Wat gebeurt er allemaal als je hart letterlijk aanklopt? Hartchirurg dr. Ehsan Natour ontwikkelde een crisiscurve, die alle fases weergeeft die je als patiënt doorloopt. Deze vormt de rode draad in de voorstelling Weerlicht, die op 7 april jl. plaatsvond in Tilburg.
Wat krijg je als je een hartchirurg, zangeres, danser en strijkorkest samen op een podium zet? Een indrukwekkende theatervoorstelling over veerkracht en verbondenheid, die je tot in je haarvaten raakt. Vaak ga je naar het theater om eens lekker te genieten van sterk toneelspel of van mooie muziek. Maar Weerlicht is meer een theatercollege, waarin je niet alleen veel moois voorgeschoteld krijgt, maar ook nog eens veel leert. De voorstelling laat je voelen, beleven en ervaren wat het betekent om door te leven na een crisis. In dit geval de crisis die een hartpatiënt – uitgebeeld door zangeres Ellen ten Damme – doormaakt. De hartchirurg is Dr. Ehsan Natour, schrijver van het boek Als het leven stilstaat. Zijn ervaringen als hartchirurg en contacten met patiënten inspireerden hem om deze voorstelling te creëren. Ellen ten Damme zette voor deze voorstelling haar persoonlijke ervaringen met ziekte om in prachtige liedjes. En het kamerorkest Kamerata Zuid en danser Andrew Greenwood zorgen voor de bijzondere muzikale begeleiding en dans.
Onaantastbaarheid
Tijdens de voorstelling leidt dr. Natour niet alleen zijn zingende patiënt, maar het volledige publiek vastberaden door de genoemde crisis. Elke fase wordt krachtig en vol emotie neergezet door de zang van Ten Damme, dans van Greenwood en muziek van Kamerata Zuid. Zij zorgen ervoor dat je letterlijk voelt wat Natour zijn publiek probeert te vertellen. Want hoe ga je verder als je opeens je onaantastbaarheid kwijtraakt door een ingrijpende hartaandoening? Meestal zijn we niet voorbereid op dit soort crises en ziekten. Het ‘stilzetten’ van een leven veroorzaakt een breed scala aan emoties. Hoe traceer je die emoties en hoe ga je daarmee om? En ook belangrijk: hoe kan je omgeving hier het beste mee omgaan? Natour zet zich ervoor in om patiënten en hun naasten hiervoor de broodnodige handvatten te geven. Dat doet hij niet alleen in de praktijk, maar ook met zijn stichting Stilgezet (zie kader), boek en theatervoorstelling.
Wat ik niet zie…
Crises beginnen meestal lang voordat je het beseft. Het leven is mooi, en wat ik niet zie, is er niet… De eerste waarschuwingssignalen worden vaak genegeerd. Zo ook door Ten Damme, die al zingend vrolijk naar het podium danst. Maar als haar hart eenmaal heeft ‘aangeklopt’, gaat ze onherroepelijk alle fasen van de crisis door, van de crash, de ingreep, de periode van herstel tot het ‘nieuwe normaal’. Het publiek moet soms wel enigszins over stalen zenuwen beschikken. Zo wordt de openhartoperatie op het podium uitgebeeld door dr. Natour, terwijl je op een scherm tot in detail een echte operatie ziet. Patiënt Ellen ten Damme zingt ondertussen in haar roes een mooi, klein lied over haar jeugd.
Misvatting
Na de operatie is de crisis nog lang niet ten einde, zo zien we vervolgens. ‘De meeste mensen denken alleen maar tot aan de operatie’, schrijft Natour daarover in zijn boek. ‘Dit is echter een fatale misvatting. De operatie kan de koers naar een nieuw leven bepalen, maar of het leven op snelheid komt, hangt af van de patiënt, van de omstandigheden van dat moment en van de omgeving.’ Als je op deze weg bent voorbereid en hierbij goed wordt begeleid en ondersteund, verloopt het genezingsproces veel beter, betoogt Natour. Tijdens de voorstelling beelden Ten Damme en Greenwood dit uit in een tedere dans, waarbij Greenwood ‘patiënt’ Ten Damme letterlijk ondersteunt, terwijl zij wankel weer opkrabbelt en meer zelfvertrouwen krijgt. Nog zo’n kippenvelmomentje.
Une belle histoire
Maar wat gebeurt er na zoiets ingrijpends als een hartoperatie? Je gaat weliswaar terug naar huis, maar niet naar je oude normaal. Daarvoor is er te veel veranderd. Maar volgens Natour ervaren sommige patiënten juist een grotere kwaliteit van leven als ze de crisis overwonnen hebben. Alleen al omdat ze zo dankbaar zijn dat ze er nog zijn. Aan het einde van de voorstelling zingt Ellen ten Damme het bekende chanson Une belle histoire, van Michel Fugain. ‘Een mooi verhaal’, dat zagen we zeker tijdens deze voorstelling. Want zelfs – of misschien juist – als het leven even letterlijk heeft stilgestaan, besef je hoe prachtig het is.
Meer informatie:
Als het leven stilstaat: het boek van dr. Ehsan Natour,
bestellen via: info@hartpatienten.nl, prijs: € 22,00
www.switch2move.com: de stichting Switch2Move van danser Andrew Greenwood, die zich ervoor inzet om dans te integreren in de gezondheidszorg www.stilgezet.nl: Stichting Stilgezet, opgericht door dr. Ehsan Natour
Tekst: Heidi Klijsen
Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine