Alles én Niets

Ja, je leest het goed. Maar hoezo alles en niets? Meestal sluit het één het ander uit, toch? Er is echter minstens één uitzondering. Hoe kun je alles en niets zijn? Het is nog gekker: als je alles wilt zijn, moet je eerst zorgen dat je niets bent. Alleen dan kun je ontdekken dat je altijd al alles was. Begint het te dagen? We hebben het er vaker over gehad dat we alles zijn, alles en één, want volgens het non-dualisme zijn wij één met alles en iedereen en is alles een uiting van het oneindige en allesomvattende Bewustzijn. Maar wat is dan de betekenis van “Niets” in dit geval?

Om dat uit te leggen gaan we het maar weer eens over het ego hebben. Dit ego kent namelijk alleen maar alles óf niets. Het prijst je de hemel in of breekt je volledig af. Voor het ego is alles zwart of wit. Het maakt dat het dualisme bij het aardse bestaan hoort. Het ergste is dat dit zogenaamde ego helemaal niet bestaat. Niemand heeft ooit zijn ego gezien, gevoeld, geroken of geproefd. Zelfs niet gehoord met zijn of haar oren. Het kan tot je spreken, maar dan is het een stemmetje in je hoofd.

Het ego is in feite niets anders dan een trucje van onze mind (ik gebruik het Engelse woord mind, omdat er eigenlijk geen Nederlands woord is dat de lading volledig dekt). In de mind wordt continu afgewogen in welke categorie een gebeurtenis moet worden ingedeeld. Is iets of iemand leuk of saai? Gevaarlijk of veilig? Schuldig of onschuldig? Goed of slecht? En zo verder.

Onze mind bestaat uit waarnemingen, sensaties, beelden en gedachten ontstaan door ervaringen uit het verleden en dat wat ons geleerd is. Het onderscheid maken van de mind zorgt ervoor dat we ons afgescheiden voelen. We kijken continu of we beter of slechter zijn dan de ander, of gelijkwaardig. Dat ego, ofwel dat stemmetje vanuit de mind, geeft gevraagd of ongevraagd, zijn of haar mening over ons en de ander.

Het staat zo onze beleving van eenheid met “al wat is” in de weg. Daardoor kunnen we het “Alles”, wat we in feite zijn, niet ervaren. Althans, niet langdurig. Iedereen die er alert op is, weet dat hij of zij momenten heeft dat het goddelijke als het ware even doorbreekt, als de zon die even tussen de bewolking zichtbaar wordt. Dit geeft dan een gevoel van gelukzaligheid en verbinding. Eigenlijk is dat het gevoel dat wij bewust of onbewust nastreven. Als het niet ervaren wordt geeft dat een soort gemis.

Als we “Alles” willen ervaren, moeten we het ego, waar wij zo vol van zijn, links laten liggen. Al die praatjes van het ego voorbij laten drijven als wolkjes aan de hemel. Pas als we helemaal doorhebben dat wij geen controle hebben over het leven, dat alles gebeurt zoals het hoort te gebeuren, ondanks (en niet dankzij) onze bemoeienissen en dat dan weer leidt tot volledige berusting dat alles gaat zoals het hoort te gaan, dan pas worden we “Niets” waardoor we het “Alles” volledig kunnen ervaren. We gaan dan volledig ervaren dat alles goed is.

Je bent dan, zoals ze in de oude geschriften zeggen: gestorven tijdens het leven (je ego is gestorven). Je bent dan een Jivan Mukti. De grote valkuil is echter dat het ego zelfs de verantwoordelijkheid van deze staat wil opeisen. Het zal zeggen dat het toch geweldig is dat hij deze staat bereikt heeft en dat hij daar toch verder in is dan die andere(n). Als je daarin meegaat, is dat het teken dat je nog niet volledig “Niets” bent.

HARTegroet,

Jan Chin

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine