hart- en vaatziekten hebben. Primaire preventie gaat over kerngezonde mensen, maar daar gaat dit onderzoek dus niet over.
Resultaten en conclusies
Hoe moet je die tabel lezen? Daarvoor even een korte uitleg over enkele termen. Wij hebben ons dat ook laten uitleggen, hoor. We zijn daarvoor te rade gegaan bij Hans van der Linde, en bij een andere deskundige op dit gebied, Dick Bijl, voormalig huisarts en voormalig hoofdredacteur van het Geneesmiddelen Bulletin. Hij is momenteel president van de International Society of Drug Bulletins.
De tabel: uitleg in het kort door Dick Bijl
“In de tabel staan de belangrijkste grote onderzoeken waarin overlijden als uitkomstmaat is onderzocht”, legt Dick Bijl uit. “Die onderzoeken duurden meerdere jaren. Dus de winst die een interventie met een statine heeft opgeleverd is weergegeven voor de gehele onderzoeksduur en daarnaast ook per afzonderlijk jaar van het onderzoek (is gedeeld door het aantal jaren dat een onderzoek duurde). Ook is het onderscheid gemaakt tussen overlijden ongeacht de oorzaak en specifiek overlijden door hart- en vaatziekten."
“Negatieve getallen duiden op een afname van het risico en positieve op een toename van het risico.”
“De afname van het overlijden aan hart- en vaatziekten bedroeg gemiddeld 0,21% ofwel 0,0021. Het NNT is 1/ARR - 1/0,0021 = 476. Dat betekent dat je per jaar 476 personen met risicofactoren moet behandelen om bij één persoon het overlijden aan hart- en vaatziekten te voorkomen.”
“In mijn optiek is dat dus een zinloze interventie”, vat Dick Bijl samen.
De tabel: uitleg over terminologie door Hans van der Linde
Om de cijfers in de tabel te begrijpen, hoef je alleen maar te weten wat de volgende begrippen inhouden en dat is heel gemakkelijk, legt Van der Linde uit.
NNT
ARR
RRR
NNH
Reacties (8)
Wat zij de negatieve bijwerkingen van statines?
Die negatieve bijwerkingen kun je overal vinden op het internet in de bijsluiters van bijv. Simvastatine of elke andere statine.
Ik heb er ernstig last van gehad en geloof me dat wil je niet. Bij mij waren ze voorbij binnen twee weken na het stoppen.
Als je er geen last van hebt kun je hier lezen dat ze ook geen nut hebben dus waarom zou je ze slikken?
Ik heb sinds kort een nieuwe statine omdat mijn cholestoreol blijkbaar ie hoog is. Ik heb veel last van bijwerkingen !!! Denk dat gezien het bovenstaande ik dit ga stoppen.
Wat ik mis tot nu toe is een uitgebreide verhandeling over wat statines nu precies teweeg brengen. Dat ze het cholesterolniveau verlagen is bekend, maar wat doen ze nog meer? Gelet op het resultaat van vele onderzoeken waaruit blijkt dat er geen correlatie is tussen cholesterolniveau en hart-en vaatziektes, laat staan een causaal verband, moet er dus een andere werking zijn van statines waardoor de ARR en NNT in zeer geringe mate toenemen. We moeten nu voor eens en voor altijd af van de foute redenering: statines zorgen voor lagere cholesterolniveaux en daardoor zijn er minder mensen die overlijden aan hart-en vaatziektes.
Statinegebruik verhoogt de kans op kanker, want cholesterolverlaging betekent verlaging van het vitamine D gehalte en dat verhoogt de kans op kanker, zo is uit onderzoek gebleken.
Hippo
Misschien zinnig om over niacine te vertellen. Voordat statines werden uitgevonden was de standaard behandeling voor hoog cholesterol een grote dosis (500mg of meer) van niacine, ofwel vitamine B3. Dit verlaagt het LDL en verhoogd het HDL, precies wat je wil eigenlijk. Het heeft wel een 'bijwerking' zo zogenaamde flush (flushvrije niacine werkt minder goed), maar als je het elke dag neemt verdwijnt die vrij snel.
Niacine is er ook in een flush-free variant
Zoals al door diverse onderzoeken is aangetoond heeft verlaging van LDL geen nut, integendeel. Zie het door Hugenholtz gememoreerde verslag in het British Medical Journal betreffende het onderzoek onder 70.000 zestig-plussers en het vervolgonderzoek onder meer dan een miljoen mensen. Hoger LDL bleek gunstiger te zijn dan lager LDL.
Ergo, we moeten dus helemaal geen lager LDL willen als we gezonder willen blijven. Voor mij klopt het in ieder geval. Vanaf april 2012 slik ik geen crestor meer en mijn LDL is sindsdien altijd ca. 4 geweest, terwijl onlangs de norm is verlaagd naar 1,8. Eergisteren bleken mijn halsslagadres nog steeds brandschoon te zijn.
Hippo
Wat ik doorlopend mis in de berichtgeving van Hartpatiënten Nederland is een geluid van een medicus die goed onderbouwd aangeeft waarom statines wel zinvol zouden zijn. We horen nu uitsluitend het andere geluid en ik vind het een beetje hypocriet om aan het eind van het verhaal te zetten dat dit geen advies is om te stoppen met statines, terwijl de inhoud van de verhandelingen op zijn minst suggereren dat statines niet of nauwelijks zinvol werken. Dat is dus een advies waaraan je als hartpatiënt niets hebt. Dokter Hans heeft nu al lang ruimschoots zijn beurt gehad. Laat nu ook de andere kant eens aan het woord. Dan wordt de discussie over wel of niet zinvol zijn van statines misschien ook wat minder diffuus. Aan alleen een grote broek aantrekken heb ik als statine-gebruiker helemaal niks. Als duidelijk is uit een discussie dat het slikken van een medicijn niet nodig is omdat het geen zinvol effect heeft dan wil ik daarmee graag stoppen. Maar dan wel op basis van het kunnen afwegen van argumenten. Of zijn er geen medici te vinden die het gebruik van statines wel positief beoordelen en daarover hun onderbouwde mening willen geven? Lijkt me onwaarschijnlijk.
Geef een reactie