Leef langer door goed je tanden te poetsen!

Geschreven door

Veel mensen weten niet dat ze serieuze problemen met hart en vaten kunnen krijgen als ze hun tanden slecht poetsen en een bezoek aan de tandarts zoveel mogelijk uitstellen. Hoe dat precies zit, legt tandarts Heleen Janssen uit. Ze ziet al bijna twintig jaar gebitten van mensen voorbij komen. En soms zijn deze in deplorabele staat. Heleen is tandarts bij Tandartspraktijk Maas en Waal in Ewijk, een dorpspraktijk met extra affiniteit met het behandelen van angstige patiënten en kinderen. In de praktijk is een speciaal opgeleide assistente werkzaam, die mensen begeleidt met tandvleesproblemen. In samenspraak met de tandarts kunnen patiënten soms zelfs doorverwezen worden via hun huisarts naar de specialist omdat de conditie van het tandvlees doet vermoeden dat er ook gezondheidsproblemen zijn. Want slecht onderhouden tanden kunnen ernstige atherosclerose (slagaderverkalking) veroorzaken, legt ze uit. We stelden haar enkele vragen.

Hoe kan te weinig poetsen zorgen voor een verhoogde kans op hartziekte?

In de mond zijn heel veel bacteriën aanwezig. Wanneer er te weinig gepoetst wordt, blijft er tandplak achter en raakt het tandvlees ontstoken. Ontstoken tandvlees is meer doorbloed, en dat zorgt er voor dat deze bacteriën (en de bijproducten die ze maken, zogenaamde toxines) in de bloedbaan terecht kunnen komen. Gevolg is dat de bacteriën zich elders in het lichaam kunnen nestelen (bijvoorbeeld op de hartkleppen) en daar weer voor problemen kunnen zorgen. Ook zorgen de toxines voor ontstekingen elders.

Hoe is men hier achter gekomen?

Duitse onderzoekers hielden in 2006 een groot patiënt-controleonderzoek. Daarin vergeleken ze 263 patiënten die een hartinfarct hadden gehad met een controlegroep van 526 mensen die geen hartinfarct hadden gehad, maar die in mindere mate ook cardiovasculaire risicofactoren hadden zoals hypertensie (hoge bloeddruk). Mensen die een hartinfarct hadden gehad bleken significant meer gebitsproblemen te hebben. Daarbij kan gedacht worden aan diepe pockets en missende of loszittende tanden. Bij mensen die geen hartinfarct hadden gehad, kwam dit vele malen minder voor.

Wat is tandplak precies en hoe is het te herkennen?

Tandplak bestaat eigenlijk gewoon uit voedselresten die op de tanden achterblijven na het eten. Tandplak kun je zien als een dun wit-gelig laagje, dat zich met name bij de tandvleesrand ophoopt. Als dit lange tijd blijft zitten wordt het tandsteen.

En die kan gaan ontsteken?

Ja. Je hebt twee soorten ontstekingen. De lichte gingivitis, waarbij nog geen schade aan het tandvlees is aangericht. Deze is omkeerbaar. Daarnaast heb je de zware tandvleesontsteking, parodontitis. Dan is er schade aan het tandvlees, soms zelfs in het bot. In de diepere ruimtes tussen tand en tandvlees, in de zogenaamde pockets, tieren de bacteriën welig in een zuurstofarme omgeving en zorgen voor schade in de bloedbanen. In dat geval moet je zeker vier keer per jaar naar de tandarts om de dieper gelegen ruimtes van tandsteen te ontdoen. Hier is professionele reiniging dringend nodig!

Zijn tandplak en tandvleesontstekingen te voorkomen?

Ja, door goed te poetsen, minimaal twee keer per dag gedurende twee minuten per keer en door elke dag de ruimtes tussen de tanden en kiezen te reinigen met bij voorkeur ragers (kleine borsteltjes, te koop in verschillende maten). Hiermee kun je zeker tandplak en tandvleesontsteking voorkomen. Je verwijdert dan dagelijks alle tandplak met de (grootste hoeveelheid) schadelijke bacteriën, zodat deze niet de kans krijgen om het tandvlees te laten ontsteken.

Zijn tandplak en tandvleesontstekingen erfelijk?

Tandplak is niet erfelijk. Met poetsen en tussen de tanden reinigen is deze tandplak eenvoudig te voorkomen. Soms is er wel een erfelijke aanleg voor het krijgen van ernstige tandvleesontsteking. Dat betekent dat bij de ene patiënt meer schadelijke (paro)bacteriën aanwezig zijn dan bij een ander. Hierdoor is de kans op tandvleesontsteking groter. Maar dat betekent niet dat als je vader of moeder al vroeg een kunstgebit had omdat hij/zij altijd tandvleesontsteking had, jij dan ook vroeg een kunstgebit krijgt. Je kunt dit in grote mate zelf beïnvloeden.

Welke mensen lopen extra risico?

Onze mond is de spiegel van onze gezondheid. Ziektes kunnen daarom hun weerslag hebben in de mond. Je hoort vaak terug dat mensen niet weten dat hun tandproblemen kunnen wijzen op andere lichamelijke problemen. Zo is er een verhoogd risico voor hartpatiënten, diabetici, en mensen met hoge bloeddruk. Ik heb al meerdere malen iemand ter controle op suikerziekte naar de huisarts gestuurd omdat ik aan het gebit zag dat de tanden achteruit gingen.

Hoe komt het dat zo weinig mensen weten dat slecht poetsen voor vaatproblemen kan zorgen?

Inderdaad, het is vaak onbekend bij mensen. Er mag wat mij betreft meer voorlichting komen. Je moet niet alleen aan het aanzien van je gebit denken, of aan het goed kunnen kauwen. Een slecht onderhouden gebit is een serieus probleem. Daar zijn veel mensen zich niet van bewust!

Voor meer artikelen klik hier

De gevaren van telefoonstraling

Geschreven door

De telefoon, en met name de mobiele telefoon, is niet meer weg te denken uit ons alledaagse leven. Waar enkele jaren geleden het idee om altijd bereikbaar te zijn voor velen onvoorstelbaar was, weten wij nu haast niet beter. Zelfs in de slaapkamer. De mogelijke effecten van straling en met name telefoonstraling, blijven de gemoederen bezighouden. Maar wat is het en in hoeverre is het schadelijk?

Onderzoeken

Er zijn tal van onderzoeken die de schadelijke effecten van telefoonstraling onderbouwen. Volgens de onderzoekers heeft het desastreuze gevolgen voor de gezondheid. Met name de slaapkamer is een no-go area voor de mobiele telefoon. Toen de Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organization, WHO) mobiele telefoonstraling als mogelijk kankerverwekkend categoriseerde, gingen alle alarmbellen af. Maar de hoeveelheid straling die nodig is om kankerverwekkend te zijn, blijft in het midden. De tegenstanders en hun tegenonderzoeken nuanceren de beweringen: ondanks de vele verontrustende onderzoeken, zijn er talrijke geruststellende onderzoeken waarin de schadelijkheid van telefoonstraling (deels) wordt ontkracht.

Straling

Aangezien de mobiele telefoon ‘jong’ is, zijn er nog geen langetermijneffecten bekend over de telefoonstraling. Maar straling is per definitie niet schadelijk. De kwaadaardigheid hangt van het soort straling af. Elektromagnetische straling, afkomstig van mobiele telefoons, is niet hetzelfde als radioactieve straling: ioniserende straling waardoor mogelijk lichaamscellen, weefsel, worden beschadigd. De elektromagnetische straling van mobiele telefoons valt onder de categorie radiogolven, ook bekend als radiofrequente straling (RF): dezelfde straling waardoor het luisteren naar de radio mogelijk is.

Advies

De Gezondheidsraad, een adviesorgaan voor de overheid, zegt in hun laatste advies dat er geen bewezen verband is tussen langdurig en veelvuldig gebruik van een mobiele telefoon en een verhoogd risico op hersentumoren. Tegelijkertijd oordeelt de commissie dat een verband niet valt uit te sluiten. Kortom: tot dusver is er geen overduidelijk bewijs voor gezondheidsschade door mobiele telefoons. Het zekere voor het onzekere nemen? Indien mogelijk, houd de mobiele telefoon van uzelf vandaan. En ban de mobiele telefoon uit de slaapkamer, want de negatieve invloeden van een mobiele telefoon op de nachtrust zijn wel bewezen. Al heeft eerdergenoemde niets te maken met de elektromagnetische straling. Pacemaker- of ICD-drager? Uw mobiele telefoon hoort op tenminste vijftien centimeter afstand te zijn.

Slapen doet u zo

HartbrugReizen blijft in de slaapkamer hangen, want inmiddels weten wij dat een mobiele telefoon een negatieve invloed heeft op uw nachtrust, terwijl een goede nachtrust van belang is. Tijdens het slapen laden lichaam en geest zich op en dat heeft een positieve invloed op het hart. Maar wat zijn mogelijke, andere factoren aangaande slaapproblemen? Daarom hierbij, wetenswaardigheden over en voor een goede nachtrust.

  • Ga offline (hoe toepasselijk)! Het kunstlicht van een mobiele telefoon verstoort uw biologische slaapritme, omdat het de aanmaak van het hormoon melatonine tegengaat. Ook wel bekend als het slaaphormoon.
  • Uit een onderzoek van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) en WUR (Wageningen University & Research) blijkt dat mensen die kort en slecht slapen een verhoogd risico op hart- en vaatziekten hebben. Slaapt u kort, maar staat u fris en uitgerust op? Dan heeft u geen verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
  • Een gezonde leefstijl gecombineerd met goed slapen verlaagt het risico op hart- en vaatziekten tot 65 procent en het overlijdensrisico door hart- en vaataandoeningen is zelfs 83 procent lager.
  • De diepe slaap is zeer belangrijk voor ons cardiovasculaire systeem (hart); de bloeddruk daalt en komt tot rust, de hartslag zakt en de stresshormonen stabiliseren.
  • Volgens onderzoek is de ideale slaapkamertemperatuur om bij in slaap te vallen +/- 18 °C.
  • Temperatuur op orde? Nu nog het licht. Verduister uw slaapkamer, want een donkere slaapkamer werkt bevorderend voor de slaaprust. Wees precies: iedere lichtbron, zelfs de kleine wekkerlamp, is een stoorzender voor de slaapcyclus.
  • Neem enkele uren voor het slapen gaan, geen slaapverstorende middelen tot u zoals cafeïne. Kamillethee daarentegen kunt u gerust drinken. Letterlijk: dankzij de ontspannende werking wordt u rustig.
  • Ontspannen voor het slapen is belangrijk! Laat (emotioneel) inspannende dingen achterwege zoals het maken van een to-do lijstje.
  • Volgens sommige wetenschappers is de ideale slaaphouding op uw rug. Deze houding is het meest natuurlijk. Daarnaast is dit het minst belastbaar voor de wervels. Bijkomend voordeel? Minder rimpels.
  • Wanneer slapen echt niet meer gaat, kunnen slaappillen worden voorgeschreven. Maar pas hiermee op. Slaappillen zijn erg verslavend en eenmaal weer zonder de slaappillen, is de kans op een (nog) verstoorder slaapritme aanwezig.

4-7-8 ademhalingstechniek

Dokter Andrew Weil bedacht een oefening waarmee u beter in slaap kunt vallen. De zogeheten 4-7-8 ademhalingstechniek ontspant het hart, de geest en het centrale zenuwstelsel. Hierdoor valt u uiteindelijk in slaap. Hoe? De verkorte versie:

  1. Plaats het puntje van uw tong op uw gehemelte tegen de achterkant van uw voortanden
  2. Adem vier tellen door uw neus in
  3. Houdt u adem zeven tellen vast
  4. Adem acht tellen door uw mond uit
  5. Herhaal net zolang totdat… zZzZ

Voor meer artikelen klik hier

Zomertijd versus Wintertijd

Geschreven door

De zomertijd. De wintertijd. Er is veel over te zeggen en nog meer om te doen. Maar wat is het en wat doet het? HartbrugReizen informeert u.

De Amerikaanse geleerde Benjamin Franklin, benoemde als eerste het fenomeen ‘zomertijd’. Althans, volgens degenen die refereren naar het door hem geschreven satirische artikel ‘An economical project for diminishing the cost of light’ uit Journal de Paris van 1784. Maar de Brit William Willet komt begin 1900 met een daadwerkelijk plan. Het duurt echter tot de Eerste Wereldoorlog voordat de zomertijd in 1916 voor het eerst wordt ingezet. Om te besparen op de dure oorlog, voert Duitsland de zomertijd in. De bezette gebieden moesten er ook aan geloven. Het neutrale Nederland volgt vrijwillig een dag later het Duitse voorbeeld. Maar met het einde van de Eerste Wereldoorlog, schaffen velen de eerder ingevoerde zomertijd af. Nederland niet.

Achterliggende gedachte

Wederom is er een oorlog nodig om het verzetten van de klok onder de aandacht te brengen. Net zoals bij de Eerste Wereldoorlog, komt met het einde van de Tweede Wereldoorlog alweer een einde aan het wijzergedraai. Nederland gaat nu overstag en besluit alsnog de zomertijd af te schaffen. Ruim dertig jaar later, in 1977, wordt de zomer- en wintertijd opnieuw ingevoerd. Ditmaal ligt de oorzaak bij de oliecrisis van 1973, men wil langer gebruik maken van het natuurlijke zonlicht om zo op energie te besparen.

In de Europese Unie, en daarmee ook in Nederland, gaat in het voorjaar in maart, de zomertijd van start. Door de klok een uur vooruit te zetten, zijn de nachten korter en de dagen langer. De wintertijd gaat in het najaar in. Wanneer de herfst in volle gang is, in oktober, draaien wij de wijzers van de klok een uur terug. Hierdoor zijn de nachten langer en de dagen korter.

Terugkerende discussie

Het lijkt een traditie, de jaarlijkse terugkerende discussie rondom de zomer- en wintertijd in Europa. Het gedraai aan de wijzers van de klok houdt de wetenschap (en politiek) al jarenlang bezig. Het Europees Parlement wil ervan af. Maar de Europese Lidstaten moeten zich hierover uitspreken. Onderzoeken waaruit blijkt dat het verzetten van de klok ernstige nadelen met zich meebrengt in plaats van voordelen, schieten als paddenstoelen uit de grond. Onder andere vanwege het stijgende gebruik van de airconditioning, is volgens wetenschappers van de tegenonderzoeken het eigenlijke doel van de ingevoerde zomertijd uit 1977 -een besparing op het energieverbruik- achterhaald.

De tegenargumenten liegen er niet om: uw biologische klok raakt van slag waardoor u slaaptekort oploopt. Het gevolg? Een verslechterde concentratie en een verminderd prestatievermogen. Daarnaast neemt de kans op hartproblemen toe. Maar de voorstanders van de zomertijd laten zich niet zomaar omver lopen. Zij zijn voor het blijven handhaven van de zomer- en wintertijd, omdat dankzij de zomertijd het energieverbruik wel degelijk wordt verlaagd (volgt u het nog?). Verder zou het extra uur licht in de avond tot minder verkeersdoden leiden en een daling van de criminaliteit teweegbrengen.

Tips & weetjes

Totdat de regeringsleiders anders beslissen, moeten wij het doen met de zomer- en wintertijd. Wist u dat…

  • De hedendaagse ‘wintertijd’, is de van oorsprong afgesproken tijd.
  • In Nederland werd vroeger de tijd bepaald door de stand van de zon. Hierdoor verschilde de tijd per plaats.
  • De vraag naar één dezelfde tijd werd steeds groter naarmate de spoorwegen zich ontwikkelden. Een wettelijke eenheidstijd was hierop het antwoord. Deze werd in 1909 ingevoerd.
  • De zomer- en wintertijd wordt niet wereldwijd toegepast.
  • Wereldwijd passen ruim zeventig landen de zomertijd en wintertijd toe.
  • Kinderen en ouderen lijden het meest onder het verzetten van de klok. Bij deze groepen duurt het langer voordat hun biologische klok zich aanpast.

Ervaart u ongemakken? De volgende tips versoepelen de overgang en helpen u onder meer met het slapen.

  • Bereid u voor op het vooruit- of terugzetten van de wijzers door een week van te voren actie te ondernemen. Ga -afhankelijk van de zomertijd of wintertijd- gedurende zeven dagen eerder of juist later naar bed. Zomertijd in aantocht? Ga eerder naar bed. Wintertijd voor de deur? Ga later naar bed.
  • Is de zomertijd ingegaan en heeft u last van het vroege ochtendlicht? Kies voor verduisterende (rol)gordijnen.
  • Laat dutjes overdag achterwege. Zij bemoeilijken het inslapen.
  • Ga overdag naar buiten. Vooral in de wintermaanden, is het belangrijk om voldoende daglicht tot u te nemen.
  • Relax voor het slapen gaan en laat inspannende activiteiten achterwege.
  • Leef volgens de nieuwe klok. Oftewel houdt u aan de nieuwe structuur en eet op regelmatige tijden.

Voor meer artikelen klik hier

Een gebroken hart

Geschreven door

De liefde, het is onlosmakelijk met het leven verbonden. Wanneer er sprake is van liefdesverdriet, zijn de gelukshormonen ver te zoeken. In extreme gevallen volgt een gebroken hart. Maar bestaat het echt? Onder het mom van ‘Leuk om te lezen, leuker om te weten’, het gebroken hart uitgelicht.

Om met de deur in huis te vallen, het bestaat! Sterker nog, het is een heus syndroom. De officiële benaming is ‘Tako Tsubo Cardiomyopathie’ (TTC), maar in de volksmond beter bekend als het gebroken hartsyndroom. Maar wat houdt een gebroken hart in? Young & Yearning vertelt jou hier alles over.

Benaming

In de jaren negentig beschreven Japanse cardiologen, het gebroken hartsyndroom voor het eerst. De naam Tako Tsubo verwijst naar een Japanse keramieken pot om inktvissen mee te vangen: een bolle pot met een smalle nek. Tijdens het gebroken hartsyndroom neemt het hart de vorm van deze inktvisval aan. Officieel breekt het hart niet, maar het zwelt op.

Syndroom

Het gebroken hartsyndroom is in feite een zeldzame hartspierziekte (cardiomyopathie), ontstaan door een overdosis aan vrijgekomen stresshormonen in een emotionele situatie. Vanwege de plotseling, verzwakte hartspier, treden soortgelijke symptomen op als bij een hartinfarct. In tegenstelling tot een hartinfarct, zijn de kransslagaders bij het gebroken hartsyndroom niet vernauwd en herstelt de hartspier uiteindelijk. Interessant weetje is dat het merendeel van de slachtoffers van het gebroken hartsyndroom, vrouw is.

Oorzaak

De oorzaak van het gebroken hartsyndroom ligt bij een overdosis aan stresshormonen, afgegeven door de hersenen. Emotionele prikkels triggeren de hersenen. Liefdesverdriet of liefdesgeluk? Zowel positieve als negatieve levensgebeurtenissen zijn een mogelijke boosdoener. Dus zelfs ultiem genot zoals het winnen van de loterij, kan het gebroken hartsyndroom uitlokken. Stresshormonen, ook wel overlevingshormonen genoemd, stijgen explosief wanneer heftige emoties in het lichaam plaatsvinden. De in het bloed vrijgekomen hormonen, waaronder (nor)adrenaline, brengen jouw lichaam in een overlevingsmodus. Hierdoor is het lichaam in staat om met grote stress om te gaan. Wanneer de vrijgekomen stresshormonen dermate hoog zijn, kan het eventueel misgaan.

Symptomen

Heb jij een drukkend, pijnlijk gevoel op of in de borst, maar ook last van kortademigheid en hartkloppingen? De klachten van het gebroken hartsyndroom lijken erg op klachten bij een hartinfarct. Maar bij het gebroken hartsyndroom, zijn ze tijdelijk van aard. Ervaar jij eerdergenoemde symptomen? Blijf er niet mee lopen, maar neem het zekere voor het onzekere en schakel professionele hulp in.

Gevolgen

Als gevolg van het gebroken hartsyndroom, is gewoonlijk geen ingreep nodig en zijn medicijnen overbodig. Een geluk bij een ongeluk is dat je normaal gesproken niets overhoudt aan het gebroken hartsyndroom. Het hart hoort vanzelf volledig te herstellen en is vrij snel weer de oude. Blijkt uiteindelijk ingrijpen alsnog noodzakelijk? Het hart kan, net zoals bij een hartinfarct, ontlast worden door – onder andere – medicijnen.

Tips bij liefdesverdriet

Voorkomen is beter dan genezen, maar wat als de stress vanwege een gebroken liefdeshart jou te veel wordt? Onderstaande tips helpen om te helen.

  • Maak van je hart geen moordkuil door emoties op te kroppen. Uit je emoties.
  • Neem de tijd om te rouwen en te verwerken. Dus huil, schreeuw en vloek. Of lach, spring en dans. Verdrietig zijn is toegestaan en jij bepaalt zelf hoe.
  • Analyseer de situatie gerust (maar idealiseer niet) en maak duidelijk voor jezelf wat fijne emoties opriep en wat jou verdrietig maakte.
  • Een terugval? Dat mag! Maar zet na elke terugval weer een stap vooruit.
  • Ga sporten! Voordat jij jezelf opsluit in een hoekje, overweeg eerst eens om te gaan sporten. Tijdens het sporten komt endorfine vrij: het gelukshormoon.
  • Zoek ontspanning. Wees gerust, van ons hoef jij niet naar yoga (maar het mag wel natuurlijk!). Ontspanning vind jij misschien in een mok koffie terwijl je door het raam kijkt. Of in het kijken van een film. Tijdens het lezen van een tijdschrift of gedurende het doen van de was. Schoonmaken schijnt ook te ontstressen…
  • Zin om een boek te lezen? Pak ‘Hotel Hartzeer’ van Susan Smit & Marion Pauw erbij. Een leerzaam boek, maar luchtig en humoristisch geschreven.
  • Gedeelde smart is halve smart? Jouw verdriet hoef je heus niet aan de grote klok te hangen. Maar misschien helpt het om iemand in vertrouwen te nemen en jouw hart te luchten. Wellicht brengt een ander jou tot een ander inzicht waarna jij dingen vanuit een ander (positiever) daglicht kunt bekijken.
  • Leer loslaten… makkelijker gezegd dan gedaan! Maar met behulp van bovenstaande stappen, volgt loslaten vanzelf.
  • Tot slot, leer ervan! Lukt het niet alleen? Schuif de schaamte opzij en schakel de hulp in van een professional.

Voor meer artikelen klik hier

Mijn mooiste reis

Geschreven door

In deze rubriek vertellen hartpatiënten over de mooiste reis van hun leven. Dit keer het verhaal van klimfanaat Roelof Ybema (65) uit het Friese dorpje Wommels. In 2007 deed hij met negen andere hartpatiënten mee aan de Nederlandse Hartexpeditie, waarbij hij de strijd aanging met de bijna 7000 meter hoge Aconcagua in Argentinië.

‘Op de top van de berg vond ik het geloof in mijn lichaam terug’

‘Als jongetje van 4 liep ik al met twee kleine wandelstokjes in de heuvels van Valkenburg. Ik denk dat de liefde daar begonnen is. Toen ik later verkering kreeg met Jitske, zijn we samen één keer op strandvakantie geweest. Niks voor ons, besloten we. Vanaf toen zijn we ieder jaar naar de Alpen gegaan, waardoor ook onze zoon en dochter met het bergvirus werden geïndoctrineerd. Voor ons bestaat er niets mooiers. Los van de immense schoonheid van het uitzicht dat je op duizenden meters hoogte ziet, zijn bergen ook immens sterk en machtig. Het is de berg die besluit of het je wel of niet gaat lukken hem te beklimmen.

Door het vele klimmen ben ik altijd sportief en fit geweest, maar rond het jaar 2000 kreeg ik opeens gezondheidsklachten. Mijn aorta bleek sterk vergroot en ik had een nieuwe hartklep nodig. Door alle commotie over mijn hart zagen de artsen een ontstoken alvleesklier over het hoofd. Het was kantje boord, de familie was al opgeroepen om afscheid te nemen. Gelukkig is het uiteindelijk toch goed afgelopen. Geen moment heb ik overwogen om te stoppen met klimmen. Al in het ziekenhuis besloten mijn zoon Rogier en ik dat mijn revalidatie zou eindigen op de top van de Kilimanjaro.

Zelfvertrouwen

In 2005 kwam ik die belofte na. Heel verantwoord was dat natuurlijk niet. De Kilimanjaro ligt midden in Afrika en we klommen zonder medische begeleiding. Toch maakte ik me geen zorgen, ik voelde gewoon dat ik het fysiek weer aankon. Toen we eenmaal op de top stonden, bleef er niets van die stoere vader en zoon over. We stonden met z’n tweeën te huilen, geëmotioneerd omdat ik het geloof in mijn lichaam weer teruggevonden had. Het gaf me zo veel zelfvertrouwen, dat ik vond dat andere hartpatiënten zo’n opsteker ook wel konden gebruiken. Artsen zijn vaak erg terughoudend en adviseren rustig aan te doen met sporten, maar niets doen is juist veel dodelijker. Natuurlijk zijn sommige mensen conditioneel echt te zwak voor zware inspanning, maar veel hartpatiënten zijn tot veel meer in staat dan ze zelf denken. Rogier besloot om daar zijn afstudeerproject van te maken op de Hanzehogeschool Groningen. Hij kreeg toestemming om een bergexpeditie te organiseren met tien hartpatiënten, die onder medische begeleiding de bijna 7000 meter hoge Aconcagua in de Andes zouden beklimmen. Deze berg, de hoogste buiten Azië, is berucht om de viento bianco: een ijzige, keiharde wind die de klim extra zwaar maakt. De reis was dus zeker niet zonder risico’s. Toch stroomden de aanmeldingen binnen. Uiteindelijk vertrokken we in 2007 met een medisch team en 9 sportieve mannen en vrouwen die een hartinfarct hadden overleefd. Ik was als nummer 10 de enige met een andere hartkwaal.

Trots

Iedereen was klaar voor de berg, maar helaas zaten de omstandigheden ons niet mee. Kort na het vertrek uit het basecamp, stak er een enorme storm op. Pas toen we na drie dagen weer uit onze tenten kropen, hoorden we dat één van onze groepsleden hartproblemen had gekregen en inmiddels in het ziekenhuis gedotterd was. Achteraf bleek het een verstopte stent te zijn geweest, iets wat ook thuis had kunnen gebeuren. Toch voelde het voor veel groepsleden niet goed meer. Drie mensen wilden doorgaan, de rest besloot te stoppen. Voor mij een flinke domper, maar al snel wist ik de knop om te zetten. Ik had al mijn energie nodig voor de klim, want ik voelde me steeds beroerder. Ik had geen last van mijn hart, maar door de ijle lucht kreeg mijn lichaam gewoon niet genoeg zuurstof om mijn spieren kracht te geven.

Op 500 meter voor de top besloot ik terug te gaan. In dit tempo was het immers onmogelijk en onverantwoord om de top te halen. Ook de andere twee hartpatiënten en de medici keerden om, alleen Rogier en de expeditieleider gingen door. Een paar uur later kraakte de stem van mijn zoon door de walkietalkie: ‘No heit, we binne boppe’. Ik voelde me immens blij en trots: onze expeditie had de top bereikt! Natuurlijk hadden we daar het liefst met z’n tienen een rondedans willen doen, maar dat is nooit het doel van de expeditie geweest. We wilden de wereld bewijzen dat hartpatiënten nog steeds tot zeer grote fysieke inspanningen in staat zijn. En dat is gelukt. Alle tien hebben we daar in Argentinië op onze eigen top gestaan.

In de afgelopen jaren is mijn gezondheid helaas verder verslechterd. Ik heb onder meer een operatie aan mijn aorta ondergaan en een pacemaker gekregen. Dat bergen beklimmen er nu voorlopig niet meer inzit, is iets wat ik moet accepteren: een mentaal moeizaam proces. Maar misschien ben ik daardoor extra dankbaar voor de mooie reizen die ik wél heb gemaakt. Ondanks dat ik hartpatiënt ben, heb ik op twee van de hoogste bergen ter wereld gestaan! Dat pakt niemand me meer af. Rogier heeft een steentje van de Kilimanjaro op de Aconcagua achtergelaten, symbolisch voor wat wij daar hebben gepresteerd.’

Voor meer artikelen klik hier

Met volle positiviteit vooruit

Geschreven door

Ronald (52) is een echte gezinsman. Zijn vrouw en hij zijn de trotse ouders van drie kinderen. Samen runnen zij het huishouden en werken daarnaast allebei buiten de deur. Ronald is werkzaam als ambtenaar. Op het eerste oog een alledaags gezin. Maar achter de positieveling, met altijd opbeurende woorden voor zijn medemens, schuilt zijn eigen hartverhaal.

Een jaar voor het nieuwe millennium, voelt Ronald zich allesbehalve goed. De welbekende goede voornemens en goede moed waarmee hij het nieuwe jaar fris tegemoet wilt gaan, zijn ver te zoeken. Hij is moe en ervaart allerlei lichamelijke ongemakken. In eerste instantie lijkt het onschuldig, maar als de moeheid steeds extremere vormen aanneemt, trekt hij aan de bel.’Ik bleek aan hartritmestoornissen in de vorm van boezemfibrilleren te lijden’, vertelt Ronald.

Toekomstgericht

Ronald leeft al tien jaar met boezemfibrilleren als hij van zijn toenmalige huisarts medicijnen krijgt om het boezemfibrilleren tegen te gaan. Ronald heeft geen reden om te twijfelen aan zijn kundigheid. Hij slikt keurig de voorgeschreven medicijnen. Wanneer hij vanuit zijn toenmalige woonplaats naar een andere stad verhuist, stuurt zijn nieuwe huisarts hem door naar een cardioloog in een ziekenhuis. ‘Toen is het balletje gaan rollen’, vertelt Ronald. ‘Twee zogeheten Maze ablaties  volgen en meer dan twintig cardioversies .’

Wrok jegens zijn oude huisarts voelt Ronald totaal niet. In plaats daarvan richt hij zich liever op de toekomst en concentreert hij zich op de bereikte resultaten door zijn huidige cardioloog. Over hem en zijn team is hij vol lof. ‘Al met al blijf ik positief omdat de dokters, zo is mij meer dan duidelijk, er écht zijn om je beter te maken.’

Het enorme begrip en medeleven wat Ronald kreeg van de cardioloog en zijn team, betekenen voor hem veel. ‘Met name rond mijn laatste en tevens 24ste cardioversie. Voorafgaand daaraan spookte mijn gezin constant door mijn hoofd. Ik maakte mij zorgen, kreeg last van stress en hyperventilatie. Mijn cardioloog en zijn team hebben er alles aan gedaan om mij op mijn gemak te stellen. Onder andere daarvoor én om veel meer andere redenen, een groot compliment voor al het verpleegkundig personeel waarmee ik alle jaren te maken heb.’

Positiviteitsgoeroe

Kenmerkend aan Ronald is zijn positiviteit, zelfs na zijn ervaringen. ‘Mijn hartaandoening heeft tot op zeker hoogte mijn leven en mij als persoon veranderd, maar niet in negatieve zin. Integendeel. Ik probeer het leven op een andere manier te benaderen. Dat wil zeggen dat ik tracht om het leven meer te leren waarderen, vooral de kleine dingen die er eigenlijk écht toe doen.’

Naar alle eerlijkheid geeft de positiviteitsgoeroe toe dat volhouden moed vergt. ‘Ik ben van nature een vrij positief ingesteld mens, hoewel dit natuurlijk niet altijd meevalt. Het is soms moeilijk volhouden en vooral om niet de moed te verliezen. Maar positief blijven is het allerbelangrijkste, want na regen komt de prachtige zonneschijn.’

Hij vervolgt: ‘Ieders leven kent bergen en dalen op zijn of haar levensweg. Ooit heb ik gelezen dat het leven lijkt op een bos, omdat het bos geen enkel recht pad kent. Ik sluit mij daarbij volledig aan. Verder speelt het geloof een aanzienlijke rol in mijn leven. Wanneer het bewolkt is, haal ik zonneschijn en optimisme uit mijn geloof. Vanzelfsprekend gaat het niet altijd van een leien dakje, maar ik probeer iedere dag meer met God in contact te komen.’

Vooruithelpen

God helpt Ronald in meerdere opzichten vooruit. Eén daarvan is om vast te houden aan zijn positiviteit. Maar waarom is Ronald zo stellig over zijn optimistische levenshouding? Voor hem is het antwoord simpel, ‘Dienstbaarheid is de huur die je betaalt om op deze wereld te mogen blijven. Ik hoop op deze wijze -door te delen in positiviteit- een aantal medemensen ertoe aan te zetten een positieve(re) kijk te krijgen, hebben en behouden. Met name als het gaat om het allerbelangrijkste, de gezondheid van de mens. In het leven draait niet alles om geld en roem, maar om wie jij eigenlijk bent en het respect én medeleven dat jij kan opbrengen voor jouw medemensen. Blijf positief!’

Voor meer artikelen klik hier

Adem uzelf groen

Geschreven door

Groen doet wonderen! Naast sfeer, zorgen luchtzuiverende kamerplanten voor een gereinigde, zuurstofrijke leefomgeving. Dus haal de natuur in huis, creëer een zogeheten ‘Urban Jungle’ en geniet van groene voordelen. Maar wat zijn de musthaves voor een groen paradijs? Lees snel verder!

Groen, groen en nog eens groen: dat is in het kort de ‘Urban Jungle’. Maar het is zoveel meer! Deze woontrend staat tevens in het teken van natuurlijke materialen en botanische prints. Het resultaat? Een groen walhalla wat zich kenmerkt door eenvoud en rust, een trend die velen omarmen.

Groene verademing

Vindt u een botanisch behangetje te gewaagd? Geen paniek! Een ‘Urban Jungle’ wordt hoofdzakelijk gecreëerd door kamerplanten. Maar heeft u geen zin om omringd te worden door alleen maar groene bloeiers? Kies voor een opzichtige kamerplant en maak daarmee een statement of creëer een verfijnd hoekje vol groen. Wanneer u het liefst in het groen zwemt, maar de ruimte het niet toelaat, bieden hangende plantenhouders een uitkomst. Waar uw keuze ook op valt, de voordelen van luchtzuiverende kamerplanten zijn een verrijking voor alle kamers in huis. Zelfs in de slaapkamer. En het is met name een verademing voor uw gezondheid.

Een nadeel van de hedendaagse, geïsoleerde huizen is de droge lucht en het daarbij horende zuurstoftekort. Slechte luchtkwaliteit veroorzaakt klachten zoals hoofdpijn en het kan zelfs leiden tot slaapproblemen. Daarnaast is zuurstoftekort van invloed op uw huid. In het ergste geval ontstaan er zelfs longproblemen. Ventileren is een must! Luchtzuiverende kamerplanten dragen daaraan een steentje bij. Alle planten produceren zuurstof, maar alleen luchtzuiverende kamerplanten hebben een wetenschappelijk bewezen reinigende werking.

Volgens wetenschappers zijn luchtzuiverende kamerplanten in staat om schadelijke stoffen in de lucht op te nemen, op te slaan en af te breken. Door gedurende de dag koolstofdioxide (CO2) om te zetten in zuurstof (O2) zorgen zij voor zuurstofverrijking. In vergelijking met reguliere planten, zetten luchtzuiverende planten CO2 effectiever om in O2. Daarnaast verbeteren zij de luchtvochtigheid door hun waterverdampingsproces. Verder breken zij onaangename geuren af. Het is niet voor niets dat luchtzuiverende kamerplanten liefkozend ‘natuurlijke luchtverfrissers’ worden genoemd. Het gevolg? Een schonere en frissere lucht binnenshuis. De gedachtegang achter luchtzuiverende kamerplanten is dat dankzij de zuivere lucht, een meer gezonde en prettigere woon- en werkomgeving ontstaat.

Luchtzuiverend plantenrijk

Kunt u niet wachten om schadelijke stoffen in huis aan te pakken en uw leefomgeving (nog) aangenamer te maken? Om u op weg te helpen, lichten wij willekeurig drie luchtzuiverende kamerplanten toe. Hoeveel u nodig heeft, is afhankelijk van verschillende factoren in uw leefomgeving waaronder de oppervlakte, het aantal bewoners en in welke mate u ventileert. Informeer bij uw tuincentrum.

Spathiphyllum

De Spathiphyllum, in de volksmond de lepel- of vaantjesplant, staat bekend om zijn luchtzuiverende kwaliteiten. Daarnaast bloeit de lepelplant rijkelijk en is makkelijk te verzorgen. Gaan de bladeren hangen? Geef water! Leuk weetje: de lepelplant is eens uitgeroepen tot bureauplant van het jaar onder andere vanwege de gunstige eigenschap om droge ogen tegen te gaan. En wist u dat de lepelplant bekend staat als vredestichter? De witte bloemen staan symbool voor de witte vlag, het internationale teken voor wapenstilstand.

Nephrolepis

Heeft u het meer met varens? Ga voor een Nephrolepis. Deze kamerplant helpt eveneens bij het reinigen van de lucht in uw huis. Volgens sommigen is de Nephrolepis, dé luchtzuiverende kamerplant voor het verwijderen van schadelijke stoffen. Maar de luchtfilterende eigenschappen zijn maar een tipje van de sluier in de wereld van de varens. Zo behoort de krulvaren tot de alleroudste planten op aarde en wordt geassocieerd met rust. Goed om te weten: deze varen zweert bij vochtige ruimtes. Zonlicht en droge lucht gaan niet samen met de krulvaren. Dus houdt u van groen in de badkamer? U doet de krulvaren en uzelf een plezier om de kamerplant daar te plaatsen.

Dracaena Marginata

Makkelijk in de omgang en een krachtige luchtzuiveraar? Kies een ‘Dracaena’ voor in de slaapkamer. Deze kamerplant -een drakenboom- heeft geen sterke geur en is mede daardoor ideaal voor uw slaapomgeving. Maar ook vanwege de rustgevende groene kleur. Van fijne tot grote bladeren: de Dracaena biedt voor ieder wat wils! Bent u bang dat kamerplanten in de slaapkamer uw zuurstof ’s nachts verbruiken? Geen reden tot paniek! Deze hoeveelheid zuurstof is dermate klein waardoor het voor u geen kwaad kan. En dat gegeven slaapt wel zo fijn! Vooral met een tropisch, uitziende kamerplant naast uw zijde. Nog een weetje: de Latijnse naam ‘Dracaena’ stam af van het Griekse woord ‘Drakaina’ en betekent vrouwtjesdraak.

Liever een andere luchtzuiverende kamerplant? Bekijk dan eens een:

Areca, Asplenium Crispy Wave, Blechnum Gibbum, Calathea, Chlorophytum Atlantic, Chlorophytum Lemon, Didymochlaena truncatula, Dryopteris Erythrosora, Emina Dragon Tail, Hedera, Microsorum Diversifolium, Monstera Deliciosa of Phlebodium Blue Star.

Voor meer artikelen klik hier

Ongewenste kinderloosheid: een verdriet dat nooit slijt

Geschreven door

Voor veel vrouwelijke hartpatiënten geldt gelukkig dat hun gezondheid het moederschap niet in de weg hoeft te staan. Helaas zijn er ook vrouwen die, vaak op advies van de cardioloog, ongewild kinderloos blijven. Hoe verwerk je zo’n groot verdriet?

Veel hartpatiënten die geboren zijn met een hartafwijking, maken zich zorgen of ze wel kinderen kunnen krijgen. In de meeste gevallen zijn die zorgen gelukkig nergens voor nodig en is een zwangerschap – zij het onder begeleiding – goed mogelijk. Slechts voor een klein percentage vrouwen geldt dat hun lichaam de zware belasting van een zwangerschap helaas niet kan dragen. Tijdens de zwangerschap moet het hart immers extra hard werken, wat in geval van een zeer ernstige hartaandoening een te groot risico is.

Dit zware nieuws krijgen ze soms al op jonge leeftijd van de kindercardioloog te horen, zodat ze langzaam kunnen wennen aan het idee dat zij nooit moeder zullen worden. Bij andere vrouwen komt de klap pas later, op het moment dat ze na gaan denken over een kinderwens en bij de arts aankloppen om de opties te bespreken.

In beide gevallen is het een boodschap die rauw op je dak valt, zegt Marjolein Grömminger van Freya, dé vereniging voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen. ‘Ongewenste kinderloosheid is een verdriet dat je je leven lang met je meedraagt. Het maakt daarin geen verschil of je al op jonge leeftijd hebt gehoord dat kinderen krijgen niet mogelijk is of pas na een jarenlang traject. Na zo’n heftige boodschap moet je weer met jezelf in het reine zien te komen, en dat doet iedereen op zijn eigen manier. Het is een rouwproces.’

Acceptatie

Volgens Grömminger wordt het verdriet soms weggerationaliseerd: het mag niet, dus we kunnen het maar beter accepteren. ‘Dat betekent echter niet dat je ook vrede hebt met de situatie’, benadrukt ze.  ‘Voor sommige vrouwen slijt het verdriet nooit, zeker niet als moeder worden al van kleins af aan hun grootste wens was. Bovendien worden ze continu herinnerd aan hun gemis, bijvoorbeeld als er in hun omgeving een kind afstudeert, bij een trouwerij of andere mijlpaal.’

Marrie (74) weet niet beter dan dat ze altijd heeft geweten dat kinderen krijgen er voor haar niet inzat. ‘Daar werd vroeger niet uitgebreid over gepraat’, vertelt ze. ‘Ik heb ook nooit vragen gesteld, dat durfde ik niet. Ze dachten waarschijnlijk dat ik niet oud zou worden, maar er is inmiddels zoveel verbeterd in de medische wereld dat ik een heel normaal leven leid. Soms denk ik weleens: had het niet tóch gekund? Zeker als ik verhalen lees van vrouwen die veel zieker zijn dan ik en wél moeder zijn. Ik ben tevreden met mijn leven zoals het is: mijn man en ik hebben mooie reizen gemaakt en ik heb met veel liefde gewerkt als onderwijzeres. Maar nu al mijn vriendinnen oma zijn, denk ik weleens: wat als…?’

Onderbuikgevoel

Hartpatiënte Geertje (32) werd drie jaar geleden wél moeder, maar kreeg al snel te horen dat haar lijf een volgende zwangerschap niet aan zou kunnen. Dit terwijl ze een hele grote wens had voor een tweede kind. ‘Natuurlijk focus je je op het positieve: we hebben een gezonde dochter, dat is heel veel waard’, vertelt ze. ‘Maar accepteren dat er nooit meer een broertje of zusje komt, was toch een rouwproces. Door veel te schrijven en te praten met lotgenoten, leer ik er nu steeds meer vrede mee hebben. Hoewel er niet genoeg bekend is over mijn ziekte om het 100% zeker te weten, twijfel ik nooit aan het advies van mijn artsen. Ze zeiden eerlijk dat het een onderbuikgevoel was, en daar vertrouw ik op. Dat ik nu gezond genoeg ben om er voor mijn dochter te zijn, vind ik veel belangrijker dan die hele kleine kans dat het tóch nog had gekund.’

Hulp zoeken

Marjolein Grömminger van Freya zegt dat ongewild kinderloze vrouwen zich soms alleen kunnen voelen. ‘De omgeving kan in het begin nog zo meeleven, maar realiseert zich niet altijd dat het ook jaren later nog steeds veel pijn kan doen. Wij benadrukken daarom altijd dat het geen schande is om hulp te zoeken. Soms kan het ziekenhuis iemand rechtstreeks doorverwijzen naar een psycholoog of maatschappelijk werker, maar op onze website Freya.nl hebben we ook een lijst met therapeuten en hulpverleners die kunnen begeleiden in het verwerkingsproces. Ook hebben we een besloten Facebookgroep waar lotgenoten hun verhalen delen en elkaar helpen. Voor iemand die net het slechte nieuws te horen heeft gekregen, kan het bijvoorbeeld inspirerend zijn om te horen dat iemand die al veel langer in het traject zit, weer licht aan de horizon ziet en ook zonder kinderen een heel rijk en gelukkig leven leidt.’

 

All you need is love!

Geschreven door

Deze hartgenoten (her)vonden de liefde

Mensen die al eens mee zijn geweest op een van de HartbrugReizen, weten dat het daar om veel meer draait dan alleen een mooie vakantie. De positieve sfeer en gezelligheid in de groep heeft al talloze nieuwe vriendschappen opgeleverd. Voor een aantal gelukkige reizigers bracht het zelfs nog veel meer dan dat…

Jan Leuering (81) uit Leiden en Riki van der Heide (79) uit Enschede ontmoetten elkaar tijdens een reis naar Dresden.

‘Jan was eigenlijk verliefd op twee vrouwen’, grapt Riki. ‘Ja, dat leverde nog heel wat commotie op’, vult Jan aan. ‘Maar het was heel onschuldig. Ik ging die reis veel met beide dames om en op een gegeven moment gaf ik ze allebei tegelijk een arm. Maar ik voelde eigenlijk meer voor Riki, dus wij tweetjes trokken steeds meer naar elkaar toe. Toen heb ik haar in de lift een kus gegeven.

‘Ik wist niet hoe snel ik weg moest vluchten’, roept Riki lachend. ‘Stond ik daar op de verkeerde verdieping! Ik vond het allemaal véél te snel. Die reis is het dus bij vriendschap gebleven, maar we spraken wel af om later allebei naar de Costa Brava mee te gaan. Dat hebben we gedaan. Tijdens die vakantie ben ik gevallen en had ik mijn arm in een mitella. Jan was zó lief voor me, heeft me de hele tijd verzorgd. Eenmaal thuis stuurde hij me een mooie bos bloemen en maakten we een afspraakje in Katwijk. Daar is het eigenlijk écht begonnen.’

Jan: ‘Eerst zei ze: ‘Dit wordt toch niks, de afstand is te ver.’ Maar bloed kruipt waar het niet gaan kan, dus nu reizen we allebei op en neer met de trein. Het voelt alsof we samenwonen, maar dan in twee verschillende huizen.’

Riki: ‘Ik krijg binnenkort een nieuwe woning, had net allemaal meubels besteld. Dat doe je niet zomaar weg. En hij heeft in Leiden ook zijn kameraden en de kaartclub. Maar we doen heel veel leuke dingen samen en we ondersteunen elkaar in alles, we hebben immers allebei veel narigheid meegemaakt. Na het overlijden van mijn man in 2011 had ik nooit gedacht dat ik het weer zou durven: een nieuwe relatie aangaan. Je moet elkaar weer leren vertrouwen. Maar dit voelt goed.’

Ze zijn nu dolgelukkig samen. ‘Wie had dat gedacht, op onze leeftijd?’, roept Jan uit. ‘Ik was al 9 jaar alleen en had altijd wel gehoopt om weer genegenheid bij iemand te vinden, maar vond nooit dé klik. Met Riki is elk uur, zelfs elke minuut gezellig! Ik ben ervan overtuigd dat mijn infarcten zijn gekomen door verdriet. Als je 50 jaar getrouwd bent geweest en dan alleen komt te staan, is dat niet niks. Riki heeft dat verdriet weggenomen. Ik vergeet zelfs vaak dat ik hartpatiënt ben! Ja, sinds ik haar heb, voel ik me een ander mens.’

Jan Beekman (80) uit Eindhoven viel aan de Côte d’Azur als een blok voor Ingrid van den Bergh-Snoek (76) uit Mijnsheerenland

De vrouw van Jan Beekman overleed in 2015, wat hij nog steeds als een groot gemis ervaart. ‘Ik weet nog dat ze zei: Ga nog eens terug naar de Côte d’Azur, daar was het zo mooi. Eigenlijk zag ik het niet zo zitten om alleen op reis te gaan, maar ik heb toch de stoute schoenen aangetrokken.’

Ook Ingrid had bijzondere herinneringen aan de streek. ‘Mijn man en ik vonden de Gorge du Verdon zo mooi, daar wilden we graag nog eens naar terug. Helaas is dat nooit meer gelukt, drie jaar geleden overleed hij.’

Al in de bus kregen de twee contact. ‘Niet lang daarvoor had ik mijn been gebroken, dus ik liep nog wat moeilijk’, vertelt Jan. ‘Ingrid begeleidde me. Bijna iedere avond zat ik naast haar aan tafel, ik denk dat ze die plek expres voor me vrijhield. Dan praatten we honderduit over koetjes en kalfjes. Aan het eind van de reis zei ik dat ik haar nog wel een keer wilde ontmoeten. Gewoon als vrienden natuurlijk.’

Ingrid: ‘Ook ik was helemaal niet uit op een nieuwe relatie. Ik had een fijn huwelijk achter de rug en vond het eigenlijk wel prima zo, in mijn eentje. Ik heb veel vrienden en vriendinnen, ben twee keer in de week vrijwilliger in het koffiecafé. Maar ja, toen kwam Jan op mijn pad… We hebben eerst maandenlang gemaild en gebeld. Ik was er nog steeds van overtuigd dat we gewoon vrienden waren. Maar toen we elkaar na al die maanden weer zagen, dacht ik: misschien kan het toch wel iets meer worden…’

‘Het klinkt misschien een beetje gek, maar er zijn best veel vrouwen geweest die iets met mij wilden’, zegt Jan. ‘Maar die voldeden allemaal niet aan mijn norm. Ingrid wel. Ze is heel lief en zorgzaam, daarnaast hebben we veel dezelfde interesses: we genieten bijvoorbeeld allebei enorm van klassieke muziek, kunst en een goed glas port. Ik ben ervan overtuigd dat we voor altijd samenblijven, dat hebben we elkaar ook beloofd. Niet bij de notaris, maar dat is ook niet nodig.’

‘We hebben allebei ook ons eigen leven’, zegt Ingrid. ‘Ik kan moeilijk tegen de dames van het koffiecafé zeggen dat ik voortaan niet meer kom. Maar we zijn zo veel mogelijk samen en dat is elke keer weer ontzettend fijn.’

Jan: ‘Ik praat soms nog met mijn vrouw, op de begraafplaats. Ze zei dat ze me het allerbeste gunde, dus óók een hele lieve vrouw. Het is fijn om te weten dat zij het goed vindt dat ik weer gelukkig ben.

Hoopt u op net zo’n bijzondere ontmoeting als deze stellen? Of bent u gewoon op zoek naar goed gezelschap om samen mee op vakantie te gaan? Vanaf nu is het mogelijk om via HartbrugReizen een oproep te doen voor een reismaatje. Mail uw oproep naar info@hartbrugreizen.nl

Yoga en mindfulness voor hartpatiënten

Geschreven door

De kracht van ontspanning

Bij sommige mensen roepen de woorden ‘yoga’ en ‘mindfulness’ meteen beelden op van wierook, kruidenthee en Boeddhabeelden. Toch is de positieve invloed ervan op de mentale én fysieke gezondheid – ook die van hartpatiënten – inmiddels  meermaals aangetoond.

Yoga en mindfulness worden regelmatig met elkaar verward. Misschien wel omdat ze een gemeenschappelijk effect hebben, namelijk ontspanning en stressreductie. Yoga maakt echter gebruik van fysieke oefeningen, terwijl mindfulness meer draait om bewustwording van gedachtes en gevoelens in het dagelijks leven. Yoga en mindfulness worden vaak weggezet als ‘vrouwenhobby’s’: in beide gevallen zijn ongeveer 8 op de 10 beoefenaars vrouw. Ook hebben ze allebei een zweverig imago, wat te maken kan hebben met de link met Boeddhisme en het verre oosten.

Toch is er in de loop der jaren zo veel onderzoek gedaan naar de gezondheidseffecten, dat het tij daarin lijkt te keren. Diverse wetenschappelijke studies hebben al aangetoond dat yoga en mindfulness helpen bij depressie en burn-out, maar er is ook bewijs dat ze ook fysieke klachten kunnen verminderen.

Onderzoekers van Harvard ontdekten bijvoorbeeld dat yoga net zo goed is voor het hart als hardlopen of fietsen, ondanks het veel lichtere inspanningsniveau. De onderzochte proefpersonen die aan yoga deden hadden over het algemeen een lagere bloeddruk, lager cholesterol en lagere hartslag. De universiteit Tilburg deed onderzoek naar mindfulness en ondervond dat dit stress vermindert, de bloeddruk verlaagt en de kwaliteit van leven verbetert.

Psycholoog Rinske Gotink promoveerde vorig jaar aan de Erasmus Universiteit op de effecten van mindfulness en keek daarbij in het bijzonder naar de fysieke conditie van hartpatiënten. Ze ontdekte dat patiënten die aan mindfulness deden, bij een inspanningstest gemiddeld 18 meter verder liepen dan de controlegroep die de cursus niet had gevolgd. ‘Nu is 18 meter natuurlijk niet veel’, legt ze uit, ‘maar deze mensen hebben maar een heel lichte dosis mindfulness gehad: een individuele online training van Psychologie Magazine. Als het effect dan al zichtbaar is, wat gebeurt er dan bij een standaard groepstraject?

Mindfulnesscursussen worden door het hele land gegeven, zowel individueel als in groepssessies. Doorgaans gaat het om acht bijeenkomsten inclusief huiswerk, zoals meditatieoefeningen. Mindfulness betekent vrij vertaald ‘aandachtigheid’ en leert hoe je beter in het moment kan leven in plaats van bezig te zijn met gisteren, straks of morgen. Mensen die de mindfulnesstechnieken beheersen, hebben doorgaans minder last van stress, angst, piekeren en somberheid.

Maar kan het ook een hartinfarct voorkomen? ‘Zo eenvoudig is het helaas niet’, zegt Rinkse Gotink. ‘Maar stress is voor niemand goed, en hartpatiënten zijn daarin nog een beetje kwetsbaarder dan gezonde mensen. Als zij beter leren omgaan met de stress die het dagelijks leven met zich meebrengt, zie je dat hun bloeddruk en hartfrequentie daalt. En een lagere bloeddruk en hartfrequentie hangen weer samen met een kleinere kans op een hartinfarct.’

Ze hoopt dat in de toekomst meer medici hun patiënten een mindfulnesstraject zullen aanraden, en dat het zweverige imago verdwijnt. ‘Mindfulness heeft te maken met acceptatie van de situatie zoals het is, dat staat in de basis haaks op de aard van artsen: die willen de situatie juist veranderen, verbeteren. Ik deel hun allergie voor zweverigheid, daarom leg ik graag uit dat mindfulness niet draait om wierook, maar om bewustwordingstechnieken en hersenmechanismen. Je neemt de oorzaak van de klachten er niet mee weg, maar kunt iemand wel leren omgaan met dingen die je niet kunt veranderen. Steeds meer artsen staan daarvoor open, merk ik.’

Dat yoga en mindfulness gezien worden als bezigheden voor vrouwen, vindt ze onterecht. ‘Jong, oud, man, vrouw: het is voor iedereen geschikt. Het belangrijkste is dat je een training zoekt die bij je past: de ene groep is namelijk heel nuchter, de andere wat spiritueler. Iedereen kan het, het enige wat het vergt is motivatie. Jezelf bewust worden van je automatische gedachtepatronen leer je niet door tien minuten per dag te mediteren. Het heeft pas écht effect als je er intensief mee aan de slag gaat.

Mindfulness voor beginners

Kies een normale dagelijkse bezigheid, bijvoorbeeld tandenpoetsen, afwassen of koffiezetten. Doe dit op dezelfde manier als altijd, maar dan een tikkeltje langzamer en met uw volledige aandacht bij de activiteit. Houd uw gedachten bij de bewegingen die u maakt en de dingen die uw zintuigen waarnemen. In het geval van afwassen bijvoorbeeld bij het gevoel van het water op uw handen, het geluid van de afwasborstel op de borden, de geur van het sop… Dwalen uw gedachten toch even af? Dat is helemaal niet erg. Probeer ze gewoon weer terug te brengen naar de klus.